Έντονη κριτική στην κυβέρνηση της ΝΔ στην πρόταση για τη δημιουργία κλιματικού νόμου στην Ελλάδα άσκησε από τη Βουλή ο Σωκράτης Φάμελλος, τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ, κατά την κοινή συνεδρίαση τεσσάρων Επιτροπών σχετικά με τη στρατηγική για την μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία.
Σύμφωνα με σχετική ενημέρωση από την Κουμουνδούρου, ο κ. Φάμελλος ανέφερε πως «δεν υπάρχει ακόμη πολιτικό σχέδιο, κανένα χρονοδιάγραμμα και καμία πρόταση ούτε για τη μεθοδολογία που θα ακολουθήσει η χώρα προς την επίτευξη του κλιματικού νόμου. Ενώ επικροτούμε την πρωτοβουλία της κ. Γεννηματά και του Κινήματος Αλλαγής για την έναρξη της συζήτησης για τη θέσπιση κλιματικού νόμου, οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης περιορίστηκαν σε μία επανάληψη συνθημάτων, όπως είναι η απολιγνιτοποίηση, και στην ωραιοποίηση της πραγματικότητας. Η κοινωνία όμως, ειδικά στη Δυτική Μακεδονία και στη Μεγαλόπολη, γνωρίζει ότι το σύνθημα της ψεύτικης, χωρίς σχέδιο απολιγνιτοποίησης της ΝΔ σημαίνει 2.500 χαμένες θέσεις εργασίας, 2.500 άνεργοι κύριοι της κυβέρνησης εξαιτίας σας.
Παρότι δεν ακούσαμε, δυστυχώς, τίποτε συγκεκριμένο από τον Πρωθυπουργό και τον Υπουργό ΠΕΝ, αναγνωρίζουμε ότι έχουμε όλοι μία ιστορική ευθύνη την οποία και δε θα αφήσουμε μόνο σε εσάς να διαχειριστείτε. Πρόκειται για μία ιστορική ευθύνη που θα διαμορφώσει το μέλλον, τις επόμενες δεκαετίες και μία ευθύνη στην οποία οφείλουμε να ανταποκριθούμε όλοι μαζί. Εμείς λοιπόν θέλουμε να συνεργαστούμε για αυτόν τον στόχο και θα καταθέτουμε τις προτάσεις μας.
Η πανδημία πρόσθεσε άλλη μία πρόκληση στην παγκόσμια πρόκληση της κλιματικής κρίσης και συντέλεσε στην περαιτέρω άρση βεβαιοτήτων. Η κοινωνία μας και ειδικά η νέα γενιά ζει πλέον χωρίς βεβαιότητες και σε αυτό το ζήτημα η πολιτική οφείλει να βρει λύσεις.
Αν και ακούμε παγκοσμίως και στη χώρα μας πολλά λόγια και μεγαλόστομες δηλώσεις για το κλίμα, λείπουν ακόμη τα έργα. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι το στρεβλό μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης είναι αυτό που οδήγησε στην κλιματική κρίση και ότι η κλιματική κρίση δε συνιστά νομοτέλεια, όπως κάποιοι θέλουν να το παρουσιάζουν. Άρα, δικαίως η Αριστερά στις ΗΠΑ, στην Ευρώπη, καθώς και η νεολαία και οι περιβαλλοντικές Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) ζητούν από την πολιτική ηγεσία "αλλάξτε το σύστημα όχι το κλίμα" και αυτό είναι και το αίτημα στο οποίο καλούμαστε να ανταποκριθούμε.
Η μετάβαση σε ένα διαφορετικό και βιώσιμο παραγωγικό και καταναλωτικό μοντέλο αποτελεί ζήτημα επιβίωσης για την κοινωνία, την οικονομία και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας. Αφού λοιπόν αναγνωρίσουμε και συμφωνήσουμε στον στόχο, στην πράσινη μετάβαση θα πρέπει να προσδιορίσουμε και το «δρομολόγιο» που θα μάς οδηγήσει εκεί. Να προσδιορίσουμε το πώς θα επιτευχθεί, για ποιους, με ποιους, με ποιο χρονοδιάγραμμα.
Οφείλω ακόμη να αναφέρω ότι πλέον, μετά τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης Μπάιντεν, οι πρωτοβουλίες σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης για το κλίμα φαίνονται συντηρητικές όσον αφορά στην εργασία, στην ανάπτυξη, στο περιβάλλον. Η πολιτική ηγεσία της Ε.Ε. βρίσκεται πίσω από τις ανάγκες της συγκυρίας και σε αυτή εντάσσεται και η κυβέρνηση της χώρας μας. Το μεγάλο στοίχημα είναι η πράσινη μετάβαση να επιτευχθεί με όρους κοινωνικής δικαιοσύνης και σε αυτό το πλαίσιο οφείλουμε να διασφαλίσουμε ότι το σύνθημα "να μη μείνει κανείς πίσω" θα γίνει πραγματικότητα. Ότι η μετάβαση δεν θα μεγεθύνει τις υφιστάμενες ανισότητες και ότι δε θα δημιουργήσει νέες, αλλά και ότι τα "βάρη" και τα "οφέλη" θα κατανεμηθούν σε ολόκληρη την κοινωνία. Για αυτό χρειαζόμαστε ισχυρό ρόλο και εργαλεία για την πολιτεία ώστε να ανακατανείμει πόρους και χρηματοδοτήσεις στους ευάλωτους και η νέα κλιματική κοινωνία να είναι δίκαιη και κοινωνικά βιώσιμη.
Η μετάβαση αυτή δεν πρέπει να οδηγήσει όμως και στην όξυνση των ανισοτήτων μεταξύ Βορρά και Νότου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ελλάδα πρέπει να τροποποιήσει το παραγωγικό της μοντέλο για να μην παραμείνει ένας απλός εισαγωγέας ακριβών αλλά "κλιματικά ουδέτερων" προϊόντων από τις χώρες του Βορρά. Το νέο αυτό παραγωγικό μοντέλο πρέπει να δημιουργεί επιπλέον καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, στις οποίες θα έχουν πρόσβαση όλοι και όχι μόνο τα ρουσφέτια της ΝΔ. Δεν μπορεί ακόμη οι ευάλωτοι να πληρώσουν τη μετάβαση, ούτε οι άνεργοι, ούτε οι εργαζόμενοι με βασικό μισθό. Η μετάβαση δεν είναι για λίγους και όλα αυτά έχουν πολιτικό πρόσημο όσο και να προσπαθείτε να το κρύψετε.
Μετά τη συμφωνία σε επίπεδο Ε.Ε. η πρόταση για θέσπιση κλιματικού νόμου στην Ελλάδα είναι πλέον ώριμη, είναι ένα ζήτημα για το οποίο μιλάμε, ως ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, εδώ και ενάμιση χρόνο και για αυτό επικροτούμε την κίνηση του ΚΙΝΑΛ. Δεν επιδιώκουμε να εκμεταλλευτούμε κομματικά το ζήτημα γιατί αναγνωρίζουμε την κρισιμότητά του και πιστεύουμε πως πρέπει εμείς, όλος ο πολιτικός κόσμος, να πείσουμε την ελληνική κοινωνία ότι συζητάμε σοβαρά για αυτό το ζήτημα.
Εμείς, ο Τομέας Περιβάλλοντος και Ενέργειας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και οι αρμόδιοι ευρωβουλευτές μας, σε συνάντησή μας με περιβαλλοντικές ΜΚΟ αναγνωρίσαμε ότι είναι αναγκαίο ο σχεδιασμός του κλιματικού νόμου να γίνει «από τα κάτω», από την κοινωνία των πολιτών. Έχουμε καταλήξει ακόμη και νομίζω ότι συμφωνούμε στα παρακάτω τόσο με το ΚΙΝΑΛ, όσο και με τις περιβαλλοντικές ΜΚΟ. Πρώτον, στην αναγκαιότητα ενός κλιματικού προϋπολογισμού που απαιτεί όμως συνδιαμόρφωση και έλεγχο, 5ετη πλάνα ελέγχου και προόδου και συζητάμε με ενδιαφέρον και την πρόταση κλιματικής ουδετερότητας για το 2045, ώστε να έχουμε τον απαιτούμενο χρόνο και τη βεβαιότητα για επίτευξη του στόχου με ασφάλεια ως το 2050. Βέβαια, ο κ.Μητσοτάκης που μάς μίλησε σήμερα για συνδιαμόρφωση προΐσταται μίας κυβέρνησης που έφερε τους «τίτλους» του μισού Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που κατέθεσε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε μία συνεδρίαση στη Βουλή, μία κατά επίφαση συζήτηση και διαβούλευση.
Χρειαζόμαστε επιπλέον, προσαρμογή και όχι μόνο μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, θέμα για το οποίο δεν ακούσαμε τίποτα από τον κ. Σκρέκα, ενώ το ΥΠΕΝ έχει «παγώσει» εδώ και δύο χρόνια τα περιφερειακά σχέδια προσαρμογής που δρομολογήθηκαν και θεσμοθετήθηκαν από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ μάλιστα είχατε υπερψηφίσει. Αποδεικνύεται ότι μάλλον επιδεικνύεται ατολμία και απουσία πολιτικής βούλησης. Απουσιάζουν ακόμη από την πολιτική της ΝΔ ο πλουραλισμός στην παραγωγή ΑΠΕ, οι Ενεργειακές Κοινότητες.
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, ο τότε Πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, δεσμεύτηκε στη Σύνοδο Κορυφής, τον Ιούνιο του 2019, απέναντι στον στόχο της κλιματικής ουδετερότητας, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ υπέγραψε τη Συμφωνία των Παρισίων, δημιούργησε το θεσμικό πλαίσιο προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, εκπόνησε το προσχέδιο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ), κέρδισε και σχεδίασε το πρόγραμμα «LIFE IP» για το κλίμα, 14,2 εκατ. ευρώ που οφείλετε να αξιοποιήσετε, θέσπισε το νόμο για τις Ενεργειακές Κοινότητες, τις διαγωνιστικές διαδικασίες για τις ΑΠΕ, κατάφερε να συγκρατήσει το κόστος ενέργειας, να δημιουργήσει το Ταμείο Επανασυνδέσεων, να εξυγιάνει και να καταστήσει πλεονασματικό τον Ειδικό Λογαριασμό για τις ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ), να ξεκινήσει την αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού, να εξασφαλίσει χρηματοδότηση και να δημιουργήσει το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης και πολλά άλλα.
Εσείς, από την άλλη, προχωράτε στην αντικατάσταση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ με μονάδες ορυκτού αερίου ιδιωτών, υπό τον τίτλο της απολιγνιτοποίησης, αφήνοντας στην τύχη τους τις λιγνιτικές περιοχές με 2.500 ανέργους, επιτρέπετε φαινόμενα αισχροκέρδειας στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και παιχνίδια εκατομμυρίων ευρώ εν μέσω μάλιστα πανδημίας και σχεδιάζετε διαρκώς «χαράτσια» που αυξάνουν το κόστος ενέργειας για τους καταναλωτές, για τα νοικοκυριά και τους επαγγελματίες, ενώ καθυστερείτε την αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού για τις ΑΠΕ, έχετε δημιουργήσει αλαλούμ και υπερθέρμανση στις ΑΠΕ ενώ έχετε οξύνει τις αντιδράσεις και τις εντάσεις στις τοπικές κοινωνίες, καθώς και προωθείτε την ιδιωτικοποίηση των δικτύων φυσικού αερίου και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας (ΔΕΠΑ Υποδομών, ΔΕΔΔΗΕ) αφαιρώντας εργαλεία από την πολιτεία κρίσιμα για την επίτευξη των κλιματικών στόχων.
Κλείνοντας, σάς ζητάμε να δεσμευτείτε σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα, με τη συνυπογραφή και συναπόφαση των υπόλοιπων συναρμόδιων Υπουργείων, Οικονομίας και Ανάπτυξης, Μεταφορών και Υποδομών που απουσιάζουν από τη σημερινή συνεδρίαση. Σάς ζητάμε ακόμη να δεσμευτείτε πως η κοινωνική διάσταση και τα αποτελέσματα της μετάβασης στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες θα ληφθούν υπόψη στον κλιματικό νόμο ώστε, κανείς να μη μείνει πίσω, όπως και να δεσμευτείτε για τη διαφάνεια και το δημοκρατικό σχεδιασμό και διαβούλευση στο πλαίσιο θέσπισης του κλιματικού νόμου».
