Σημαντικό ρόλο στη μείωση του ενεργειακού κόστους και την ενίσχυση της ασφάλειας εφοδιασμού έχει παίξει η «επέλαση» των ΑΠΕ σε όλη την Ευρώπη από το 2019, χρονιά έναρξης του Green Deal. Αυτό επισημαίνει σε μελέτη του το κέντρο έρευνας για ενεργειακά θέματα Ember, στην οποία μεταξύ άλλων ποσοτικοποιεί την εξοικονόμηση που πέτυχαν οι ευρωπαϊκές οικονομίες, με τον περιορισμό των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων.
Υπενθυμίζεται ότι η έναρξη του Green Deal έγινε το 2019, ενώ στη μελέτη ποσοτικοποιείται το οικονομικό όφελος μέχρι και το 2024. Κεντρικός πυλώνας του Green Deal ήταν η αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής, γεγονός το οποίο επέτρεψε τη μείωση της λειτουργίας των μονάδων ορυκτών καυσίμων και, κατά συνέπεια, των εισαγωγών φυσικού αερίου και άνθρακα.
Όσον αφορά την ηλεκτροπαραγωγή, η ενεργειακή εξάρτηση της χώρας μας αφορά το φυσικό αέριο. Σύμφωνα με τη μελέτη, στο διάστημα 2019-2024, οι εισαγωγές καυσίμου έδωσαν τη δυνατότητα να εξοικονομηθούν 3,1 δισ. ευρώ.
Λιγότερα 92 δισ. κυβ. μέτρα αερίου
Συνολικά στην Ε.Ε., το Green Deal είχε ως συνέπεια να εξοικονομηθούν την εν λόγω χρονική περίοδο 59 δισ. ευρώ. Πιο συγκεκριμένα, από την έναρξη το 2019 του ευρωπαϊκού Green Deal, τα (ολοένα αυξανόμενα) αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα επέτρεψαν η Ένωση να μην καταβάλει 53 δισ. ευρώ για την εισαγωγή 92 δισ. κυβικών μέτρων αερίου.
Επίσης, συνέβαλαν στο να μειωθούν οι εισαγωγές άνθρακα κατά 55 εκατ. τόνους. Μία ποσότητα που μεταφράζεται σε 6 δισ. ευρώ.
Οι συνολικές εισαγωγές φυσικού αερίου που αποφεύχθηκαν ισοδυναμούν με περίπου το 18% του φυσικού αερίου που καταναλώνεται στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ από τα τέλη του 2019. Αντίστοιχα,οι εισαγωγές άνθρακα που αποφεύχθηκαν ισοδυναμούν με το 23% του στερεού ορυκτού καυσίμου που καταναλώθηκε στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής της ΕΕ την ίδια περίοδο.
Μόνο το 2024, χωρίς τα αιολικά και φωτοβολταϊκά που εγκαταστάθηκαν το αμέσως προηγούμενο έτος, η κατανάλωση φυσικού αερίου και άνθρακα, για την παραγωγή ηλεκτρισμού στην ΕΕ, θα ήταν κατά 11% υψηλότερη.
Ο απολογισμός του 2024
Όσον αφορά το 2024, με βάση τη μελέτη καταγράφηκε για ένα ακόμη έτος μείωση στην ηλεκτροπαραγωγή από ορυκτά καύσιμα, παρά τις αυξήσεις στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας και στις ευρωπαϊκές εξαγωγές ηλεκτρισμού. Στη μείωση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων συνέβαλε το ρεκόρ στην ενίσχυση της διείσδυσης των φωτοβολταϊκών, με συνέπεια το μερίδιο της ηλιακής ενέργειας στην ηλεκτροπαραγωγή να ξεπεράσει αυτό του άνθρακα για πρώτη φορά. Η παραγωγή φωτοβολταϊκών σημείωσε ετήσια άνοδο κατά 22%, ενώ των αιολικών παρέμεινε στα ίδια επίπεδα με το 2023.
Η παραγωγή ηλεκτρισμού από φυσικό αέριο μειώθηκε για πέμπτη συνεχή χρονιά και για δεύτερη χρονιά κινήθηκε σε χαμηλότερα επίπεδα από την αιολική ενέργεια. Το «ηλιακό ρεκόρ» και η ανάκαμψη των υδροηλεκτρικών είχαν ως συνέπεια οι «καθαρές» πηγές να αντιπροσωπεύσουν σχεδόν το μισό (47%) της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ, ένα ποσοστό ρεκόρ.
Η προσθήκη νέων αιολικών συνεχίστηκε και το 2023, ωστόσο το γεγονός αυτό αντισταθμίστηκε από τις λιγότερο ευνοϊκές συνθήκες ανέμου. Ακόμα κι έτσι, η αιολική ενέργεια παρέμεινε η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή ενέργειας στην ΕΕ μετά τα πυρηνικά, διευρύνοντας το προβάδισμά της έναντι του φυσικού αερίου (που εγκαινιάστηκε το 2023). Την ίδια στιγμή, η παραγωγή από υδροηλεκτρικά και πυρηνικές μονάδες αυξήθηκαν κατά 10% και 5% αντίστοιχα.
