Στα άκρα έχουν οδηγηθεί οι συνθήκες στο διεθνές εμπόριο, καθώς οι ΗΠΑ ετοιμάζουν νέο γύρο δασμών που ανατρέπει συνολικά τις ισορροπίες στην παγκόσμια σκακιέρα. Ανήμερα της «Ημέρας Απελευθέρωσης», όπως χαρακτηρίζει την Τετάρτη 2 Απριλίου ο Ντόναλντ Τραμπ, οι αμερικανικοί δασμοί που θα επιβληθούν πρόκειται να περιλαμβάνουν «όλες τις χώρες» και όχι μόνο εκείνες με τις μεγαλύτερες εμπορικές ανισορροπίες με τις ΗΠΑ.
Σε αντίθεση με τους δασμούς που επιβλήθηκαν κατά τη διάρκεια του «Trump 1.0» (ο πραγματικός δασμολογικός συντελεστής των ΗΠΑ αυξήθηκε από 1,5% το 2016 σε 3% το 2020), που εστίαζαν κυρίως στην Κίνα, οι δασμοί του 2025 είναι πολύ μεγαλύτεροι: Ο πραγματικός δασμολογικός συντελεστής αυξήθηκε από 2,5% σε περίπου 9%, που αποτελεί το υψηλότερο επίπεδο από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι αμοιβαίοι δασμοί της Τετάρτης θα μπορούσαν να ωθήσουν τον πραγματικό δασμολογικό συντελεστή άλλες 4 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα. Οτιδήποτε πέρα από αυτό θα μπορούσε να μετακινήσει τους δασμούς πέρα από ένα «sweet spot» που θα αυξήσει τα έσοδα, σύμφωνα με τη UBS που εκτιμά πως ο κίνδυνος για διαταραχή σε εμπόριο και οικονομική δραστηριότητα θα αντιστάθμιζε δυνητικά τυχόν κέρδη των κρατικών εσόδων των ΗΠΑ.
Τι είναι ο εμπορικός πόλεμος
Ως εμπορικός πόλεμος χαρακτηρίζεται το πιθανό αποτέλεσμα της πολιτικής του «προστατευτισμού». Ουσιαστικά, περιγράφει μια κατάσταση κατά την οποία τα κράτη αντιστέκονται σε μια χώρα που επιβάλλει εμπορικούς φραγμούς όπως οι δασμοί και οι ποσοστώσεις. Αυτό θα μπορούσε να ξεκινήσει μια σειρά από απαντήσεις «μία σου και μία μου» που κλιμακώνουν τις διεθνείς εντάσεις.
Εμπορικός πόλεμος: Οι διεθνείς αντιδράσεις
Η επιθετική δασμολογική πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ, έχει οδηγήσει σε αντιδράσεις. Από την πλευρά της, η ΕΕ φέρεται πως περνά στην αντεπίθεση ετοιμάζοντας τα δικά της αντίμετρα και βάζει στο «στόχαστρο» τις Big Tech και τις τράπεζες των ΗΠΑ. Οι Βρυξέλλες θα μπορούσαν να εξετάσουν «χτυπήματα» σε τράπεζες όπως η JP Morgan ή η Bank of America ή «τεχνολογικούς παίκτες» όπως το X η Google ή η Amazon.
Ηχηρό άλλωστε ήταν και το σημερινό μήνυμα που εξέπεμψε η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Είμαστε ανοιχτοί σε διαπραγματεύσεις και θα τις προσεγγίσουμε από θέση ισχύος. Η Ευρώπη έχει πολλά χαρτιά, από το εμπόριο μέχρι την τεχνολογία. Η δύναμή μας βασίζεται επίσης στην ετοιμότητά μας να λάβουμε σταθερά αντίμετρα εάν χρειαστεί. Όλα τα μέσα είναι στο τραπέζι» τόνισε η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
«Εγώ βλέπω την 2α Απριλίου ως την στιγμή που πρέπει συλλογικά να πάρουμε καλύτερο έλεγχο της μοίρας μας και νομίζω ότι είναι ένα βήμα προς την ανεξαρτησία», υπογράμμισε η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, τονίζοντας ότι αυτό ισχύει τόσο για τους τομείς των οικονομικών και της τεχνολογίας των πληροφοριών όσο και για την άμυνα και την ενέργεια.
Με την σειρά της, η Γερμανία έχει διαμηνύσει ότι «δεν θα υποχωρήσει», ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ισχυρίστηκε ότι «η επιβολή δασμών σημαίνει δημιουργία πληθωριστικού αποτελέσματος και καταστροφή θέσεων εργασίας», ενώ η Κίνα κατηγόρησε τον Τραμπ για παραβίαση των κανόνων του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, με τον Καναδά να καταγγέλλει «απροκάλυπτη επίθεση» από την γειτονική χώρα.
Εμπορικός πόλεμος: Οι αναλύσεις
«Δεν προβλέπουμε δραματικές συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία. Θα πρόκειται μάλλον για μικρή διόρθωση προς τα κάτω. Δεν βλέπουμε ύφεση στον ορίζοντα. Δεν βλέπουμε στασιμοπληθωρισμό στον ορίζοντα», καθησύχασε η Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), εκφράζοντας ωστόσο ανησυχίες για τη δυνατότητα διαφόρων κρατών να διαχειριστούν νέες κρίσεις.
Για την πιο επιθετική αναμόρφωση του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος εδώ και δεκαετίες κάνουν λόγο οι Financial Times με δημοσίευμά τους αναφερόμενοι στα σχέδια του Ντόναλντ Τραμπ. Η αμερικανική εφημερίδα προσθέτει πως εάν εφαρμοστούν τελικά οι απειλές του, τότε θα προκληθεί σεισμός στα διεθνή χρηματιστήρια και την παγκόσμια οικονομία με απρόβλεπτες συνέπειες.
Εφόσον οι δασμοί είναι μόνιμοι και πυροδοτήσουν αντίποινα από τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, τότε η αμερικανική οικονομία θα βυθιστεί σχεδόν αμέσως σε μια ύφεση, η οποία θα κρατήσει πάνω από ένα χρόνο, στέλνοντας το ποσοστό της ανεργίας πάνω από το 7% και τη Wall Street σε κατάρρευση, προειδοποίησε ο επικεφαλής οικονομολόγος της Moody’s, Μαρκ Ζάντι, περιγράφοντας τα αποτελέσματα στο χειρότερο πιθανό σενάριο.
