Σοβαρές ελλείψεις στην παρακολούθηση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης που μπορούν να τινάξουν στον αέρα τα έτσι και αλλιώς σφικτά χρονοδιαγράμματα του «Ελλάδα 2.0» διαπιστώνει έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Τελείως διαφορετική είναι πάντως η εικόνα που δίνει στην απάντησή της η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
1. Ανεπαρκή χρονοδιαγράμματα: Απουσία υποχρεωτικών ενδιάμεσων χρονοδιαγραμμάτων υλοποίησης έργων, πέρα από τα συμφωνηθέντα ορόσημα με την Ε.Ε. και απουσία διαδικασιών πρόληψης της εμφάνισης κινδύνου καθυστερήσεων.
2. Πλημμελή εφαρμογή από τους εμπλεκόμενους φορείς των διαδικασιών παρακολούθησης της ωρίμανσης και της υλοποίησης των έργων, με αποτέλεσμα να μην έχουν καταγραφεί καθυστερήσεις στην επίτευξη οροσήμων.
3. Υποστελέχωση των φορέων υλοποίησης, με αποτέλεσμα την προσφυγή σε συμβάσεις με ιδιώτες αναδόχους (τεχνικούς συμβούλους), χωρίς όμως εν τέλει να έχει αποτραπεί η πλημμελής εφαρμογή των διαδικασιών παρακολούθησης των έργων εντός του πληροφοριακού συστήματος.
4. Περιορισμένη διασυνδεσιμότητα των πληροφοριακών συστημάτων του Ταμείου με άλλα πληροφοριακά συστήματα, με συνέπεια την αδυναμία εντοπισμού, πρόληψης και αντιμετώπισης των καθυστερήσεων.
5. Καθυστερήσεις στην ωρίμανση και υλοποίηση έργων: Ως διορθωτικό μέτρο επελέγη από τους εμπλεκόμενους φορείς η τροποποίηση των οικείων αποφάσεων ένταξης των έργων, χωρίς όμως να καταγραφούν στις αποφάσεις αυτές οι αιτίες των καθυστερήσεων και τα μέτρα αντιμετώπισής τους.
Οι τέσσερις συστάσεις
Υπό το πλαίσιο αυτό το πλαίσιο το Ελεγκτικό Συνέδριο προχώρησε σε μια σειρά συστάσεων προς την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης, ζητώντας μεταξύ άλλων:
1. Να μεριμνήσει για την τροποποίηση του πλαισίου του ΤΑΑ ώστε να γίνει υποχρεωτική η κατάρτιση αναλυτικών χρονοδιαγραμμάτων για όλα τα έργα που δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη ή βρίσκονται σε εξέλιξη.
2. Να μεριμνήσει για την έγκαιρη και έγκυρη συμπλήρωση από τους Φορείς Υλοποίησης, υπό την ευθύνη και των υπουργείων, των προβλεπόμενων δελτίων παρακολούθησης έργου.
3. Να καταστίσει δυνατή η συμπλήρωση των δελτίων παρακολούθησης σε περίπτωση μη υποβολής δήλωσης δαπανών να προβεί σε επισκόπηση των δελτίων και τυχόν επικαιροποίηση του περιεχομένου της πληροφόρησης που παρέχουν, ώστε να γίνουν οι αναγκαίες προσαρμογές που να διασφαλίζουν ότι το περιεχόμενό τους ανταποκρίνεται στη φιλοσοφία του ΤΑΑ (παρακολούθηση επίτευξης οροσήμων και στόχων και όχι απλώς δαπανών).
4. Να προβεί σε ενέργειες αναβάθμισης του Πληροφοριακού Συστήματος ΟΠΣ ΤΑ προκειμένου να επεκτείνει τις διασυνδέσεις με τα άλλα πληροφοριακά συστήματα, ώστε να επαληθεύεται η εγκυρότητα των δεδομένων που προέρχονται από αυτά, και να υπάρχει η αυτοματοποιημένη δυνατότητα εξαγωγής συγκεντρωτικών αναφορών υλοποίησης του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος ανακρίβειας ή μη πληρότητας των δεδομένων που συνδέεται με αναφορές που δημιουργούνται με χειροκίνητες διαδικασίες.
Η απάντηση της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης
Σε πολυσέλιδη απάντησή της στην Έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης (ΕΥΣΤΑ) που είναι και η αρμόδια υπηρεσία για όλα τα έργα του «Ελλάδα 2.0» στην ουσία δεν δέχεται τις περισσότερες από τις αιτιάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
Στην επιστολή που υπογράφει ο διοικητής της ΕΥΣΤΑ, Ορέστης Καβαλάκης, γίνεται ειδική αναφορά στις διαδικασίες που ακολουθούνται και τις εβδομαδιαίες και μηνιαίες συσκέψεις που πραγματοποιούνται από τις ειδικές επιτροπές (task forces) που υπάρχουν τόσο στην υπηρεσία όσο και στα υπουργεία που έχουν υπό την ευθύνη τους έργα του Ταμείου Ανάκαμψης.
Ακόμη, ο κ. Καβαλάκης σημειώνει πως υπάρχει ξεχωριστή παρακολούθηση των έργων και ειδική αναφορά προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην έκθεση που καταθέτει η χώρα μας στην Κομισιόν, δύο φορές τον χρόνο (bi annual report) στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου. Για τις ελλείψεις στην στελέχωση των φορέων υλοποίησης ο κ. Καβαλάκης σημειώνει πως αποτελούν μεμονωμένα περιστατικά τα οποία δεν αποτυπώνουν τη συνολική εικόνα της επάρκειας πόρων των εμπλεκόμενων φορέων.
Σε ό,τι αφορά τις συστάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου η ΕΥΣΤΑ αποδέχεται μόνο τη δεύτερη σύσταση για τη σωστή συμπλήρωση των δελτίων παρακολούθησης, σημειώνοντας ωστόσο πως οι «εντοπισθείσες περιπτώσεις πλημμελούς συμπλήρωσης των Δελτίων Παρακολούθησης Υλοποίησης Σύμβασης, αποτελούν μεμονωμένες περιπτώσεις και καταβάλλεται κάθε προσπάθεια μελλοντικής αποφυγής ανάλογων περιπτώσεων».
