Δύο «καυτά» μέτωπα θα κληθεί να διαχειριστεί η νέα πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, άμεσα με την ανάληψη των καθηκόντων της. Το πρώτο είναι αμιγώς ενεργειακό και αφορά το «πάγωμα» των ερευνητικών εργασιών για τη διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, με τον χρόνο να πιέζει για τη λήψη αποφάσεων.
Επίσης, θα χρειαστεί να υπάρξει άμεσα νομοθετική παρέμβαση η οποία να αποκαθιστά έστω και μερικώς την εμπλοκή που δημιούργησε η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ, αναφορικά με την αντισυνταγματικότητα του bonus δόμησης στον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό. Μία παρέμβαση η οποία να διευκρινίζει την «τύχη» των οικοδομικών που έχουν εκδοθεί πριν από τις 11.12.2024 με βάση το ΝΟΚ, αλλά δεν έχουν ξεκινήσει οι οικοδομικές εργασίες.
Κοινός παρονομαστής των δύο νέων (και εξωκοινοβουλευτικών) στελεχών που τοποθετούνται στο «τιμόνι» του ΥΠΕΝ είναι το ισχυρό τεχνοκρατικό προφίλ, όπως επίσης και το γεγονός ότι αποτελούν στενούς συνεργάτες του Πρωθυπουργού. Η τοποθέτηση του Σταύρου Παπασταύρου στη θέση του υπουργού ΠΕΝ σηματοδοτεί την επιστροφή του σε κυβερνητικό πόστο, περίπου ένα χρόνο μετά την παραίτηση του από το υπουργείο Επικρατείας.
Πρόκειται για ένα στέλεχος με μεγάλη πολιτική εμπειρία, γνώστη του γεωπολιτικού «τοπίου» εντός Ε.Ε. όσο και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Από την άλλη πλευρά, ο νέος Υφυπουργός αρμόδιος για θέμα ενέργειας, Νίκος Τσάφος, διατελούσε έως και χθες σύμβουλος του Πρωθυπουργού στα ενεργειακά θέματα. Με «βαρύ» βιογραφικό στον κλάδο, διαθέτει επίσης σημαντικές ακαδημαϊκές περγαμηνές, καθώς είναι κάτοχος της έδρας James Schlesinger για την Ενέργεια και τη Γεωπολιτική στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών της Ουάσινγκτον (CSIS).
Θα αντικαταστήσουν τον Θεόδωρο Σκυλακάκη και την Αλεξάνδρα Σδούκου, αντίστοιχα, ενώ θα πλαισιωθούν από τον Νίκο Ταγαρά, ο οποίος παραμένει στη θέση του υφυπουργού με αρμοδιότητες στα πολεοδομικά και τα χωροταξικά.
Διασύνδεση και τιμές
Όπως προαναφέρθηκε, στον τομέα της ενέργειας η Νο1 προτεραιότητα είναι η «τύχη» της διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ. Υπενθυμίζεται ότι οι ερευνητικές εργασίες έχουν «παγώσει» λόγω της προκλητικότητας της Τουρκίας, η οποία εγείρει αξιώσεις εις βάρος των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, στη βάση του παράνομου Τουρκολυβικού μνημονίου.
Όπως είναι φυσικό, ο γεωπολιτικός χαρακτήρας, που έχει το μπλόκο, εμπλέκει άμεσα στο ζήτημα το Υπουργείο Εξωτερικών. Ωστόσο, στην αρμοδιότητα του ΥΠΕΝ άπτεται η διαχείριση των όποιων θετικών ή αρνητικών αποτελεσμάτων σε διπλωματικό επίπεδο – εξ ου και το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ήταν εκείνο το οποίο άναψε το «πράσινο φως» για προσωρινή αναστολή πληρωμών προς τη γαλλική Nexans, κατασκευάστρια του καλωδίου.
Την ίδια στιγμή, με τη δραστική αλλαγή των καιρικών συνθηκών και τη «βουτιά» στις χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, που έχει φέρει η εκ νέου επέλαση των ΑΠΕ, τα επίπεδα των τιμολογίων ρεύματος δεν αναμένεται να αποτελέσουν ζήτημα το οποίο χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Ωστόσο, καθώς η αγορά θα ξαναπάρει την ανηφόρα το αργότερο σε λίγους μόλις μήνες -με την έλευση του καλοκαιριού- ένα «στοίχημα» για τη νέα πολιτική ηγεσία είναι να βρει τρόπους να «θωρακίσει» τη λιανική ρεύματος από τα σκαμπανεβάσματα της χονδρικής.
Τρόποι που, μάλιστα, θα «μεταφέρουν» σε μεγαλύτερο βαθμό στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις το όφελος από το πρακτικά μηδενικό κόστος λειτουργίας των έργων ΑΠΕ.
«Πράσινη» ατζέντα και offshore
Η αλλαγή σκυτάλης στο ΥΠΕΝ έρχεται επίσης σε μία συγκυρία όπου η Ε.Ε, επανακαθορίζει τη στάση της απέναντι στην «πράσινη» μετάβαση, ώστε η απανθρακοποίηση να γίνει με τη μικρότερη δυνατή επιβάρυνση νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Έτσι, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου θα κληθεί να αναζητήσει συμμαχίες με άλλα κράτη-μέλη, διεκδικώντας μεγαλύτερη ευελιξία στην επίτευξη των κλιματικών στόχων – στην κατεύθυνση του «one target policy», που έχει διατυπώσει ο Πρωθυπουργός.
Παράλληλα, οι πολιτικοί επικεφαλής του υπουργείου θα εμπλακούν σε κρίσιμες διαπραγματεύσεις εντός Ε.Ε. το επόμενο διάστημα αναφορικά με το ρωσικό αέριο – ειδικά στην περίπτωση που υπάρξει συμφωνία ειρήνευσης ανάμεσα σε Μόσχα και Κίεβο. Όσον αφορά τη εσωτερική ενεργειακή «επικαιρότητα», κρίσιμη εκκρεμότητα είναι η επαναθέρμανση του προγράμματος για τα offshore αιολικά πάρκα.
Επίσης, αρμοδιότητα του ΥΠΕΝ είναι να «τρέξουν» με γρήγορους ρυθμούς μία σειρά από μέτρα, οι οποίες αντλούν χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Τέτοια είναι η υλοποίηση των αυτόνομων μπαταριών από τους διαγωνισμούς, η θέσπιση του πλαισίου για το υδρογόνο, το βιομεθάνιο και το CCS, αλλά και το πρόγραμμα «Απόλλων».
Πολεοδομία
Όπως προαναφέρθηκε, η ανατροπή με την αντισυνταγματικότητα του bonus δόμησης, και η αντιμετώπιση του κομφούζιο που αυτή προκάλεσε, βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας των προτεραιοτήτων που άπτονται της πολεοδομίας.
Υπενθυμίζεται ότι προκειμένου να περιοριστούν οι οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις των αποφάσεων του ΣτΕ, η προηγούμενη πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ ετοίμαζε νομοθετική ρύθμιση προκειμένου να διευθετηθούν θέματα που αφορούν στις οικοδομικές άδειες που προχωρούν και σε εκείνες που ακυρώνονται, καθώς και θέματα αποζημιώσεων που μπορεί να διεκδικήσουν οι πολίτες και οι κατασκευαστές από τους δήμους.
Επίσης, σε εκκρεμότητα βρίσκεται ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός καθώς και οι αναθεωρήσεις των Ειδικών Χωροταξικών Πλαισίων για τις ΑΠΕ, τον Τουρισμό, τις Υδατοκαλλιέργειες, τους Ορυκτούς Πόρους, τη βιομηχανία.
