Σε μεγάλο στοίχημα για την αύξηση των επενδύσεων εξελίσσεται η αναβίωση της αγοράς κατοικίας, ωστόσο απαιτούνται σημαντικές παρεμβάσεις για να αλλάξει το σημερινό σκηνικό. Τη διαπίστωση αυτή διατυπώνει η μελέτη της PwC με θέμα «Από την ύφεση στην ανάκαμψη – Πολιτικές διευκόλυνσης επενδύσεων», η οποία παρουσιάστηκε χθες και δείχνει ότι στο διάστημα 2007-2016 η αγορά κατοικίας κατέρρευσε, συντελώντας καθοριστικά στην πτώση των επενδύσεων κατά 67%. Είναι ενδεικτικό ότι οι συνολικές επενδύσεις σε κατοικίες το 2016 επέστρεψαν στα επίπεδα του 1996. Μάλιστα οι επενδύσεις σε κατοικίες το 2007 αποτελούσαν το 42% των επενδύσεων (25 δις. ευρώ) ενώ το 2016 μόλις 1 δισ. ευρώ που μεταφράζεται στο 6% του συνόλου των επενδύσεων με την πτώση στο διάστημα 2007-2016 να διαμορφώνεται στο 96%.
Όπως αναφέρει η μελέτη, η καθίζηση του κατασκευαστικού τομέα προέρχεται κυρίως από την καθίζηση στην αγορά κατοικιών. Σε αυτό συνέτεινε η ελαχιστοποίηση της χορήγησης δανείων από τις τράπεζες αλλά και η αύξηση της φορολόγησης η οποία σε μια αγορά η οποία σήμερα παρουσιάζει υπερπροσφορά δεν άλλαξε τα δεδομένα. Μάλιστα η εξισορρόπηση της προσφοράς και της ζήτησης στην ελληνική κατοικία εκτιμάται από την PwC ότι θα επέλθει το 2047, ενώ οι επενδύσεις κατοικιών δεν αναμένεται να διαδραματίσουν ισχυρό ρόλο στην ανάπτυξη της χώρας μεσοπρόθεσμα, καθώς θα παραμείνουν σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα γύρω στα 4,5 δισ. ευρώ κατά μέσο όρο. Αυτό γίνεται κατανοητό αν αναλογιστεί κανείς ότι το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Ελλάδα αναμένεται να επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα το 2030.
Σύμφωνα με τη μελέτη της PwC, η αναβίωση της αγοράς κατοικίας αποτελεί το μεγάλο στοίχημα για την αύξηση των επενδύσεων και αυτό μπορεί να γίνει μέσω της μείωσης του αποθέματος κατοικιών και της διευκόλυνσης των συναλλαγών. Για να μειωθεί η υπερπροσφορά η PwC πρότεινε αυτό να γίνει με την ανάπλαση μη λειτουργικών εγκαταστάσεων, απόσυρση του παλαιού αποθέματος κατοικιών, αναβάθμιση υποβαθμισμένων αστικών περιοχών και ανάπτυξη της εξωτερικής ζήτησης. Παράλληλα για τη διευκόλυνση των συναλλαγών ως μοχλό αντιμετώπισης της κατακερματισμένης ιδιοκτησίας και της ανάπλασης των υποβαθμισμένων περιοχών προτείνει την δημιουργία μηχανισμού αποταμίευσης και ανταλλαγής δικαιωμάτων γης «Land Rights Exchange». Όπως αναφέρει «τα δικαιώματα ιδιοκτησίας και συντελεστή δόμησης θα μεταφέρονται από υποβαθμισμένες περιοχές για ανάπλαση σε κατάλληλες προς δόμηση περιοχές και θα μετατρέπονται σε τίτλους ιδιοκτησίας και διαπραγματεύσιμα δικαιώματα πάνω σε νέες οικιστικές αναπτύξεις».
