Θέμα λίγων ημερών είναι να καταλήξει η κυβέρνηση στο κατά πόσο θα γίνει άμεσα η επανεκκίνηση των ερευνών βυθού στα διεθνή ύδατα, για την ολοκλήρωση της χάραξης του Great Sea Interconnector, δηλαδή της διασύνδεσης Ελλάδας - Κύπρου. Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, τα τελευταία 24ωρα επικρατεί κυριολεκτικά διπλωματικός πυρετός, στην προσπάθεια να διασφαλιστεί από ελληνικής πλευράς πως οι μελέτες θα μπορούν να διεξαχθούν απρόσκοπτα.
Υπενθυμίζεται ότι οι εργασίες του ερευνητικού πλοίου «NG Worker», που θα αναλάβει τις μελέτες, προσκρούουν στις ανυπόστατες αξιώσεις της Τουρκίας, σύμφωνα με την οποία παραβιάζεται το παράνομο τουρκολυβικό μνημόνιο. Μάλιστα, όπως έγραψε το insider.gr, στις πρόσφατες διαρροές στα ελληνικά μίντια, για «ξεπάγωμα» των εργασιών, η Άγκυρα επανέλαβε τις απειλές της προς την Αθήνα, διαμηνύοντας ότι «δεν θα γίνουν ανεκτά τετελεσμένα γεγονότα».
Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν πως όσον αφορά τη στάση της ελληνικής κυβέρνησης, στο να ξεκαθαρίσει το «τοπίο» είναι πιθανό να συμβάλει και η σημερινή συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ, υπό τον πρωθυπουργό. Παρά το γεγονός ότι επίσημα η διασύνδεση δεν βρίσκεται στην ατζέντα της συνεδρίασης, δεν αποκλείεται το θέμα να απασχολήσει το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας.
Επί του πεδίου οι αποφάσεις
Όπως επισημαίνουν οι ίδιοι κύκλοι, σε κάθε περίπτωση μέσα στα επόμενα 24ωρα θα σταθμιστούν όλες οι γεωπολιτικές παράμετροι που αφορούν το έργο και πώς διαμορφώνονται τη δεδομένη χρονική στιγμή - όπως, για παράδειγμα, η στάση της Γαλλίας, του Ισραήλ και της Κομισιόν. Οι τελικές αποφάσεις θα βασιστούν στην αξιολόγηση του κατά πόσο η συγκυρία είναι ευνοϊκή για να «ξεπαγώσουν» οι έρευνες και να ανάψει το πράσινο φως στην πλοιοκτήτρια εταιρεία του «NG Worker», για να υποβάλει αίτημα για την έκδοση NAVTEX.
«Μην περιμένετε επίσημες ανακοινώσεις, επί του πεδίου θα φανούν οι αποφάσεις», προσθέτουν, εννοώντας πως όποια στάση κι αν προκριθεί, αυτή θα διαφανεί από τις επόμενες απτές κινήσεις που θα γίνουν. Έτσι, για παράδειγμα, μία απόφαση για επανεκκίνηση των ερευνών θα καταδειχθεί από την έκδοση της σχετικής NAVTEX στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
Αν αντίθετα η ελληνική κυβέρνηση κρίνει πως η συγκυρία δεν είναι ευνοϊκή, τότε απλώς η έλευση του «NG Worker» θα μετατεθεί σε μεταγενέστερο χρόνο, άγνωστο προς το παρόν. Με δεδομένο πάντως ότι οι έρευνες στα διεθνή ύδατα έχουν «παγώσει» από τα τέλη Φεβρουαρίου, εκ των πραγμάτων μία δεύτερη αναβολή -καθώς ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε την έκδοση της NAVTEX ήδη από την περασμένη εβδομάδα- μοιραία αυξάνει τις πιθανότητες το έργο να οδηγηθεί σε επ΄ αόριστον αναστολή. Κι αυτό γιατί πλέον θα παραταθεί επί μακρόν το καθεστώς αβεβαιότητας για την υλοποίησή του, την ώρα που θα συνεχίσουν να «τρέχουν» οι οικονομικές υποχρεώσεις προς την κατασκευάστρια εταιρεία, που επιβαρύνουν Έλληνες και Κύπριους καταναλωτές.
Ανεπαρκής στήριξη από την Κομισιόν
Όπως επισημαίνουν οι ίδιοι κύκλοι, το πρότζεκτ έχει χάσει εδώ και καιρό τον αμιγώς ενεργειακό του χαρακτήρα, καθώς πλέον μονοπωλεί η γεωπολιτική διάστασή του. Πρόκειται για μία εντελώς διαφορετική εικόνα από ό,τι έχει συμβεί έως τώρα με τα τηλεπικοινωνιακά καλώδια που έχουν ποντισθεί στην περιοχή, και για τα οποία δεν υπήρξαν σημαντικές τριβές με την Τουρκία.
Σε αυτό το πλαίσιο, συμπληρώνουν, πως δεν είναι αρκετή η οικονομική συνδρομή στο έργο από την Κομισιόν, η οποία έχει εγκρίνει χρηματοδότηση ύψους 657 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, οι Βρυξέλλες θα έπρεπε να έχουν προχωρήσει και σε έμπρακτη γεωπολιτική στήριξη του πρότζεκτ – το οποίο θα διασυνδέσει δύο κράτη-μέλη.
Υπενθυμίζεται ότι το πρότζεκτ προορίζεται να άρει την ηλεκτρική απομόνωση της Κύπρου, του τελευταίου κράτους-μέλους της Ε.Ε. που δεν διασυνδέεται με άλλο ηλεκτρικό σύστημα στην Ευρώπη. Η υποθαλάσσια ηλεκτρική διασύνδεση HVDC μεταξύ Κύπρου (Κοφίνου) και Ελλάδας (Κορακιά Κρήτης) θα έχει μήκος 898 χλμ. και ισχύ 1.000MW. Το υποβρύχιο καλώδιο θα ποντιστεί σε μέγιστο βάθος 3.000 μέτρων. Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται σε 1,9 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 1,4 δισ. αφορούν το καλωδιακό του τμήμα το οποίο κατασκευάζεται από τη γαλλική Nexans.
