«Αν θέλετε να ρίξετε μια ματιά στο τι θα μπορούσε να συμβεί στις ΗΠΑ τα επόμενα τέσσερα χρόνια, σας ενθαρρύνουμε να ρίξετε μια ματιά στο «Project 2025». Η πολιτική πρωτοβουλία, που ξεκίνησε από το «The Heritage Foundation», ένα αμερικανικό συντηρητικό think tank, και δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2023, καθορίζει έναν ολοκληρωμένο οδικό χάρτη για τη θεμελιώδη αναμόρφωση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Βασικοί τομείς είναι η συρρίκνωση της κυβέρνησης, η μεταρρύθμιση του φορολογικού συστήματος, η επιβολή ορίων στο μεταναστευτικό και η ενεργειακή και εμπορική πολιτική» αναφέρει σε σημείωμά της η ING.
Ενώ ο πρόεδρος Τραμπ ισχυρίζεται ότι δεν έχει διαβάσει το εγχειρίδιο, οι ενέργειές του τις πρώτες εβδομάδες της προεδρίας του ευθυγραμμίζονται στενά με τις συστάσεις αυτού, υποδεικνύοντας μια ισχυρή επιρροή του έργου, στην ατζέντα της κυβέρνησής του. Τι θα συμβεί από τις 2 Απριλίου;
Το σχέδιο του Ναβάρο για δίκαιο εμπόριο: Τι έρχεται τον Απρίλιο
Το πρώτο τμήμα εμπορίου στο «Project 2025» τιτλοφορείται «The Case for Fair Trade» από τον Πίτερ Ναβάρο, πρώην διευθυντή του Τραμπ στο Εθνικό Συμβούλιο Εμπορίου του Λευκού Οίκου και Διευθυντή του Office of Trade and Manufacturing Policy, ο οποίος είναι πλέον Ανώτερος Σύμβουλος για το Εμπόριο και τη Βιομηχανία στην τρέχουσα κυβέρνηση Τραμπ. Περιγράφει τι πρόκειται να συμβεί τον Απρίλιο και καθιστά σαφές ότι οι ΗΠΑ πρέπει να ενισχύσουν την κατασκευαστική και αμυντική τους βιομηχανική βάση, βελτιώνοντας παράλληλα την αξιοπιστία των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού τους, κάτι που απαιτεί ενδυνάμωση της παραγωγής.
Αναφέρονται δύο προκλήσεις: η κυριαρχία του ΠΟΕ «πιο ευνοημένου έθνους» (MFN) και η οικονομική επιθετικότητα από την Κίνα, που οδηγεί σε σημαντικά εμπορικά ελλείμματα, καθιστώντας τις ΗΠΑ «θύμα αθέμιτου, ανισόρροπου και μη αμοιβαίου εμπορίου». Οι εξαγωγείς των ΗΠΑ θα αντιμετωπίσουν υψηλότερους δασμούς σε 467.015 περιπτώσεις, ενώ οι ΗΠΑ θα επέβαλαν υψηλότερους μη αμοιβαίους συντελεστές μόνο σε 141.736 περιπτώσεις. Συνολικά, αυτό συνιστά τόσο οικονομική όσο και εθνική απειλή για την ασφάλεια. Η Κίνα, η Ινδία και η ΕΕ βρίσκονται στο στόχαστρο με την αυτοκινητοβιομηχανία και τη γεωργία να πλήττονται σκληρά.
Όσον αφορά το ποιος βρίσκεται στην πρώτη γραμμή από τις 2 Απριλίου, η έκθεση αναφέρει συγκεκριμένα την Κίνα και την Ινδία, την ΕΕ και την Ταϊλάνδη, την Ταϊβάν, το Βιετνάμ, την Ιαπωνία και τη Μαλαισία. Όσον αφορά τους μη δασμολογικούς φραγμούς, η Ιαπωνία βρίσκεται ψηλά στη λίστα. Αυτές οι χώρες είτε έχουν σημαντικό εμπορικό πλεόνασμα με τις ΗΠΑ (ΕΕ), μεγάλη διαφορά στο μέσο δασμολόγιο (Ινδία) είτε και τα δύο, όπως προκύπτει με την Κίνα.
Όσον αφορά τους κλάδους, τονίζεται ιδιαίτερα η αυτοκινητοβιομηχανία, με την ΕΕ, την Κίνα, τη Βραζιλία, την Ινδονησία και την Αίγυπτο να ξεχωρίζουν. Η γεωργία είναι ένας άλλος ακρογωνιαίος λίθος της ατζέντας των δασμών, με τους υψηλότερους δασμούς στο ρύζι της Μαλαισίας και τα προστατευτικά μέτρα της ΕΕ για το γάλα να αναφέρονται. Ενώ φαίνεται να υπάρχει περιθώριο διαπραγμάτευσης και αναγνώρισης χωρών που μειώνουν τους μη αμοιβαίους δασμούς στα επίπεδα των ΗΠΑ, ο Ναβάρο ευνοεί την αύξηση των δασμών των ΗΠΑ για να αντικατοπτρίζει τα επίπεδα άλλων χωρών, καθώς αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα μια συνολική ελαφρώς μεγαλύτερη μείωση του εμπορικού ελλείμματος κατά 10,2% σε σύγκριση με 9,4%.
Και η εναλλακτική
Για να αποφύγει τελείως τους δασμούς, ο Ναβάρο προτείνει μια εναλλακτική λύση: Φόρος προσαρμογής συνόρων. Σύμφωνα με αυτόν τον φόρο, τα αγαθά θα φορολογούνται με βάση το πού καταναλώνονται και όχι με το πού παράγονται, που σημαίνει ότι τα εξαγόμενα αγαθά θα απαλλάσσονται από τον φόρο, ενώ τα εισαγόμενα αγαθά που πωλούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες υπόκεινται στον φόρο. Αυτό θα εξαλείψει τα κίνητρα των εταιρειών για υπεράκτια κέρδη και θα μειώσει τις εμπορικές ανισορροπίες.
Ωστόσο, βλέποντας ότι οι απόψεις μεταξύ των αμερικανικών εταιρειών σχετικά με αυτό το μέτρο είναι μικτές και υπάρχει τεράστια αβεβαιότητα σχετικά με το αν αυτό θα καταφέρει να περάσει από το Κογκρέσο, είναι πολύ πιο πιθανό η αμερικανική κυβέρνηση να προχωρήσει βαθύτερα στον δασμολογικό πόλεμο. Και ενώ το τμήμα του εμπορίου στο Project 2025 δεν περιορίζεται σε αυτές τις εξαιρετικά συντηρητικές απόψεις, μόνο οι φήμες υποδηλώνουν έντονα ότι θα ακούσουμε και θα δούμε σχεδόν ένα σχέδιο των προτάσεων του Navarro στις 2 Απριλίου.
