Εντελώς διαφορετικό αναμένεται να είναι το τοπίο στον κλάδο των σούπερ μάρκετ τα επόμενα χρόνια, καθώς η αγορά του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων διέρχεται περιόδους μεγάλων ανακατατάξεων. Παράγοντες του χώρου προβλέπουν νέο γύρο συγκέντρωσης το προσεχές διάστημα, εκτιμώντας πως μόνο μέσα από εξαγορές και συγχωνεύσεις μπορούν να επιτευχθούν οι αναγκαίες συνέργειες και συνεργασίες που θα κρίνουν όχι μόνο την ενδυνάμωση του κλάδου, αλλά και σε πολλές περιπτώσεις την επιβίωση αρκετών επιχειρήσεών του.
Προς αυτή την κατεύθυνση, εδώ και καιρό αρκετές μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ βολιδοσκοπούν τις μικρότερες, προκειμένου να ενισχύσουν έτι περαιτέρω τα μερίδια αγοράς τους σε ένα άκρως ανταγωνιστικό περιβάλλον κι ενώ αρκετές μικρές αλυσίδες σούπερ μάρκετ αναζητούν «σανίδα σωτηρίας» απέναντι σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία.
Νέες επιχειρηματικές συμφωνίες, στις οποίες μάλιστα εμπλέκονται ορισμένα από τα πιο ηχηρά ονόματα που εκπροσωπούν τον κλάδο των σούπερ μάρκετ, πλησιάζουν όπως όλα δείχνουν τη γραμμή τερματισμού, ενώ η αγορά βρίσκεται στις επάλξεις, αναμένοντας τις επίσημες ανακοινώσεις που θα πιστοποιήσουν τη θετική έκβαση των διαβουλεύσεων που βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη το τελευταίο διάστημα. Παρά το μπαράζ συμφωνιών που έχει ήδη ανακοινωθεί τους προηγούμενους μήνες, η κινητικότητα παραμένει έντονη, καθώς ο κύκλος των επιχειρηματικών εξελίξεων δεν έχει ακόμη κλείσει…
Όπως δήλωσε τον περασμένο Νοέμβριο ο πρόεδρος της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος, Αριστοτέλης Παντελιάδης, τα νέα δεδομένα που κυριαρχούν στον εγχώριο κλάδο των σούπερ μάρκετ οδηγούν σε νέο γύρο συγκέντρωσης, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι «θα εξαλειφθούν όλες οι αλυσίδες». Χρειάζονται όμως οικονομική υγεία, τόνισε, συμπληρώνοντας πως παρά τις αβεβαιότητες, δεν βλέπει τον κίνδυνο μιας νέας μεγάλης κατάρρευσης. «Δεν θεωρώ ότι υπάρχει ο επόμενος Μαρινόπουλος ή Βερόπουλος στο προσκήνιο, αλλά δυνητικά στο μέλλον θα μπορούσαν να δημιουργηθούν προβληματικές καταστάσεις λόγω αυξήσεων στο κόστος και συμπίεσης κερδών. Όμως όχι δεν υπάρχουν κρυμμένες ‘βόμβες’ στον κλάδο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Παντελιάδης.
Τα deals που κυοφορούνται…
«Πολύφερνη νύφη» χαρακτηρίζεται εδώ και μερικούς μήνες η αλυσίδα σούπερ μάρκετ ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, που έχει κατορθώσει τα τελευταία χρόνια να συγκαταλέγεται στους μεγάλους «παίκτες» του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων. Η αναπτυξιακή πορεία που έχει χαράξει, έχει συγκεντρώσει τα επενδυτικά βλέμματα αρκετών «παικτών» του κλάδου, καθώς όπως όλα δείχνουν, αποτελεί έναν άκρως ελκυστικό στόχο εξαγοράς.
Η βορειοελλαδίτικη αλυσίδα Δ. Μασούτης έχει εκδηλώσει σθεναρό ενδιαφέρον για την απόκτηση της Κρητικός, σε ένα deal που αν προχωρήσει, θα ανατρέψει πλήρως τις ισορροπίες στον κλάδο, δημιουργώντας μια αλυσίδα mega – market που θα διεκδικήσει με αξιώσεις ακόμη μεγαλύτερα μερίδια από τη συνολική «πίτα» της αγοράς. Παράγοντες του χώρου επιβεβαιώνουν πως οι δύο πλευρές έχουν καθίσει στο τραπέζι των συζητήσεων το τελευταίο διάστημα, ενώ είναι προφανές πως το ύψος του τιμήματος για μια τέτοια εξαγορά είναι και αυτό που θα κρίνει την επιτυχή - ή μη - έκβαση των διαβουλεύσεων.
Οι καλά γνωρίζοντες τα της αγοράς αποκαλύπτουν ότι πρόσφατα την πόρτα της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός είχε χτυπήσει και ο όμιλος AVE, συμφερόντων του Νίκου Βαρδινογιάννη, που δραστηριοποιείται ήδη στον κλάδο του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων, μέσω της Retail & More, της θυγατρικής εταιρείας που ίδρυσε το 2021 για να αναλάβει το master franchise της Carrefour στην Ελλάδα και να «τρέξει» την επάνοδο του σήματος του γαλλικού κολοσσού στη χώρα μας. Ωστόσο, η «επιμονή» από την πλευρά της Μασούτης φέρεται πως έβαλε «φρένο» στις όποιες συζητήσεις Βαρδινογιάννη – Κρητικού.
Υπενθυμίζεται εδώ ότι το 2023 ο κύκλος εργασιών της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός σκαρφάλωσε στα 703,78 εκατ. ευρώ έναντι κύκλου εργασιών 497,81 εκατ. ευρώ το 2022, καταγράφοντας μια αύξηση της τάξης του 41,38%. Τα αποτελέσματα μετά φόρων παραμένουν κερδοφόρα και ανήλθαν σε 2,30 εκατ. ευρώ, έναντι 2,13 εκατ. ευρώ το 2022, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 7,83% σε σχέση με την προηγούμενη χρήση. Για το δε 2024, ο πήχης τίθεται ακόμη πιο ψηλά. «Για το 2024 βάζουμε στόχο για κύκλο εργασιών ύψους 800 εκατ. ευρώ», αποκάλυπτε τον περασμένο Ιούλιο στους δημοσιογράφους ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, Άγγελος Κρητικός. Σήμερα, η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός λειτουργεί ένα δίκτυο περίπου 890 καταστημάτων, διαθέτει οκτώ κέντρα διανομής και απασχολεί περισσότερους από 3.700 εργαζόμενους.
Πολύ κοντά στην πρώτη της εξαγορά μετά από αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα βρίσκεται, την ίδια ώρα, η ΑΒ Βασιλόπουλος.
Όπως αποκάλυψε στους δημοσιογράφους τον περασμένο Οκτώβριο ο επικεφαλής της αλυσίδας, Νίκος Λαβίδας, η θυγατρική της Ahold Delhaize θα προχωρήσει στην εξαγορά μικρής αλυσίδας του οργανωμένου λιανεμπορίου και μάλιστα πριν το τέλος του τρέχοντος έτους. Κατά τις πληροφορίες, πρόκειται για την αλυσίδα Τερζής στην Πελοπόννησο, με έδρα τον Πύργο Ηλείας και η οποία διατηρεί έξι καταστήματα. Με την ολοκλήρωση του deal, τα εν λόγω καταστήματα θα ενταχθούν στο δίκτυο franchise της ΑΒ Βασιλόπουλος.
Το 2023 η θυγατρική του ομίλου Ahold Delhaize στην Ελλάδα εμφάνισε κύκλο εργασιών ύψους 1,97 δισ. ευρώ, έναντι 1,98 δισ. ευρώ το 2022 και 1,96 δισ. ευρώ το 2021, με την αλυσίδα να διατηρεί σε σταθερά επίπεδα τον τζίρο της τα τελευταία χρόνια κάτω από το όριο των 2 δισ. ευρώ.Σήμερα το δίκτυο πωλήσεων της ΑΒ Βασιλόπουλος διαθέτει περισσότερα από 600 καταστήματα, με τα εταιρικά καταστήματα λιανικής πώλησης να ξεπερνούν τα 300.
… και τα deals που έχουν ανακοινωθεί
Σκλαβενίτης
Ένα σημαντικό deal ολοκλήρωσε πρόσφατα ο όμιλος Σκλαβενίτης, ο leader του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων με κύκλο εργασιών που ξεπερνά επισήμως τα 5 δισ. ευρώ. Στις αρχές του περασμένου Νοεμβρίου έπεσαν οι τελικές υπογραφές για την απόκτηση των Υπεραγορών Παπαντωνίου στην Κύπρο. Μετά και την έγκριση από την Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού Κύπρου τον περασμένο Οκτώβριο η Σκλαβενίτης Κύπρου προχώρησε στην υπογραφή της οριστικής συμφωνίας με την κυπριακή αλυσίδα. Με βάση δε τη συμφωνία, η Σκλαβενίτης Κύπρου θα απασχολεί 2.350 εργαζομένους, διασφαλίζοντας πλήρως και τις 769 θέσεις εργασίας των Υπεραγορών Παπαντωνίου, ενώ το δίκτυό της θα αριθμεί συνολικά 27 καταστήματα και συγκεκριμένα 9 στη Λευκωσία, 8 στη Λεμεσό, 7 στην Πάφο, 2 στη Λάρνακα και 1 στο Παραλίμνι. Οι εργασίες ανακαίνισης των καταστημάτων Παπαντωνίου θα ξεκινήσουν το επόμενο διάστημα και αναμένεται να ολοκληρωθούν έως το τέλος του 2025. Όπως έχει ήδη γράψει το insider.gr, με την εν λόγω εξαγορά ο όμιλος Σκλαβενίτης πατάει γερά «πόδι» στην κυπριακή αγορά, διευρύνοντας κατά πολύ τα μερίδια αγοράς του. Με ένα δίκτυο 27 πλέον καταστημάτων, ο όμιλος Σκλαβενίτη εισέρχεται στο «top 3» στην κυπριακή αγορά της οργανωμένης λιανικής μαζί με τη Lidl Κύπρου και την αλυσίδα Άλφαμεγα του ομίλου Παπαέλληνα.
Την ίδια στιγμή, ανοιχτές παραμένουν πάντα οι «κεραίες» του ομίλου για επέκταση σε νέες αγορές, μέσω ενδεχόμενων εξαγορών, χωρίς ωστόσο να υπάρχει καμία ειλημμένη απόφαση μέχρι στιγμής. Σύμφωνα με πηγές κοντά στην εταιρεία, οι αγορές της Κεντρικής Ευρώπης παρουσιάζουν ένα ενδιαφέρον και για αυτό τον λόγο έχουν μελετηθεί. Κυρίως δε αγορές μεγαλύτερες από εκείνες που ήδη δραστηριοποιείται ο όμιλος. «Το ενδιαφέρον μας επικεντρώνεται στην Ελλάδα και την Κύπρο. Για άλλες αγορές δεν υπάρχει κανένα σχέδιο και μπορεί να μην γίνει τίποτα και ποτέ…», σχολίαζαν πρόσφατα οι ίδιες πηγές.
Η κινητικότητα για τον leader του κλάδου ήταν κάτι παραπάνω από έντονη και τη διετία 2022-2023. Μέσα σε αυτό το διάστημα, ο όμιλος Σκλαβενίτη προχώρησε στην εξαγορά του συνόλου των μεριδίων της εταιρείας λιανικού εμπορίου ΣΑΝΙΔΑΣ - ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΙΚΕ, η οποία δραστηριοποιούνταν στην περιοχή της Θεσσαλίας με καταστήματα που έφεραν την επωνυμία AS Αγορά, αλλά και σε δύο ακόμη εξαγορές. Λίγες ημέρες πριν την εκπνοή του 2022 έγινε γνωστό πως στον έλεγχο του ομίλου Σκλαβενίτη πέρασαν τα τέσσερα από τα έξι καταστήματα της αλυσίδας Γέγος σε Μαρκόπουλο, Λούτσα και Πόρτο Ράφτη (δύο καταστήματα), ενώ το Πάσχα της ίδιας χρονιάς ανακοινώθηκε η συμφωνία της Σκλαβενίτης με την τοπική αλυσίδα SEP Markets Παπαδόπουλος που δραστηριοποιείτο στα Ιωάννινα.
Σήμερα ο όμιλος Σκλαβενίτης διαθέτει συνολικά 537 καταστήματα - 510 στην Ελλάδα και 27 στην Κύπρο - και εξυπηρετεί ημερησίως κατά μέσο όρο 700.000 πελάτες. Ταυτόχρονα, ως ένας από τους πλέον «ελκυστικούς» εργοδότες στην Ελλάδα, απασχολεί σχεδόν 40.000 υπαλλήλους και δη 39.042 από 36.766 που ήταν στα τέλη του 2023.
Μασούτης
Ανεξάρτητα από την έκβαση των διαβουλεύσεων για την απόκτηση της ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, η και η βορειοελλαδίτικη αλυσίδα Μασούτης χαρακτηρίζεται ήδη «πρωταγωνιστής» των deals στον κλάδο των σούπερ μάρκετ. Ήταν το 2023 όταν ανακοινώθηκε ότι αποκτά τα δύο καταστήματα της αλυσίδας Γέγος που δεν πήρε η Σκλαβενίτης. Πρόκειται για τα καταστήματα σε Αργυρούπολη και Κερατέα. Ακολούθησε λίγο καιρό αργότερα η συμφωνία της Μασούτης για την απόκτηση 10 καταστημάτων της αλυσίδας Family Super Market που δραστηριοποιείτο στη Βόρεια Ελλάδα και συγκεκριμένα σε Θεσσαλονίκη, Χαλκιδική, Κατερίνη, Γιαννιτσά, Βέροια, Πτολεμαΐδα και Κομοτηνή. Παράλληλα, η βορειοελλαδίτικη αλυσίδα προχώρησε και στην απόκτηση του ελέγχου των καταστημάτων χονδρικής και λιανικής πώλησης της Αφοί Ιωάννου Δεναξά ΕΠΕ, τα οποία βρίσκονται σε Σαντορίνη, Μύκονο και Αττική.
Το πιο σημαντικό deal ωστόσο της βορειοελλαδίτικης αλυσίδας ήρθε στις αρχές του 2022, όταν ανακοινώθηκε πως προχωρά σε στρατηγική συνεργασία με τη συνεταιριστική αλυσίδα ΣΥΝΚΑ, με παρουσία σε Κρήτη, Αιγαίο και Κέρκυρα. Μέσω της εν λόγω εξαγοράς, η Μασούτης εξασφάλισε ένα σημαντικό «εισιτήριο» εισόδου στην κρητική αγορά, καθώς και σε αρκετά νησιά της χώρας. Το deal οδήγησε στη δημιουργία ενός νέου εταιρικού σχήματος με την επωνυμία «ΣΥΝΚΑ Κρήτης Υπεραγορές Α.Ε.», στην οποία η Μασούτης συμμετέχει με το 50% των μετοχών και ο συνεταιρισμός με το αντίστοιχο 50%. Ο συνεταιρισμός έχει την πλειοψηφία στο Διοικητικό Συμβούλιο του νέου εταιρικού σχήματος και το management, ενώ οι μέτοχοι του συνεταιρισμού εξακολουθούν να διατηρούν τα δικαιώματά τους, έχοντας ενεργή συμμετοχή σε στρατηγικές αποφάσεις του ΣΥΝΚΑ.
Την περυσινή χρονιά οι πωλήσεις της Μασούτης έσπασαν για πρώτη φορά το «φράγμα» του 1 δισ. ευρώ, αγγίζοντας τα 1,076 δισ. ευρώ, από 923 εκατ. ευρώ στη χρήση 2022, ενώ τα κέρδη προ φόρων κινήθηκαν σταθεροποιητικά, αντιστοιχώντας σε επίπεδα μικρότερα του 1% του τζίρου. Η Δ. Μασούτης έχει συμπληρώσει 48 χρόνια πορείας στην ελληνική αγορά, το δίκτυό της προσεγγίζει τα 400 καταστήματα, με περισσότερα από 55 να βρίσκονται στην Αττική, ενώ συνολικά απασχολεί 10.000 εργαζόμενους.
ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός
Πέραν των όποιων σεναρίων που διακινούνται για ενδεχόμενη πώλησή της, η ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός ήταν ο αγοραστής σε μια σειρά από σημαντικές εξαγορές τα τελευταία χρόνια.
Ήταν τον Μάρτιο του 2023 όταν έγινε γνωστό ότι προχώρησε στην εξαγορά των σούπερ μάρκετ Katerina's Market στη Μεσσηνιακή Μάνη. Η εξαγορά αφορούσε στην απόκτηση τεσσάρων εταιρικών καταστημάτων, σε Καλαμάτα, Στούπα, Άγιο Νικόλαο και Κάμπο. Το 2022 και μέσα σε διάστημα μικρότερο των 40 ημερών, η γνωστή αλυσίδα προχώρησε σε δύο ακόμη εξαγορές. Στις αρχές Οκτωβρίου 2022 ανακοίνωσε την εξαγορά της κρητικής αλυσίδας σούπερ μάρκετ Μαθιουδάκης, αποκτώντας 17 καταστήματα σε Χανιά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο και ενισχύοντας σημαντικά την παρουσία της στην Κρήτη. Λίγες ημέρες νωρίτερα, η Κρητικός ανακοίνωνε ότι εξαγοράζει τον όμιλο σούπερ μάρκετ Συνεργαζόμενοι Παντοπώλες, ενισχύοντας σημαντικά την παρουσία της σε Βόρεια Ελλάδα και Κρήτη και εντάσσοντας στο δυναμικό της, τα 52 εταιρικά καταστήματα του ομίλου, αλλά και τη διαχείριση των εμπορικών σημάτων Ελληνικά Μάρκετ, Πρόοδος Μάρκετ, Ήλιος Μάρκετ και Γρήγορα, μαζί με το ευρύτατο δίκτυο των 300 καταστημάτων τους.
Market In
Τον δρόμο των εξαγορών έχει επιλέξει και η αλυσίδα σούπερ μάρκετ Market In, ο κύκλος εργασιών της οποίας «έσπασε το φράγμα» των 400 εκατ. ευρώ για πρώτη φορά στην ιστορία της το 2023.
Η πλέον πρόσφατη εξαγορά σημειώθηκε το 2022 όταν η Μarket In απέκτησε παρουσία στη Χίο, προχωρώντας σε απόκτηση της τοπικής αλυσίδας Χαρά, ενώ εντός του 2024 προχώρησε στην απόκτηση δύο καταστημάτων της εταιρείας Αφοί Δημοθεόδωροι Α.Ε. – Dimarket.
Η αλυσίδα απαριθμεί σήμερα 239 καταστήματα, ενώ απασχολεί συνολικά 3.630 εργαζόμενους.
Retail & More – Carrefour
Την ίδια στιγμή, οι πληροφορίες θέλουν τον όμιλο AVE να «σκανάρει» διαρκώς την αγορά.
Άλλωστε, μέσα στους πρώτους μήνες του 2024, υλοποιήθηκε σε μεγάλο βαθμό, μέσω της θυγατρικής Retail & More, η λειτουργική ενσωμάτωση των καταστημάτων Εconomy και το rebranding αυτών σε Carrefour express προκειμένου να ενισχυθεί η παρουσία και η αναγνωρισιμότητα του σήματος (brand awareness) και στην Αττική. Υπενθυμίζεται εδώ ότι η εξαγορά του 100% των μετοχών της Χουλιόπουλος ΕΠΕ με την προσθήκη των 11 καταστημάτων Economy στο δίκτυο εταιρικών καταστημάτων της Carrefour ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 2023, ενώ το τίμημα της εξαγοράς ανήλθε στα 3,15 εκατ. ευρώ.
… και οι πιο μικροί
Μεθοδικά και… βήμα βήμα χτίζει την ανάπτυξή της η OK Anytime Market AΕ, στρέφοντας τα τελευταία χρόνια την προσοχή της και στη Βόρεια Ελλάδα, με στόχο να ενισχύσει τα μερίδιά της σε μια πολλά υποσχόμενη αγορά. Η εταιρεία που αναπτύσσει τα γνωστά καταστήματα ΟΚ! Anytime Markets προχώρησε λίγο πριν τα τέλη του 2023 στην εξαγορά έξι καταστημάτων της εταιρείας Kosmoplus. Τα εν λόγω καταστήματα βρίσκονται στην Καβάλα, την Αλεξανδρούπολη, την Κομοτηνή, το Νευροκόπι, την Ξάνθη, καθώς και στις Σάπες Ροδόπης, είναι εμβαδού 300 – 500 τ.μ., ενώ έχουν ήδη ενσωματωθεί στο δίκτυο της εταιρείας και λειτουργούν με την επωνυμία OK! Grocery Super Market & Deli.
Παράλληλα, τον Απρίλιο του 2022, η αλυσίδα σούπερ μάρκετ Πίτσιας, με έδρα την Πιερία, απέκτησε τρία καταστήματα της Μαζί Markets, προκειμένου να ισχυροποιήσει την παρουσία της σε σημεία όπου μέχρι πρότινος δεν είχε «πατήσει πόδι». Συγκεκριμένα, πρόκειται για ένα κατάστημα στη Θεσσαλονίκη και ακόμη δύο στη Βέροια. Η αλυσίδα Πίτσιας ξεκίνησε το 1973 από το μικρό μπακάλικο των Φωτεινών για να φτάσει να θεωρείται σήμερα μια σύγχρονη αλυσίδα σούπερ μάρκετ της περιφέρειας.
