Τέλος στην κατάχρηση, τη σπατάλη και την αβάσιμη κατανομή πόρων στα ελληνικά νοσοκομεία, έρχεται να βάλει το νέο σύστημα κοστολόγησης νοσοκομειακών υπηρεσιών DRG (Ομοιογενών Διαγνωστικών Ομάδων). Με έμφαση στη διαφάνεια, την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα των υπηρεσιών, το DRG εισάγει ένα νέο μοντέλο χρηματοδότησης που συνδέει τις αποζημιώσεις με το πραγματικό παραγόμενο έργο.
Η εφαρμογή του αλλάζει ριζικά τον τρόπο αποζημίωσης και διαχείρισης των νοσοκομειακών πόρων, καθώς στην πλήρη ανάπτυξή του, θα καταγράφει το ακριβές κόστος κάθε περιστατικού στη δευτεροβάθμια περίθαλψη. Παράλληλα, μέσω αυτού θα αξιολογείται η αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών προς τους πολίτες, παρέχοντας ένα επιπλέον κίνητρο σε γιατρούς και διοικήσεις των μονάδων για την αποδοτικότερη λειτουργία τους. Τέλος, θα παράγει αξιόπιστα δεδομένα για τη λήψη αποφάσεων και τη χάραξη πολιτικών υγείας, μεταξύ των οποίων και ο νέος υγειονομικός χάρτης.
Η Ελλάδα μπήκε στο… παιχνίδι των DRGs, με καθυστέρηση σε σχέση με άλλες χώρες, αλλά με «οδηγό» το Κέντρο Τεκμηρίωσης και Κοστολόγησης Νοσοκομειακών Υπηρεσιών (ΚΕΤΕΚΝΥ) κινήθηκε με μεγάλη ταχύτητα και μεθοδικότητα. Ως αποτέλεσμα, σήμερα η διαδικασία εφαρμογής τους στο σύνολο του Εθνικού Συστήματος Υγείας βρίσκεται σε εξέλιξη, ενώ εκτιμάται ότι μέχρι το τέλος του 2025 θα έχουν επεκταθεί και στον ιδιωτικό τομέα, με στόχο την καθολική εφαρμογή τους έως το 2026.
Πρόκειται για ένα σύνθετο και δυναμικό έργο, δεδομένου ότι συνεχώς προστίθενται νέες θεραπείες, ιατρικά πρωτόκολλα και τεχνολογίες, καθιστώντας αναγκαία τη διαρκή προσαρμογή του συστήματος. Προς την επίτευξη του δύσκολου αυτού εγχειρήματος γίνεται μία συλλογική προσπάθεια, που βασίζεται στη συνεργασία μεταξύ υπουργείου Υγείας, ΚΕΤΕΚΝΥ, Εθνικής Κεντρικής Αρχής Προμηθειών Υγείας (ΕΚΑΠΥ) και Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ).
Εξορθολογισμός της χρηματοδότησης και αξιολόγηση των υπηρεσιών
Το σύστημα DRG έχει πλέον ενσωματωθεί στα δημόσια νοσοκομεία, με στόχο να εξορθολογίσει τη χρηματοδότηση της δευτεροβάθμιας περίθαλψης και να δημιουργήσει ένα πλαίσιο αξιολόγησης της ποιότητας των υπηρεσιών. Παράγει κρίσιμους δείκτες, που αποτυπώνουν τη βαρύτητα των περιστατικών, την αποδοτικότητα των μονάδων και τις πραγματικές ανάγκες σε οικονομικούς και άλλους πόρους.
Από την 1η Ιανουαρίου 2025 οι υποβολές των νοσοκομείων στον ΕΟΠΥΥ γίνονται με το νέο σύστημα, ενώ το πρότζεκτ βρίσκεται σε φάση μετάβασης στο κομμάτι της αποζημίωσης.
«Για πρώτη φορά, το 2025, τα δημόσια νοσοκομεία θα αποζημιώνονται βάσει του παραγόμενου έργου τους, γεγονός που αναμένεται να εξαλείψει στρεβλώσεις του παρελθόντος. Παράλληλα, η συλλογή και ανάλυση των δεδομένων από τις ιατρικές πράξεις που υποβάλλονται για αποζημίωση από τον ΕΟΠΥΥ θα συμβάλουν στην ακριβέστερη αποτύπωση και κοστολόγηση των υπηρεσιών υγείας στη χώρα», τόνισε ο πρόεδρος του ΚΕΤΕΚΝΥ, Παντελής Μεσσαρόπουλος, από το βήμα του Πανελλήνιου Συνεδρίου ΚΕΤΕΚΝΥ 2025.
«Όραμά μας είναι η αποτελεσματική, αποδοτική, ποιοτική, ισότιμη κάλυψη των αναγκών υγείας του πληθυσμού της χώρας, με στόχο τη βέλτιστη κατανομή των διαθέσιμων πόρων για νοσοκομειακή περίθαλψη», πρόσθεσε.
Η σημαντικότερη μεταρρύθμιση στο ΕΣΥ
Σύμφωνα με τον Υπουργό Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη, η εφαρμογή του συστήματος DRG αποτελεί τη σημαντικότερη μεταρρύθμιση των τελευταίων ετών στο σύστημα υγείας, με στόχο όχι απλώς την αλλαγή του τρόπου αποζημίωσης, αλλά την χρήση της ως εργαλείου για τη βελτίωση των ιατρικών υπηρεσιών.
«Με την εφαρμογή των DRGs ο ασθενής θα θεραπεύεται ταχύτερα, με μικρότερο κόστος και με μικρότερες παράπλευρες συνέπειες στη συνολική του υγεία. Εάν καταφέρουμε να κάνουμε το σύστημα να λειτουργήσει στο 100%, στην πραγματικότητα θα σώσουμε χιλιάδες ζωές», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Υπουργός.
Παράλληλα, διευκρίνισε ότι η αποζημίωση βάσει παραγόμενου έργου δεν αποσκοπεί στο κλείσιμο ή την υπολειτουργία νοσοκομείων. Αντιθέτως, στόχος είναι η διατήρηση νοσοκομείων σε περιοχές όπου κρίνονται απαραίτητα, τόσο για υγειονομικούς όσο και για κοινωνικούς λόγους.
Αναλυτική κοστολόγηση και επέκταση σε άλλους τομείς
Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε η Γενική Γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας, Λίλιαν Βενετία Βιλδιρίδη, το 70,4% των περιστατικών έχει ήδη υποβληθεί μέσω των DRGs. Από αυτά, 21 νοσοκομεία έχουν υποβάλλει άνω του 99% των περιστατικών, ωστόσο, στον αντίποδα, το αντίστοιχο ποσοστό σε 13 νοσοκομεία, βρίσκεται κάτω από το 50% και γίνεται προσπάθεια για την αύξησή του.
«Το επόμενο βήμα που σχεδιάζεται είναι η αναλυτική κοστολόγηση. Μέχρι στιγμής, γίνεται κοστολόγηση των φαρμάκων και των υλικών ανά περιστατικό, ενώ από το τέλος του 2025 θα περιλαμβάνει τα πάντα. Θα γνωρίζουμε με ακρίβεια πόσο κόστισε στο σύστημα το κάθε περιστατικό», ανέφερε η κ. Βιλδιρίδη.
Παράλληλα, έχει προγραμματιστεί η επέκταση των DRGs και σε άλλους τομείς, όπως η ψυχική υγεία και η αποκατάσταση καθώς και μια απλοποίηση της κοστολόγησης στα τμήματα επειγόντων περιστατικών, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα.
«Φρένο» σε ληξιπρόθεσμες και ατιμολόγητες απαιτήσεις
Το 2025 σηματοδοτεί την πλήρη αποσύνδεση του προϋπολογισμού των νοσοκομείων από το υπουργείο Υγείας και τη μεταφορά του στον ΕΟΠΥΥ, για την αποζημίωση των νοσηλειών, χωρίς τη χρήση φυσικών αρχείων. Αυτή η διαδικασία οδηγεί σε ταχύτερους ελέγχους, ενώ εκτιμάται ότι η έγκαιρη χρηματοδότηση θα δώσει τη δυνατότητα για εξάλειψη των ληξιπρόθεσμων οφειλών και των ατιμολόγητων απαιτήσεων. Όπως τονίστηκε στο πλαίσιο του συνεδρίου, ήδη σε πολλά νοσοκομεία που εφαρμόζουν το σύστημα τα «ατιμολόγητα» έχουν μηδενιστεί.
Σημαντικό κρίκο σε αυτήν την αλυσίδα αποτελεί και η ΕΚΑΠΥ, στο πλαίσιο του ρόλου της ως κεντρικού αγοραστή προμηθειών υγείας. «Η συμφωνία που έχει γίνει για τη λειτουργία του συστήματος είναι ότι μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο κάθε μήνα η ΕΚΑΠΥ θα αποστέλλει στον ΕΟΠΥΥ και στο ΚΕΤΕΚΝΥ, συγκεκριμένες δαπάνες ανά νοσοκομείο, προκειμένου να προχωρήσουν στη ροή της χρηματοδότησης που απαιτείται», ανέφερε ο Πρόεδρος της Αρχής, Άρης Αποστόλου.
Τι προβλέπεται για τον ιδιωτικό τομέα
Ένα από τα επόμενα βήματα είναι η υιοθέτηση του συστήματος DRG από τον ιδιωτικό τομέα. Όπως επεσήμανε η Διοικήτρια του ΕΟΠΥΥ Θεανώ Καρποδίνη, η εφαρμογή του προβλέπεται στις νέες συμβάσεις με τις ιδιωτικές κλινικές, ενώ προτεραιότητα θα δοθεί στις καινοτόμες χειρουργικές επεμβάσεις.
Σύμφωνα με τη Διοικήτρια του Οργανισμού, μέχρι σήμερα η Ελλάδα δαπανούσε σημαντικά ποσά για την αποστολή ασθενών στο εξωτερικό για επεμβάσεις που δεν πραγματοποιούνταν στη χώρα.
Ωστόσο, με τις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα, πλέον είναι εφικτή η διενέργεια τέτοιων επεμβάσεων στην Ελλάδα. «Πρώτη προτεραιότητα είναι η κοστολόγηση αυτών των ειδικών επεμβάσεων. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2026, πιστεύουμε ότι θα μπορούμε να το εφαρμόσουμε», τόνισε.
Με την ένταξη των DRGs στον ιδιωτικό τομέα o ΕΟΠΥΥ προσβλέπει στην αντικειμενική αξιολόγηση της ποιότητας των υπηρεσιών και τη διασφάλιση της δίκαιης αποζημίωσης.
Αποζημίωση βάσει αποτελεσματικότητας
Ένα άλλο σημαντικό ζητούμενο για τον ΕΟΠΥΥ είναι η σύνδεση της αποτελεσματικότητας των καινοτόμων φαρμακευτικών θεραπειών με την αποζημίωση.
«Πληρώνουμε νέες καινοτόμες θεραπείες χωρίς να καταγράφουμε αν τελικά μας δίνουν το προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Αυτό θα μπορούμε να το κάνουμε μέσω των DRGs. Θέλουμε ως αγοραστής υπηρεσιών υγείας να αγοράζουμε την αποτελεσματικότερη, ποιοτικότερη και οικονομικότερη παροχή για τους ασφαλισμένους μας», σημείωσε η κ. Καρποδίνη.
«Το σύστημα DRG αποτελεί εργαλείο δίκαιης αποζημίωσης και κατανομής των πόρων, αποτρέποντας καταχρήσεις και σπατάλες, ενώ επιτρέπει την ενίσχυση και τον έλεγχο της ποιότητας των υπηρεσιών υγείας», πρόσθεσε.
Παρόλα αυτά, μέχρι την πλήρη εφαρμογή του, υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν, όπως ο ψηφιακός εκσυγχρονισμός των νοσοκομείων, η εκπαίδευση του ιατρικού και διοικητικού προσωπικού, η συνεχής αξιολόγηση του συστήματος και η ενσωμάτωση του μισθολογικού κόστους.
