Αισθητή ενίσχυση της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε εκτίναξη των χονδρεμπορικών τιμών, έχει προκαλέσει το νέο κύμα κακοκαιρίας το οποίο ενέσκηψε εδώ και λίγα 24ωρα, ρίχνοντας κατακόρυφα τον υδράργυρο.
Είναι ενδεικτικό ότι αύριο Τετάρτη η εγχώρια αγορά σπάει το φράγμα των 200 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, για πρώτη φορά μετά τις 14 Νοεμβρίου, και διαμορφώνεται στα 205,78 ευρώ. Σε ημερήσια βάση η άνοδος είναι 46,8% και οφείλεται στη σημαντική υποχώρηση της συμμετοχής των ΑΠΕ, το μερίδιο των οποίων διαμορφώνεται αύριο στα 26,66%.
Οι χονδρεμπορικές τιμές κινούνται σε υψηλά επίπεδα από τις αρχές της εβδομάδας, ωστόσο τις προηγούμενες ημέρες το μερίδιο των ΑΠΕ παρέμενε ενισχυμένο, με συνέπεια η αγορά να συγκρατείται στα επίπεδα των 130 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Αντίθετα, για αύριο θα επικρατήσουν συνθήκες «Dunkelflaute» (συνδυασμός εκτεταμένης νεφοκάλυψης με άπνοια), όπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Ανάλογες συνθήκες θα επικρατήσουν αύριο σχεδόν σε όλη την υπόλοιπη «Γηραιά Ήπειρο», με συνέπεια να βρεθούν στο κόκκινο οι περισσότερες ευρωπαϊκές αγορές. Ενδεικτικά στη Γερμανία η τιμή θα διαμορφωθεί στα 222,18 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, στην Ολλανδία στα 206, 89 ευρώ, στη Ρουμανία στα 241,89 ευρώ, όπως και στη Βουλγαρία.
«Υψηλές πτήσεις» και τον Ιανουάριο
Όσον αφορά τη χώρα μας, η ανοδική πορεία των τελευταίων 24ωρων έχει ως συνέπεια η χονδρική να «τρέχει» πλέον τον Ιανουάριο με 128,56 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, δηλαδή σε παραπλήσια επίπεδα με τον προηγούμενο μήνα, όταν είχε διαμορφωθεί στα 129,81 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Όπως είναι φυσικό, το ράλι στην αγορά προεξοφλεί διατήρηση και των κυμαινόμενων τιμολογίων ρεύματος σε υψηλά επίπεδα, στην περίπτωση που δεν υπάρξει κάποια αποκλιμάκωση στο δεύτερο μισό του μήνα.
Πίσω από το ράλι στις τιμές βρίσκεται η ανοδική πορεία της ζήτησης για ηλεκτρισμό, όπως δείχνει το γεγονός ότι ο όγκος συναλλαγών στο Χρηματιστήριο Ενέργειας αυξήθηκε τα δύο πρώτα 24ωρα της εβδομάδας κατά 21% και 5%. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, σήμερα το μέγιστο φορτίο θα διαμορφωθεί στα 7.860 MW, ενώ η πρόβλεψη του Διαχειριστή για την τρέχουσα εβδομάδα είναι πως η αιχμή της ζήτησης θα κορυφωθεί την Πέμπτη, 16 Ιανουαρίου, αγγίζοντας τα 8460 MW.
Επίσης, προβληματισμό προκαλεί και η εικόνα από το μέτωπο του φυσικού αερίου, με τις τιμές στον ολλανδικό κόμβο να έχουν πάρει ξανά την ανιούσα, έπειτα από την αποκλιμάκωση των προηγούμενων ημερών, και να διαμορφωθούν μέσα στην ημέρα στα επίπεδα των 48 ευρώ ανά Μεγαβατώρα, για να αποκλιμακωθούν στη συνέχεια στα 46,7 ευρώ ανά MWh. Τις ανησυχίες ενισχύει η παράταση μέχρι τις 19 Ιανουαρίου των μειωμένων μεταφορών αερίου από το Αζερμπαϊτζάν μέσω του αγωγού ΤΑΡ, λόγω βλάβης στην υποθαλάσσια πλατφόρμα εξόρυξης.
Υδροηλεκτρικά και η νέα μονάδα στην Κομοτηνή
Πάντως, οι ανατιμητικές πιέσεις είναι η μόνη παρενέργεια που έχει προκαλέσει το άλμα στη ζήτηση με την πτώση των θερμοκρασιών, καθώς όπως σημειώνουν αρμόδια στελέχη, το εγχώριο παραγωγικό δυναμικό αναμένεται να καλύψει χωρίς προβλήματα τις ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια. Είναι ενδεικτικό ότι είναι διαθέσιμες όλες οι θερμοηλεκτρικές μονάδες, ενώ προς ώρας τουλάχιστον και η παραγωγή των ανανεώσιμων πηγών κινείται σε υψηλά για την εποχή επίπεδα.
Απόδειξη το γεγονός ότι από την ενέργεια που θα διατεθεί σήμερα προς πώληση μέσω του Χρηματιστηρίου, το 43,3% θα προέλθει από ΑΠΕ, οι οποίες έχουν και την πρωτοκαθεδρία στο μίγμα. Την ίδια στιγμή, θετική εξέλιξη για την «ανθεκτικότητα» του ηλεκτρικού συστήματος αποτελεί το γεγονός ότι ήδη έχει ξεκινήσει η δοκιμαστική λειτουργία της νέας μονάδας αερίου ισχύος 877 MW των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και Motor Oil στην Κομοτηνή, η οποία συνδράμει με την παραγωγή της στην κάλυψη περιόδων αυξημένης ζήτησης.
Η μονάδα βρίσκεται σε δοκιμαστική λειτουργία από τα τέλη Νοεμβρίου, αυξάνοντας προοδευτικά την ισχύ παραγωγής της και έγχυσης στο σύστημα. Η εμπορική λειτουργία του έργου προβλέπεται να ξεκινήσει μέχρι τον Μάρτιο.
Παράλληλα, θετικό «σήμα» αποτελεί και η ανάκαμψη των υδροηλεκτρικών σταθμών, με την αναπλήρωση σε σημαντικό βαθμό των αποθεμάτων στους ταμιευτήρες τους. Αιτία είναι οι βροχοπτώσεις των τελευταίων μηνών, χάρις στις οποίες η διαθέσιμη δυναμικότητα των σταθμών υπολείπεται πλέον κατά μόλις 300 MWh σε σχέση με την περσινή αντίστοιχη περίοδο, όταν τον Νοέμβριο του 2023 υπολειπόταν σε ετήσια βάση κατά 800 MWh.
Διατηρείται το εξαγωγικό πρόσημο
Μάλιστα, οι χιονοπτώσεις κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα διασφαλίζουν ότι τα αποθέματα των υδροηλεκτρικών θα συνεχίσουν να αναπληρώνονται μέχρι τον Μάιο, ώστε να υπάρχει σημαντική διαθέσιμη δυναμικότητα και για την επόμενη θερινή περίοδο. Υπενθυμίζεται ότι κατά την περσινή χειμερινή περίοδο, πρακτικά δεν είχαν υπάρξει χιονοπτώσεις.
Από την άλλη πλευρά, το εγχώριο σύστημα εξακολουθεί να παραμένει και εντός του 2025 «καθαρά» εξαγωγικό, όπως συνέβη και το 2024. Η ροή της ηλεκτρικής ενέργειας στο διασυνοριακό εμπόριο καθορίζεται από τις χονδρεμπορικές τιμές των όμορων αγορών, επομένως θα συνεχίσει να οδεύει εκτός συνόρων όσο η ελληνική αγορά είναι φθηνότερη από αυτήν της Ιταλίας και της Βουλγαρίας. Ωστόσο, όσο παραμένει αυτή η ισορροπία στις τιμές, οι εισαγωγές δεν συνιστούν ένα επιπλέον «όπλο» για τη διασφάλιση της επάρκειας του εγχώριου συστήματος.
Πάντως, αν και η χώρα μας διατηρεί και το 2025 το εξαγωγικό της πρόσημο, μία αλλαγή που έχει συμβεί αφορά το προφίλ των εξαγωγών, καθώς πλέον οι μεγαλύτερες ποσότητες εγχώριας παραγωγής οδεύουν εκτός συνόρων το βράδυ, αντί των μεσημβρινών ωρών όπως ίσχυε μέχρι και πριν από μικρό χρονικό διάστημα. Η αιτία είναι η μειωμένη παραγωγή των φωτοβολταϊκών, λόγω της μειωμένης ηλιοφάνειας, κάτι που σημαίνει πως στη δεδομένη συγκυρία τις μεσημβρινές ώρες δεν συμπιέζονται αισθητά προς τα κάτω οι τιμές.
