Σε ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα του 2025 αναδεικνύεται η πορεία διαμόρφωσης των τιμών των βασικών ειδών διατροφής, καθώς ο πληθωρισμός κινείται σε τροχιά αποκλιμάκωσης και ενώ τα ελληνικά νοικοκυριά έχουν κατακλυστεί από ένα γενικευμένο αίσθημα κόπωσης και οικονομικής ανασφάλειας μετά από τρία χρόνια πληθωριστικών πιέσεων.
Παράγοντες του οργανωμένου λιανεμπορίου εκτιμούν πως δεν τίθεται μεγάλος κίνδυνος για έναν εκτεταμένο γύρο νέων ανατιμήσεων στα βασικά αγαθά το 2025, ωστόσο είναι βέβαιο πως οι αυξητικές τάσεις σε μια σειρά από συγκεκριμένα είδη διατροφής που πλήττονται από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως πρόσφατα το ελαιόλαδο και πλέον ο καφές και το κακάο, θα συνεχιστούν.
«Δεν θεωρώ ότι συντρέχουν οι λόγοι ώστε η βιομηχανία τροφίμων να φέρει στα σούπερ μάρκετ αυξημένους τιμοκαταλόγους το 2025», δήλωνε πρόσφατα ο πρόεδρος της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος, Αριστοτέλης Παντελιάδης, απορρίπτοντας το ενδεχόμενο ενός νέου γύρου ανατιμήσεων.
«Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ορατές. Εν μέσω πρωτοφανών καιρικών συνθηκών, έχουμε ήδη γίνει μάρτυρες της μείωσης της παραγωγής και κατ’ επέκταση εκτόξευσης της τιμής βασικών ειδών διατροφής που φιλοξενούνται στο ράφι του σούπερ μάρκετ, όπως το ελαιόλαδο, ο καφές, το κακάο, η ζάχαρη, τα φρούτα και τα λαχανικά», σχολίαζε δε, επιχειρώντας να αποκωδικοποιήσει την κατάσταση που κυριαρχεί σήμερα στην αγορά. «Η περίπτωση του ελαιολάδου, όπου πλέον η τιμή του τείνει να ομαλοποιείται μετά τα άνευ προηγουμένου υψηλά επίπεδα που άγγιξε, μας δείχνει ότι όλα τα προβλήματα θα λύνονται, όμως νομοτελειακά κάποια άλλα θα ξεπροβάλλουν διαρκώς. Τα επόμενα χρόνια θα μας απασχολούν συνεχώς ελλείψεις παραγωγής και αυξήσεις του κόστους παραγωγής», πρόσθεσε.
Πού θα κυμανθούν οι τιμές το 2025
Υπενθυμίζεται εδώ ότι η Circana έχει εκπονήσει όχι ένα, ούτε δύο αλλά τρία διαφορετικά σενάρια για τη διαμόρφωση των τιμών στο ράφι το 2025. Ειδικότερα, το πρώτο σενάριο προβλέπει μείωση τιμών κατά 1,3% ανά τεμάχιο, καθώς το τελευταίο εξάμηνο ο πληθωρισμός βαίνει μειούμενος, το δεύτερο σενάριο προβλέπει τη διατήρηση των τιμών σε σταθερά επίπεδα και το τρίτο σενάριο αφορά σε αύξηση τιμών κατά 2,9% ανά τεμάχιο.
Το σενάριο που προκρίνεται είναι το δεύτερο και δη εκείνο που αφορά σε σταθερές τιμές το 2025, ενώ σε περίπτωση υλοποίησης του εν λόγω σεναρίου, η αγορά αναμένεται να αυξηθεί κατά 3,2% σε αξία. Πιο συγκρατημένοι εμφανίζονται την ίδια ώρα παράγοντες της βιομηχανίας τροφίμων, εκφράζοντας έντονο προβληματισμό για τα κόστη. «Τα κόστη στη βιομηχανία και τη μεταποίηση παραμένουν στα ύψη», δήλωνε πρόσφατα κορυφαίο στέλεχος ελληνικής εταιρείας τροφίμων.
«Καμία επιχείρηση που δραστηριοποιείται στον κλάδο τροφίμων και ποτών δεν θέλει να είναι ακριβό το προϊόν της», σχολίαζε την ίδια ώρα παράγοντας από την εγχώρια βιομηχανία αναψυκτικών. Από την πλευρά του ο κ. Παντελιάδης παραδέχεται δε πως οι τιμές των τροφίμων «έχουν σταματήσει να ανεβαίνουν», ωστόσο «έχουν σταθεροποιηθεί πολύ υψηλά», ενώ εκτίμησε μάλιστα πως «οι τιμές στο σύνολό τους δεν πρόκειται ποτέ να επιστρέψουν στα επίπεδα που βρίσκονταν πριν από τρία χρόνια». Ως απάντηση δε σε αυτή την κατάσταση χαρακτήρισε την αύξηση των μισθών και της παραγωγικότητας, ώστε μέρος της αγοραστικής δύναμης που έχει χαθεί να αναπληρωθεί με αυτόν τον τρόπο.
Μύθοι και αλήθειες για τις τιμές στην Ελλάδα
«Οι καταναλωτές βρίσκονται στα πρόθυρα νευρικής κρίσης λόγω της ακρίβειας. Ένας στους δύο μπαίνει στο κατάστημα θυμωμένος, όμως είναι στην ψυχοσύνθεση του Έλληνα να θεωρεί ότι βρίσκεται σε χειρότερη κατάσταση από ότι πραγματικά είναι», εξηγούσε πρόσφατα ο Γενικός Διευθυντής του ΙΕΛΚΑ, Λευτέρης Κιοσές.
«Το τελευταίο εξάμηνο οι τιμές μειώθηκαν κατά 1,7% κι όμως ο κόσμος πιστεύει ότι έχουν αυξηθεί κατά 20%», σημείωνε ο κ. Κιοσές, χαρακτηρίζοντας μύθο τις παραδοχές ότι οι τιμές αυξάνονται υπερβολικά στην Ελλάδα, αλλά και ότι η χώρα μας είναι ακριβότερη έναντι των άλλων χωρών της Ευρώπης.
Ο κ. Κιοσές παραδέχθηκε ωστόσο ότι στη διαδρομή των προϊόντων από το χωράφι στο ράφι υπάρχουν μεγάλες διαφορές στις τιμές, με τις τιμές παραγωγού να αυξάνονται περισσότερο από τις τιμές του καταναλωτή. Επικαλούμενος μάλιστα τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ανέφερε ενδεικτικά ότι στο γάλα η τιμή παραγωγού έχει αυξηθεί 46% ενώ η τιμή στο ράφι κατά 25%, ενώ στο ελαιόλαδο η τιμή παραγωγού σκαρφάλωσε μέχρι και 160% με την τιμή στο ράφι να αυξάνεται 66%.
«Ο πληθωρισμός δεν αφορά μόνο στα προϊόντα των σούπερ μάρκετ ούτε η αγορά των προμηθευτών είναι ομογενοποιημένη. Αυτή είναι η αλήθεια», δήλωνε πρόσφατα ο πρόεδρος του ΙΕΛΚΑ και καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γεώργιος Δουκίδης, σκιαγραφώντας το τοπίο που διαμορφώνεται σήμερα στα ράφια των σούπερ μάρκετ.
«Τα σούπερ μάρκετ δεν ελέγχουν πλήρως την αγορά του λιανεμπορίου τροφίμων, αλλά μόλις ένα 25%, αποκάλυπτε επίσης, εξηγώντας πως στην αγορά σημαντικά μερίδια κατέχουν επίσης τα αρτοποιεία, τα οπωροπωλεία, τα κρεοπωλεία , οι κάβες, τα περίπτερα κ.α.
«Θέλουμε να διαψεύσουμε τον μύθο ότι σε απόλυτες τιμές είναι ακριβότερη η Ελλάδα από άλλες χώρες της Ευρώπης. Αυτό δεν ισχύει», έχει πολλάκις επισημάνει ο κ. Παντελιάδης, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι πάντοτε «πρώτα ανεβαίνουν οι τιμές και μετά οι μισθοί, καθώς υπάρχει μια σημαντική χρονική υστέρηση».
«Το ελληνικό σούπερ μάρκετ δεν είναι ακριβότερο από τις άλλες χώρες της ΕΕ», δήλωνε πρόσφατα ο ίδιος, με τον Γενικό Διευθυντή της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος, Απόστολο Πεταλά, να σημειώνει πως «δεν είναι τυχαίο που ο κλάδος των σούπερ μάρκετ έγινε τα τελευταία χρόνια σάκος του μποξ. Οι εξελίξεις είναι διεθνείς αλλά τα εισοδήματα είναι τοπικά, όπως και οι φόροι. Η κοινωνία δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε όλα όσα συμβαίνουν… Η εμπιστοσύνη στον κλάδο μας μειώθηκε ενώ ήταν πολύ υψηλά επειδή είμαστε μέρος της καθημερινότητας του καταναλωτή…».
Σύμφωνα δε με τον κ. Πεταλά, για να διασφαλιστούν οι αναγκαίες ισορροπίες την επόμενη μέρα «τα σούπερ μάρκετ πρέπει να επενδύσουν περισσότερο στον καταναλωτή και τις τιμές».
