Σε πλειοδοσία δασμών πάσης φύσεως, έχει εξελιχθεί τις τελευταίες ημέρες το τοπίο στο διεθνές εμπόριο αγροτικών προϊόντων. Οι συνέπειες, απολύτως άγνωστες! Όπως το νερό ψάχνει να βρει διέξοδο προς τα χαμηλότερα υψόμετρα, έτσι και το εμπόριο ψάχνει να βρει τρόπους να παρακάμψει τα όποια εμπόδια, φυσικά ή τεχνητά βρίσκει στο δρόμο του. Κανείς δεν μπορεί με σιγουριά να μας πει τι θα συμβεί μετά την επιβολή δασμού ύψους 25% δηλαδή αύξηση της τιμής εισαγωγής κατά το ¼ σε βασικά για τα νοικοκυριά προϊόντα.
Η Επιτροπή Ανάπτυξης του Σασκατσουάν στον Καναδά, προσπάθησε να εκτιμήσει τις επιπτώσεις επιβολής δασμών ύψους 25% επί των εισαγωγών Καναδέζικων σιτηρών, ενός κρίσιμου για την χώρα προϊόντος. Προσεγγίζοντας ξεχωριστά τις δύο βασικές κατηγορίες, μαλακά και σκληρά σιτάρια, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι για τα πρώτα, οι εμπορευόμενοι στις ΗΠΑ έχουν και αλλού πηγές να προμηθευτούν προϊόν, χωρίς μάλιστα τους υψηλότατους δασμούς. Άρα το μεταξύ των δύο χωρών εμπόριο θα κλονισθεί, με τους Καναδούς να πρέπει να βρουν νέες αγορές για μέχρι 1,2 εκατ. τόνους ή το 7% των εξαγωγών τους, όσο δηλαδή απορροφούν σήμερα οι εξαγωγές στις ΗΠΑ.
Πως είναι πιθανόν να επηρεαστεί η παγκόσμια αγορά σκληρού σιταριού;
Αναφορικά με το σκληρό σιτάρι, ένα προϊόν που ενδιαφέρει ιδιαίτερα κι εμάς τους Έλληνες, αφού εκεί έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους να βγάλουν τη χρονιά το μεγαλύτερο μέρος των αγροτών μας, ο Καναδάς αποτελεί τον τροφοδότη της διεθνούς αγοράς. Οι εκτιμήσεις συγκλίνουν ότι οι ΗΠΑ δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να αγοράσουν Καναδέζικο σκληρό σιτάρι με «καπέλο» 25% επί της τιμής λόγω δασμών! Αυτό όμως, δεν σημαίνει ότι τελικά ο καταναλωτής θα επιβαρυνθεί ανάλογα, κατά το ποσοστό συμμετοχής της πρώτης ύλης στο τελικό προϊόν, ας υποθέσουμε 12,5% εάν η πρώτη ύλη συμμετέχει στο τελικό κόστος κατά το ήμισυ. Οι ΗΠΑ παράγουν περί το 85% της παραγωγής που χρειάζονται σε σκληρό σιτάρι.
Πιθανά σημερινά αποθέματα, δίνουν την ευχέρεια σε παίκτες της αγοράς να διατηρήσουν για ένα διάστημα τις τιμές σταθερές, ελαχιστοποιώντας τις εισαγωγές και προσαρμόζοντας το περιθώριο κέρδους τους. Επιπλέον, πιθανότατα, το δολάριο Καναδά θα χάνει αξία, έτσι ώστε θα μειώνεται η τιμή σε αμερικάνικα δολάρια που φτάνει το προϊόν σε αμερικάνικο μύλο, συγκρατώντας έτσι την αύξηση των τιμών.
Άρα, λίγο τα αποθέματα, λίγο η γενικά ασθενική ζήτηση, λίγο παίζοντας καθυστερήσεις μέχρι να βγει η νέα σοδειά στις ΗΠΑ και να μειωθεί η ανάγκη για εισαγωγές, οι παίκτες της αγοράς, Αμερικάνοι και Καναδοί, προσπαθούν να κερδίσουν χρόνο να δουν τι θα κάνουν. Από την μεριά τους και οι Καναδοί παραγωγοί, στο ενδιάμεσο κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα. Δεν μπορούν να βασιστούν σε αναλύσεις, υποθέσεις, υποσχέσεις και ελπίδες και να κρατήσουν τα αυξημένα αποθέματα που ίσως χρειαστούν οι Αμερικάνοι. Θα ψάξουν να βρουν μια λύση, έστω και μειώνοντας τις τιμές. Και αυτό θα δημιουργήσει πρόβλημα στους άλλους παραγωγούς ανά την υφήλιο, μηδέ εξαιρουμένων των παραγωγών της Βόρειας Αφρικής, που τροφοδοτούν μέρος των ελλειμματικών αγορών της περιοχής.
Όλα αυτά σε περιβάλλον κανονικής προσφοράς. Διότι σε περίπτωση που η διεθνής παραγωγή σκληρού σιταριού μειωθεί, τότε το καναδέζικο προϊόν θα βρίσκει αλλού διέξοδο, δεν θα ενδιαφέρεται να εξάγει στις ΗΠΑ.
Αναλύοντας την περίπτωση του μαλακού και σκληρού σιταριού, δύο πολύ συγγενών προϊόντων, είναι εμφανές ότι τα πράγματα μετά τους δασμούς, δεν είναι όπως μοιάζουν εκ πρώτης όψεως. Και για να ολοκληρώσουμε το όλο θέμα, ας αναφέρουμε ότι η Κίνα σε προηγούμενη περίοδο, είχε επιβάλει σημαντικούς δασμούς στα κελυφωτά φυστίκια Καλιφόρνιας. Αυτό όμως δεν εμπόδισε τους Αμερικάνους εξαγωγείς να συνεχίσουν business as usual, δεδομένης της προηγούμενης εκπληκτικής δουλειάς που είχαν κάνει στην κινέζικη αγορά οι Αμερικάνοι. Βέβαια, αναφερόμαστε σε ένα μη βασικό προϊόν, αλλά όπως θα δούμε παρακάτω δεν είναι και το μόνο.
Όλα λοιπόν υπό προϋποθέσεις και υποθέσεις το αμέσως επόμενο διάστημα, ή σε απλά ελληνικά, ο θεός να βάλει το χέρι του...
Τα ουίσκι τύπου Bourbon σε μπελάδες!
Οι δασμοί, δεν πρέπει να θεωρούνται ως αυτόνομα εργαλεία αγροτικής ή συναλλαγματικής πολιτικής. Οι εξελίξεις που δρομολογούνται αμέσως μετά την επιβολή τους είναι πολύπλοκες και πολλές φορές απρόσμενες. Στον Καναδά πάλι για παράδειγμα, αναπτύχθηκε ακαριαία, ένα ισχυρότατο αντιαμερικανικό καταναλωτικό κίνημα, υποδαυλιζόμενο σε σημαντικό βαθμό από κυβερνητικές δηλώσεις και ενέργειες. Έτσι το Liquor Control Board of Ontario, ένας φορέας ελέγχου των αλκοολούχων ποτών της περιοχής, ζήτησε την απόσυρση από τα ράφια των καταστημάτων των Αμερικάνικων αλκοολούχων ποτών και από τους Καναδούς να καταναλώσουν τα ντόπια προϊόντα. Λιανέμποροι και καταναλωτές ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα!
Ο Lawson Whiting ιδιοκτήτης και CEO της εταιρείας που παράγει τα γνωστά ουίσκι Jack Danniels, δήλωσε ότι η απόφαση καθ’ αυτή, επηρεάζει ελάχιστα την εταιρεία, αφού ο Καναδάς, συμβάλει μόλις στο 1% των πωλήσεών της. Τρέμει όμως, κατά δήλωση του ίδιου, στην ιδέα ότι παρόμοιες ενέργειες μπορούν να αναπτυχθούν στην Ευρώπη, όταν επιβληθούν κι εκεί δασμοί, όπου το ενδιαφέρον της εταιρείας είναι πολύ μεγαλύτερο.
Από την πλευρά της η Morgan Stanley, επεσήμανε σε σημείωμά της στους επενδυτές, ότι το 55% της εταιρείας προέρχεται από πωλήσεις στο εξωτερικό, άρα είναι ευάλωτο σε παρόμοιες καταστάσεις. Συμπλήρωσε ότι βάσει της νομοθεσίας τα ουίσκι τύπου Βourbon, μπορούν να παραχθούν μόνο στις ΗΠΑ, κόβοντας κάθε πιθανή σκέψη μεταφοράς της παραγωγικής δραστηριότητας της εταιρείας.
Σε παρόμοια κατάσταση, βρίσκονται δεκάδες ακόμη μεγάλα ονόματα της παραγωγής τροφίμων και ποτών στις ΗΠΑ, όπως οι γνωστές Budweiser, Hershey, Heinz.
Δασμοί σε Αργεντινή και Ρωσία για προστασία εγχώριας αγοράς
Πέραν όμως των γνωστών εισαγωγικών δασμών, αυτών δηλαδή που επιβάλλονται στα σύνορα του κράτους εξαγωγής, ας μην ξεχνάμε ή υποτιμούμε και τους αντίστοιχους εξαγωγικούς δασμούς που επιβάλλονται στα λιμάνια εξαγωγής. Ο ρόλος τους είναι να ελεγχθούν οι εξαγόμενες ποσότητες προϊόντων, ώστε να μη λείψουν από την εσωτερική αγορά και αυξηθούν οι τιμές. Τέτοιοι δασμοί με παγκόσμια αυτή τη στιγμή σημασία υπάρχουν στην Ρωσία και την Αργεντινή στον τομέα των εμπορευμάτων.
Η Ρωσία, φοβούμενη μειωμένη διαθεσιμότητα σιτηρών στην εσωτερική της αγορά και πιθανή αύξηση τιμής των αλεύρων, έθεσε ήδη από τον περασμένο Νοέμβριο, ως ανώτατη ποσότητα εξαγωγής, τους 10,6 εκατ. τόνους, έως τη νέα σοδειά, δηλαδή μέχρι τον Ιούλιο. Έχει έτσι την δυνατότητα να δει τι θα κάνει, ανάλογα πως θα εξελιχθούν τα δεδομένα στη νέα σοδειά και συγκομιδή. Να σημειωθεί ότι φέτος η παραγωγή χειμερινών καλλιεργειών στην Μαύρη θάλασσα δεν εξελίσσεται ομαλά. Καθυστερήσεις στη σπορά λόγω ανομβρίας και συνεχή κρύα χωρίς βροχές, δεν ευνοούν την ομαλή πορεία των καλλιεργειών. Πολλοί Ρώσοι αγρότες, φαίνεται ότι λόγω χαμηλών τιμών, έχουν καλλιεργήσει μικρότερες εκτάσεις με σιτηρά φέτος, με προφανείς επιπτώσεις στην συνολική παραγωγή.
Έτσι λοιπόν, μπορεί να βρεθούμε σε μια παγκόσμια κατάσταση, όπου να συνυπάρχουν δασμοί εισαγωγής και εξαγωγής για το ίδιο προϊόν. Αυτό, πέραν των άλλων, θα δημιουργήσει και προβλήματα στην ομαλή εμπορική ροή των προϊόντων, με ότι σημαίνει αυτό στο κόστος διαχείρισης των φορτίων.
Στην Αργεντινή τώρα, την άλλη μεγάλη πηγή σιτηρών και ελαιούχων σπόρων του παγκόσμιου εμπορίου, η κυβέρνηση Μιλέι, που έχει αναθαρρήσει από την υιοθέτηση του συμβόλου της, του βενζινοκίνητου πριονιού από τον Έλον Μασκ, μείωσε τον περασμένο Ιανουάριο τους εξαγωγικούς δασμούς στην σόγια από 33% στο 22%, στους λοιπούς ελαιούχους σπόρους από 31% στο 24,5% και στο σιτάρι και καλαμπόκι από το 125 στο 9,5%.
Η κυβέρνηση τρέμει στην ιδέα ότι μπορεί να λείψουν βασικά τρόφιμα από τα 45,5 εκατ. στόματα της Αργεντινής, τροφοδοτώντας παράλληλα τον πληθωρισμό, ο οποίος έπεσε τον Ιανουάριο στο 85% από 115% τον Δεκέμβριο.
Η Κίνα...το τερμάτισε!
Και στην ωραία αυτή ατμόσφαιρα που βρισκόμαστε τις τελευταίες ημέρες, η Κίνα επέβαλε ξαφνικά δασμούς πρωτοφανούς ύψους 100% (καλά διαβάσατε) στα αγροτικά προιόντα του Καναδά, ενθυμούμενη οτι έπρεπε να τους είχε επιβάλει εδώ και 4 μήνες, ανταποδίδοντας αντίστοιχους δασμούς του Καναδά αναφορικά με προϊόντα χάλυβα, αλουμινίου και ηλεκτρικών αυτοκινήτων!
Η εξαίρεση της ελαιοκράμβης από τους δασμούς της Κίνας, μπορεί να εκληφθεί από τις αγορές με πολλούς τρόπους και να αντιδράσουν κατά το δοκούν, αυξάνοντας ή μειώνοντας τις τιμές. Μια τέτοια κίνηση, θα μπορούσε να επηρεάσει ακόμη και τους Έλληνες καλλιεργητές, που ψάχνουν εναγωνίως να βρουν καλλιέργεια αντικατάστασης του βαμβακιού, καλλιεργώντας ελαιούχους σπόρους.
Αλλά σε ένα τόσο έντονα μεταβαλλόμενο τοπίο, η όποια επιλογή, μοιάζει με ρουλέτα, αφού μέχρι να ωριμάσει το προϊόν, πιθανόν να έχουν διαφοροποιηθεί πολλά από τα ισχύοντα σήμερα, υπό τη επήρεια της μόδας επιβολής πάσης φύσεως δασμών παγκοσμίως.
Γι' αυτό αναφέραμε παραπάνω «Όλα υπό προϋποθέσεις και υποθέσεις, ή σε απλά ελληνικά, ο θεός να βάλει το χέρι του...».
