Ροή
Παλαιότερα στα χωριά, όταν ένα παιδί δεν του άρεσαν τα γράμματα, έλεγαν «αυτός θα πάει στα πρόβατα». Στην χειρότερη περίπτωση που παράλληλα δεν του... πολυέκοβε, λέγανε «αυτός στα γίδια θα καταλήξει». Σήμερα πάλι, εάν κάνετε μια αναζήτηση στο ίντερνετ για το ρόλο της κατσίκας στην πρόληψη δασικών πυρκαγιών, θα δείτε ότι με το θέμα ασχολούνται οι πάντες: κορυφαία ειδησεογραφικά πρακτορεία, μεγάλα πανεπιστήμια, αναγνωρισμένα διεθνή έντυπα!
Τι να συνέβη άραγε και σε λίγα χρόνια το συμπαθές τετράποδο από τα αζήτητα έγινε best seller; Η αιγοτροφία φθίνει εδώ και καιρό σε ολόκληρη τη χώρα. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετώπιζε όποιος νέος αποφάσιζε να ασχοληθεί με τα γίδια, είναι ότι δεν έβρισκε γυναίκα να κάνει οικογένεια. Δεν είναι και μικρό πράγμα!
Με τα χρόνια εκτός της αριθμητικής μείωσης των εκτρεφόμενων αιγών, υπήρξε και μια μεγάλη στροφή στον τρόπο εκτροφής τους. Έγινε περισσότερο εντατική και ενσταβλισμένη, δηλαδή περιορίστηκε η βόσκηση στο ύπαιθρο, κυρίως λόγω έλλειψης χεριών. Όταν ήλθαν στη χώρα μας οι πρώτοι οικονομικοί
μετανάστες από την γειτονική Αλβανία, στα πάσης φύσεως μαντριά έκαναν χαρές μεγάλες.
Καθαρίστηκαν στάνες που συσσώρευαν κοπριά από πολλά χρόνια και άρχισαν να γίνονται κάποια αμυδρά επενδυτικά βήματα. Την εποχή εκείνη είχε λυθεί το πρόβλημα εύρεσης τσοπάνη και όλα έμοιαζαν ενθαρρυντικά.
Έχοντας λοιπόν βοήθεια από τους μετανάστες, οι κτηνοτρόφοι που εξέτρεφαν γίδια, άρχισαν να εκμεταλλεύονται καλύτερα το φθηνό φαγητό που τους χάριζε απλόχερα η φύση στα δάση και τα δασικά λιβάδια. Εκείνη την εποχή οι τσοπάνηδες το παράκαναν αφού έβαζαν φωτιές, ώστε το καμένο μέρος,
του χρόνου να πετάξει περισσότερο φρέσκο χορτάρι και να έχουν περισσότερη φθηνή τροφή για τα ζώα τους. Αυτά δεν είναι απλές κατηγορίες που λεγόντουσαν στα καφενεία, αλλά είχε αποδειχθεί με την βοήθεια οικονομετρικού μοντέλου: οι καμένες εκτάσεις της προηγούμενης χρονιάς, ήταν στατιστικά
σημαντική μεταβλητή παράμετρος της προσφοράς αιγοπροβείου κρέατος της επομένης!!!
Οι κατσίκες όμως συγκεντρώνουν και άλλες πολλές ιδιότητες: έχουν γάλα με λιγότερα λιπαρά από τα πρόβατα και καθώς οι διατροφικές προτιμήσεις κατευθύνονται προς δίαιτες χαμηλών λιπαρών, το κατσικίσιο γάλα γνώρισε σταδιακά αυξημένη ζήτηση. Για να είμαστε όμως ειλικρινείς, ποτέ το εμπόριο
και η βιομηχανία δεν ανταπέδωσαν στους αιγοτρόφους μέρος του πλεονεκτήματος αυτού. Συνέπεια, το επάγγελμα να εγκαταλείπεται και σήμερα η αναζήτηση κατσικίσιου γάλακτος να είναι ένα μεγάλο ζητούμενο για τους ενδιαφερόμενους.
Το μεγάλο πλεονέκτημα της κατσίκας έναντι του προβάτου είναι ο τρόπος που αναζητάει την τροφή της. Με το κεφάλι ψιλά και σκαρφαλώνοντας στα μπροστινά της, μπορεί να τρώει όλη την ημέρα ένα μεγάλο αριθμό ετήσιων αλλά και πολυετών φυτών. Η ικανότητά της αυτή, ήταν το πάλαι ποτέ η αιτία που τα κατσίκια ήταν υπό διωγμό από τα δάση, αφού εμπόδιζαν τη γρήγορη ανάπτυξή τους που απαιτούσαν τότε οι πάντες. Κανένα δεν απασχολούσε τότε το γεγονός ότι αφαιρούσε από το δάσος μελλοντικά ξερά χόρτα που με την πρώτη ευκαιρία θα γίνονταν προσάναμμα.
Μια από τις βασικότερες εργασίες των δασικών υπηρεσιών ήταν στο παρελθόν να συνετίζουν και να διαχειρίζονται τους τσοπάνηδες.
Σήμερα τα ζητούμενα άλλαξαν. Καθώς λείπουν οι πολλές κτηνοτροφικές μονάδες που έβοσκαν στα δάση, μαζεύτηκε πολύ εύφλεκτο υλικό, το οποίο κανείς δεν ενδιαφέρεται να αποσύρει. Αλλά ποιος να πάει τώρα στα γίδια;
Σε πολλές χώρες ανά την υφήλιο δίνονται κίνητρα για την βόσκηση κατσικιών σε δάση και άλλες σχετικές εκτάσεις. Εδώ στην Ευρώπη, στην Πορτογαλία, το 2018, οι αρχές πλήρωσαν 50 κτηνοτρόφους με 10.800 κατσίκια να καθαρίσουν περίπου 20.000 στρέμματα επικίνδυνες για φωτιά εκτάσεις. Η αμοιβή τους για τον πρώτο χρόνο έφτασε τα 12,5 ευρώ το στρέμμα και για τα επόμενα χρόνια 2,5 ευρώ. Ένα μετρίου μεγέθους κοπάδι, εκτιμάται ότι καθαρίζει από εύφλεκτο υλικό ένα στρέμμα την ημέρα.
Τα ποσά αυτά είναι πραγματικά φιλοδώρημα μπροστά σε εκείνα που δαπανώνται για την κατάσβεση πυρκαγιών. Διότι για πρόληψη, εάν κρίνουμε εκ του αποτελέσματος δεν πρέπει να δαπανώνται και πάρα πολλά...
