Επιπλέον κονδύλια για την αντιμετώπιση του στεγαστικού ζητήματος, το οποίο έχει μπει στην κορυφή της κυβερνητικής ατζέντας, αναζητεί το επιτελείο του αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκου Παπαθανάση. Στο πλαίσιο αυτό προετοιμάζεται η ανακατεύθυνση κονδυλίων του ΕΣΠΑ με στόχο να υπάρξουν σχετικές ανακοινώσεις από τον πρωθυπουργό το αργότερο τον Σεπτέμβριο στη ΔΕΘ.
Ο κ. Παπαθανάσης δήλωσε, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που πραγματοποιήθηκε χθες, πως στόχος είναι να αξιοποιηθούν οι διευκολύνσεις (100% κοινοτική χρηματοδότηση, 30% προπληρωμή) που προωθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη μεταφορά κονδυλίων στις νέες στρατηγικές προτεραιότητες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης και της στέγασης.
- Διαβάστε επίσης: Κομισιόν: Διπλάσια κονδύλια για προσιτή στέγαση στο αναθεωρημένο ΕΣΠΑ – Οι προτάσεις για την πολιτική συνοχής
Το πως ακριβώς θα αξιοποιηθούν οι πόροι αυτοί μένει να καθοριστεί. Όπως εξήγησε ο αναπληρωτής υπουργός, θα πρέπει να κλειδώσει το σχέδιο της Κομισιόν μέσα στο καλοκαίρι, ώστε να ακολουθήσουν οι προτάσεις των κρατών-μελών συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας για την αναθεώρηση και τα νέα προγράμματα να ξεκινήσουν να υλοποιούνται από το 2026.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στο τραπέζι βρίσκονται διάφορα σενάρια συμπεριλαμβανομένων και προγραμμάτων επιδότησης αγοράς πρώτης κατοικίας, τύπου «Σπίτι μου», τα οποία όμως θα είναι πιο στοχευμένα σε κοινωνικές ομάδες. Εξάλλου, ο κ. Παπαθανάσης κάνει ήδη λόγο για μια μεγάλη επιτυχία του προγράμματος «Σπίτι μου ΙΙ», μέσω του οποίου έχουν ήδη συμβασιοποιηθεί πάνω από 4.600 δάνεια συνολικού ύψους 560 εκατ. ευρώ από τα 2 δισ. ευρώ του συνολικού προϋπολογισμού.
Μάλιστα, ο αναπληρωτής ΥΠΕΘΟ εκτίμησε πως το πρόγραμμα θα κλείσει λόγω εξάντλησης του προϋπολογισμού έως το τέλος της χρονιάς. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, το 45% των μέχρι στιγμής εγκεκριμένων δανείων αφορά σε επωφελούμενους έως 37 ετών, το 60% αφορά σε έγγαμους και το 58% αφορά σε δικαιούχους με εισοδήματα από 12.000 έως 24.000 ευρώ, ενώ έχουν δοθεί 440 δάνεια σε τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες.
Δεν αποκλείεται πάντως οι επιδοτήσεις για αγορά κατοικίας να απορριφθούν από την Κομισιόν, καθώς το ζητούμενο είναι τα κονδύλια του ΕΣΠΑ να μην οδηγήσουν απλά σε αύξηση της ζήτησης και κατά συνέπεια των τιμών ακινήτων. Αντίθετα στην Κομισιόν προκρίνουν δράσεις που θα ενισχύουν την αγορά γης για νέες κατασκευές, καθώς και τις ριζικές ανακαινίσεις για να αυξηθεί το διαθέσιμο απόθεμα κατοικιών.
Άθλος η αγορά κατοικίας
Το ζήτημα της προσιτής στέγασης απασχολεί έντονα πολλές ευρωπαϊκές χώρες και ακόμη περισσότερο την Ελλάδα, καθώς οι τιμές έχουν αυξηθεί πολύ δυσανάλογη σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα.
Ανάλυση του τμήματος ερευνών της Alpha Bank, υπό τον Chief Economist, Παναγιώτη Καπόπουλο που δημοσιεύθηκε χθες, δείχνει ότι οι τιμές των κατοικιών αυξάνονται με ταχύτερο ρυθμό από τα εισοδήματα, καθιστώντας την κατοικία όλο και λιγότερο προσιτή (+13,9% αύξηση τιμών κατοικιών το 2023, και +8,7% το 2024, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, όταν το διαθέσιμο εισόδημα αυξήθηκε με ρυθμό 8,1% το 2023 και 5,6% το 2024) και αναφέρει ότι υπάρχουν περίπου 794.000 κενές κατοικίες στην Ελλάδα, κυρίως σε αστικά κέντρα, των οποίων η αξιοποίηση αποτελεί πιθανή λύση στο πρόβλημα προσφοράς ακινήτων.
Η έλλειψη ισορροπίας μεταξύ αυξημένης ζήτησης και περιορισμένης προσφοράς έχει οδηγήσει σε σημαντική επιδείνωση της προσιτότητας στέγασης στην Ελλάδα. Μεγάλο μέρος των πολιτών δυσκολεύεται να αγοράσει ή να νοικιάσει σπίτι χωρίς να διαθέτει δυσανάλογο μέρος του εισοδήματός του.
Το 42% των νοικοκυριών που έχουν στεγαστικό δάνειο δαπανά πάνω από το 30% του μηνιαίου εισοδήματός του για τη δόση του δανείου και το 52% των ενοικιαστών να δηλώνει ότι πληρώνει πάνω από το 30% του εισοδήματός του για το ενοίκιό του. Η επιβάρυνση φτάνει σχεδόν στο 60% για όσους έχουν διαθέσιμο εισόδημα κάτω των 1.450 ευρώ. «Η αντιμετώπιση απαιτεί συνδυασμένες παρεμβάσεις στην προσφορά, την αναβάθμιση του αποθέματος και στοχευμένες κοινωνικές πολιτικές», αναφέρει η έρευνα της Alpha Bank.
