Τα έντομα ως εναλλακτική πηγή πρωτεΐνης εντάσσονται σταδιακά στο διαιτολόγιο των Ευρωπαίων και μάλιστα τα επόμενα χρόνια, η αγορά βρώσιμων εντόμων αναμένεται να αναπτυχθεί με τέτοιο ρυθμό που θα επιτρέψει στην ευρωπαϊκή αγορά να ανταγωνιστεί επάξια την ασιατική αγορά.
Ήδη από το 2022, η έγκριση της χρήσης του οικιακού γρύλου (Acheta Domesticus) από τους παραγωγούς τροφίμων με τη μορφή σκόνης έχει επιτρέψει στις εταιρείες τροφίμων να χρησιμοποιήσουν τη σκόνη για την παραγωγή πολλών τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων προϊόντων αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής όπως είναι η βάση πίτσα, τα ζυμαρικά, οι ξηροί καρποί, οι ελαιούχοι σπόροι, διάφορα σνακ και σάλτσες, παρασκευάσματα κρέατος και σούπες, ψωμί, κράκερ και κριτσίνια, μπάρες δημητριακών, μείγματα για ψημένα προϊόντα, μπισκότα, επεξεργασμένα προϊόντα πατάτας, πιάτα με βάση τα όσπρια και λαχανικά, σκόνη ορού γάλακτος, σνακ με βάση το αλεύρι καλαμποκιού, ποτά και σοκολάτες. Φυσικά, και στην Ελλάδα κυκλοφορούν όλο και περισσότερα προϊόντα τα οποία φέρουν τέτοια συστατικά και συχνά είναι και δια γυμνού οφθαλμού ορατά (κάποια είδη κέικ red velvet, καραμέλες κλπ).
Πώς θα αναπτυχθεί η παγκόσμια αγορά εδώδιμων εντόμων
Η πρωτεΐνη εντόμων κερδίζει έδαφος ως υποκατάστατο κρέατος ενώ οι κανονιστικές αλλαγές ανοίγουν τις πόρτες για την εμπορική εκτροφή εντόμων. Πρόσφατη έρευνα της Persistence Market Research αναφέρει ότι η παγκόσμια αγορά θα φτάσει τα 1, 093 εκατομμύρια δολάρια έως το 2033, καταγράφοντας σύνθετο ρυθμό ανάπτυξης 5,5%. Τα σνακ και τα αρτοσκευάσματα κατέχουν το ηγετικό μερίδιο στην τμηματοποίηση τύπων προϊόντων ενώ η Ευρώπη αναδεικνύεται ως η μεγαλύτερη αγορά, που τροφοδοτείται από τη στρατηγική βιωσιμότητας και την καινοτομία.
Ένας βασικός παράγοντας που οδηγεί σε αυτήν την ανάπτυξη είναι το αυξανόμενο ενδιαφέρον για προϊόντα πρωτεΐνης με βάση τα έντομα, όπως αλεύρι κρίκετ, ενεργειακές μπάρες και είδη σνακ. Η αγορά τμηματοποιείται ανά τύπο εντόμου και τύπο προϊόντος, μεταξύ άλλων παραγόντων. Με βάση τον τύπο του εντόμου, οι βασικές κατηγορίες περιλαμβάνουν σκαθάρια, κάμπιες, υμενόπτερα (μυρμήγκια, μέλισσες, σφήκες), ορθόπτερα (ακρίδες, γρύλοι), ζωύφια και άλλα. Μεταξύ αυτών, τα ορθόπτερα -ιδιαίτερα οι γρύλοι- προτιμώνται ευρέως λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς τους σε πρωτεΐνες και του ήπιου γευστικού τους προφίλ.
Ανά τύπο προϊόντος, η αγορά περιλαμβάνει ολόκληρα έντομα, ακατέργαστα ή επεξεργασμένα είδη, όπως μπάρμπεκιου ή τηγανητά, και συστατικά με βάση τα έντομα, όπως σκόνες πρωτεΐνης, ποτά, γλυκίσματα και σνακ. Οι κατηγορίες συστατικών και σνακ και ψημένων προϊόντων κερδίζουν έδαφος, καθώς οι παραγωγοί αναπτύσσουν μπάρες πρωτεΐνης εντόμων, μπισκότα και υποκατάστατα γευμάτων που στοχεύουν σε καταναλωτές που έχουν οικολογικές ανησυχίες.
Η Ευρώπη ηγείται της αγοράς βρώσιμων εντόμων, λαμβάνοντας ενίσχυση από την ισχυρή αποδοχή των καταναλωτών και τους υποστηρικτικούς κανονισμούς από φορείς όπως η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA). Χώρες όπως η Ολλανδία, η Γαλλία και το Βέλγιο είναι πρωτοπόροι, προωθώντας την πρωτεΐνη με βάση τα έντομα μέσω της γαστρονομικής καινοτομίας και περιβαλλοντικών εκστρατειών.
Οι νεοφυείς επιχειρήσεις και οι εταιρείες τεχνολογίας τροφίμων επενδύουν όλο και περισσότερο σε μπάρες πρωτεΐνης κρίκετ, και αλεύρι εντόμων. Η αυξανόμενη τάση για υγιεινή διατροφή και φυσικά προϊόντα, μαζί με τις βιώσιμες διατροφικές κινήσεις, συνεχίζει να υποστηρίζει την ανάπτυξη της αγοράς.
Παράγοντες ανάπτυξης της αγοράς βρώσιμων εντόμων
Ένας από τους μεγαλύτερους μοχλούς της αγοράς είναι η αυξανόμενη ζήτηση για βιώσιμες πηγές πρωτεΐνης. Σε σύγκριση με την παραδοσιακή κτηνοτροφία, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι η εκτροφή εντόμων απαιτεί σημαντικά λιγότερη γη, νερό και ζωοτροφές. Τα έντομα εκπέμπουν επίσης λιγότερα αέρια του θερμοκηπίου, ευθυγραμμισμένα απόλυτα με τις παγκόσμιες προσπάθειες για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής. Το διατροφικό προφίλ των βρώσιμων εντόμων -πλούσιων σε πρωτεΐνες, φυτικές ίνες, ωμέγα-3 και βασικά μικροθρεπτικά συστατικά- τα καθιστά ιδιαίτερα ελκυστικά για τους καταναλωτές που αναζητούν υγιεινές και επιλογές διατροφής.
Ωστόσο, η αγορά εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις. Η αντίληψη των καταναλωτών αποτελεί σημαντικό εμπόδιο, ειδικά στις δυτικές αγορές όπου η κατανάλωση εντόμων δεν αποτελεί μέρος των παραδοσιακών διατροφικών συνηθειών. Επιπλέον, η έλλειψη τυποποιημένων κανονισμών σε όλες τις περιοχές μπορεί να εμποδίσει την εμπορευματοποίηση μεγάλης κλίμακας. Ορισμένες περιοχές εξακολουθούν να εντάσσουν τα έντομα στις κατηγορίες νέων τροφίμων, που απαιτούν εκτενή τεκμηρίωση και διαδικασίες έγκρισης για την κυκλοφορία νέων προϊόντων.
