Σε αποτελεσματικό εργαλείο κοινωνικής πολιτικής για την αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους έχει αναδειχθεί ο εξωδικαστικός μηχανισμός, έχοντας ρυθμίσει μέχρι σήμερα οφειλές ύψους 10,90 δισ. ευρώ σε 33.432 οφειλέτες. Οι ρυθμίσεις μέσω του εξωδικαστικού θα αυξηθούν γεωμετρικά, συμπεριλαμβάνοντας και τις οφειλές της μεσαίας τάξης, αφού μετά την νομοθέτηση των τελευταίων βελτιώσεων από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, οι οφειλέτες που θα μπορούν να ενταχθούν στον μηχανισμό δωδεκαπλασιάζονται.
Συγκεκριμένα, οι «επιλέξιμοι οφειλέτες» αναμένεται να αυξηθούν από 7% σε 85% του συνόλου των αιτούντων, καθώς διπλασιάζονται τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια ένταξης στην πλατφόρμα του εξωδικαστικού μηχανισμού. Επιπρόσθετα, οι πιστωτές (τράπεζες και εταιρίες διαχείρισης) θα είναι υποχρεωμένοι να καταθέτουν έγγραφη πρόταση ρύθμισης προς τον οφειλέτη τρεις μήνες πριν από τον πλειστηριασμό, ενώ θα δίνεται δυνατότητα στους ευάλωτους δανειολήπτες να σώσουν την κατοικία τους ακόμη και 20 ημέρες πριν από τον πλειστηριασμό, μέσω της ένταξής τους στο ενδιάμεσο πρόγραμμα.
Ειδικότερα:
1. Tα κριτήρια για τον χαρακτηρισμό δανειολήπτη ως επιλέξιμου, προκειμένου να καταστεί υποχρεωτική η συναίνεση του συνόλου των πιστωτών για ένταξη του οφειλέτη στον εξωδικαστικό μηχανισμό, διπλασιάζονται από 7.000 έως 21.000 ευρώ, αναλόγως της σύνθεσης του νοικοκυριού, μέχρι σήμερα, σε 14.000 έως 42.000 ευρώ. Τα ίδια ποσά ισχύουν και για το περιουσιακό όριο που αφορά στο ύψος των καταθέσεων που μπορεί να έχει ένα χρεωμένο νοικοκυριό για να ρυθμίσει τα χρέη του μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού. Όσο για το κριτήριο της αξίας της περιουσίας (ακίνητο) του οφειλέτη, με τα νέα όρια ανεβαίνει στις 240.000 έως 360.000 ευρώ, αναλόγως της σύνθεσης του νοικοκυριού, από 120.000 έως 180.000 ευρώ προηγουμένως.
O διπλασιασμός όλων των παραπάνω ορίων προϋποθέτει ο οφειλέτης να έχει ανώτατο όριο ήδη μη εξυπηρετούμενων τραπεζικών οφειλών (δηλαδή σε τράπεζες ή servicers) τις 300.000 ευρώ.
2. Τράπεζες και servicers θα είναι πλέον υποχρεωμένοι να καταθέτουν έγγραφη πρόταση ρύθμισης στον οφειλέτη πριν από τη διενέργεια του πλειστηριασμού. Η πρόταση από τον πιστωτή πρέπει να έχει γίνει τουλάχιστον τρεις μήνες πριν από τη διενέργεια του πλειστηριασμού και να έχει κατατεθεί με κάθε πρόσφορο μέσο, συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο οφειλέτης να έχει εγγραφεί στην ηλεκτρονική πλατφόρμα προσωποποιημένης ενημέρωσης του πιστωτή- servicer.
3. Γίνεται επέκταση προθεσμιών, ώστε να μπορεί ο ευάλωτος οφειλέτης να ενταχθεί στο ενδιάμεσο πρόγραμμα. Μέχρι σήμερα, προκειμένου να συμβεί αυτό, ο οφειλέτης όφειλε να κάνει αίτηση εντός 60 ημερών πριν από την κατάσχεση, με αποτέλεσμα πολλοί να χάνουν τις προθεσμίες. Πλέον ο ευάλωτος οφειλέτης θα έχει τη δυνατότητα υποβολής αίτησης τουλάχιστον 20 μέρες πριν από τον πλειστηριασμό. Το ενδιάμεσο πρόγραμμα επεκτείνεται για επιπλέον έξι μήνες έτσι ώστε να ολοκληρωθούν οι απαιτούμενες ενέργειες για τη σύσταση και λειτουργία του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης.
Οι τελευταίες βελτιώσεις προβλέπουν επίσης ότι επεκτείνεται και στους οφειλέτες που θα επιλέξουν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους μέσω της διαδικασίας εξυγίανσης, η δυνατότητα να ρυθμίζουν μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού και τα δάνεια με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Οι επιχειρήσεις δε, που συνήθως έχουν μεγαλύτερες οφειλές, επιλέγοντας το εργαλείο της εξυγίανσης, μπορούν να ρυθμίσουν και τα δάνεια με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η παρασχεθείσα εγγύηση.
Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα του εξωδικαστικού μηχανισμού είναι πολύ σημαντικά. Όπως ανακοίνωσε χθες το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, έως σήμερα ο συνολικός αριθμός των επιτυχών ρυθμίσεων ανέρχεται σε 33.432 και η συνολική αξία ρυθμισμένων οφειλών σε 10,90 δισ. ευρώ. Πρόκειται για αύξηση 117% σε σχέση με τον Μάρτιο του 2024 που οι συνολικές επιτυχείς ρυθμίσεις ήταν 15.408 και οι ρυθμισμένες οφειλές ήταν αξίας 5,52 δισ. ευρώ. Παράλληλα, μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού πραγματοποιήθηκε διαγραφή οφειλών προς Δημόσιο (Εφορία, ΚΕΑΟ κ.λπ.) και χρηματοπιστωτικούς φορείς (τράπεζες, servicers κ.λπ.) άνω των 3,4 δισ. ευρώ.
