Με τον Στρατηγικό Διάλογο σε εξέλιξη και στον απόηχο της υπογραφής της Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ελλάδα, ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών, Γιάννης Σμυρλής, μιλάει στον «Εθνικό Κήρυκα» («Ε.Κ.») για τις προοπτικές που ανοίγονται στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις μετά τις διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στην Ουάσιγκτον.
Ο κ. Σμυρλής αναφέρεται σε θέματα διμερών οικονομικών και εμπορικών σχέσεων, τον αμερικανικό επενδυτικό παράγοντα και κατά πόσον τα προβλήματα που προκάλεσε η πανδημία είναι αντιμετωπίσιμα, όπως επίσης και στον ρόλο που διαδραματίζει η ελληνοαμερικανική ομογένεια στην ενίσχυση των δεσμών και της συνεργασίας ανάμεσα στις δυο χώρες.
Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο της συνέντευξης
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Ποια μπορεί να είναι τα βραχυπρόθεσμα και ποια τα μακροπρόθεσμα οφέλη του Στρατηγικού Διαλόγου ανάμεσα στην Ελλάδα και τις ΗΠΑ;
Ι. ΣΜΥΡΛΗΣ: Ο Στρατηγικός Διάλογος Ελλάδος - ΗΠΑ αποτελεί το βασικό όχημα θεσμικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών. Πρόκειται για ένα πολυθεματικό θεσμικό πλαίσιο, το οποίο οι ΗΠΑ έχουν διαμορφώσει με επιλεγμένους στρατηγικούς εταίρους τους, όπως η Ελλάδα.
Βραχυπρόθεσμα, η ενίσχυση και εντατικοποίηση της διμερούς συνεργασίας συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση μεταξύ των αρμοδίων Αρχών, των δύο χωρών, στο πεδίο των διμερών οικονομικών και εμπορικών σχέσεων.
Οι επιμέρους ομάδες εργασίας που λειτουργούν στο πλαίσιο του Στρατηγικού Διαλόγου και συνεδριάζουν σε τακτά χρονικά διαστήματα, έχουν οδηγήσει σε άμεση επίλυση διαφόρων θεμάτων. Χαρακτηριστικά αναφέρω την εξαίρεση ορισμένων προϊόντων ελληνικού ενδιαφέροντος από αντισταθμιστικούς αμερικανικούς δασμούς (ελαιόλαδο, ελιές, γαλακτοκομικά προϊόντα), καθώς και την απαλλαγή ελληνικών εταιρειών από δασμούς που έχουν επιβληθεί στο πλαίσιο της εμπορικής διαφοράς ΕΕ - ΗΠΑ (προϊόντα χάλυβα και αλουμινίου) (Section 232) και αποτελεί προτεραιότητα για τη χώρα μας.
Ταυτόχρονα, μέσω του Στρατηγικού Διαλόγου έχουν προχωρήσει οι διαπραγματεύσεις για την άρση μη δασμολογικών εμποδίων πρόσβασης (υγειονομικών και φυτοϋγειονομικών απαιτήσεων) ελληνικών αγροδιατροφικών προϊόντων στην αμερικανική αγορά (χοίρειο κρέας, πουλερικά, αυγά, μήλα, αχλάδια, κεράσια). Αξίζει, επιπλέον, να σημειωθεί ότι δημιουργούνται σημαντικές ευκαιρίες περαιτέρω εμβάθυνσης της συνεργασίας, μέσω της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών, της μεταφοράς τεχνογνωσίας, καθώς και της αμοιβαίας στήριξης των εκατέρωθεν επενδύσεων.
Μακροπρόθεσμα, ο Στρατηγικός Διάλογος δημιουργεί σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατικών φορέων. Σχέσεις που μεταφράζονται στη διευκόλυνση των συναλλαγών μεταξύ των επιχειρηματικών κοινοτήτων, και τελικά σε αύξηση του εμπορίου και της επιχειρηματικής συνεργασίας μεταξύ των δυο χωρών. Η διεύρυνση και η εμβάθυνση των διμερών εμπορικοοικονομικών σχέσεων, μέσω του Στρατηγικού Διαλόγου, φέρνουν πιο κοντά τους πολίτες μας και ενισχύουν περισσότερο την ήδη πολύ καλή σχέση των λαών μας.
Ο Στρατηγικός Διάλογος αποτελεί απτή απόδειξη της εντατικής και εποικοδομητικής δέσμευσης των δύο χωρών για στενή συνεργασία και υπογραμμίζει την ισχύ των διμερών σχέσεων, επιβεβαιώνοντας την αμοιβαία επιθυμία της Ελλάδας και των Ηνωμένων Πολιτειών να εμβαθύνουν τη συνεργασία τους σε όλους τους τομείς.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Κατά πόσον έχει επηρεάσει -αρνητικά ή κατά περίπτωση αναπάντεχα θετικά- η πανδημία στην επενδυτική προσέγγιση ανάμεσα στην Ελλάδα και τον αμερικανικό παράγοντα;
Ι. ΣΜΥΡΛΗΣ: Η πανδημία έχει δημιουργήσει πρωτόγνωρες καταστάσεις σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Αναγκαστήκαμε να «σταματήσουμε» τις οικονομίες μας και να περάσουμε μεγάλο χρονικό διάστημα με κλειστές τις αγορές μας. Και βέβαια μέσα στην κρίση της πανδημίας δοκιμάστηκαν τα συστήματα υγείας παγκοσμίως, κλυδωνίστηκε η συνοχή των κοινωνιών μας.
Τα νέα δεδομένα που προέκυψαν, απαιτούσαν γρήγορες, καίριες, και πολλές φορές δύσκολες αποφάσεις. Η Ελλάδα, που μόλις έβγαινε από μία πολυετή οικονομική κρίση, πραγματικά επέδειξε σημαντική ανθεκτικότητα. Η κυβέρνησή μας, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δεν αντιμετώπισε την πανδημία ως εμπόδιο, αλλά την αξιοποίησε ως πρόκληση για να προχωρήσει γρήγορα σε διαρθρωτικές και στοχευμένες μεταρρυθμίσεις. Και το αποτέλεσμα ήταν η ελληνική οικονομία όχι μόνο να αντέξει αλλά και να έχει θέσει γερά θεμέλια για την επόμενη μέρα της πανδημίας.
Μέσα σε αυτό το δυσχερές κλίμα η πραγματικά φιλοεπενδυτική ελληνική κυβέρνηση κατάφερε -εκτός από την πολύ καλή διαχείριση της πανδημίας- να εκσυγχρονίσει τη δημόσια διοίκηση μέσα από την ψηφιοποίηση πολλών διαδικασιών και να μειώσει αισθητά τη γραφειοκρατία.
Το υπουργείο Εξωτερικών προχώρησε στην υλοποίηση μιας πολύ δυναμικής και σημαντικής μεταρρύθμισης που αναμόρφωσε την οικονομική διπλωματία στο πλαίσιο των νέων δεδομένων. Η νέα οικονομική διπλωματία αξιοποιεί πλέον όλα τα ψηφιακά εργαλεία που έχει στη διάθεσή της, με τη δημιουργία ενιαίας ψηφιακής πύλης, ψηφιακών υπηρεσιών εξυπηρέτησης των Ελλήνων εξαγωγέων και των ξένων επενδυτών, απλουστεύοντας τις σχετικές διαδικασίες.
Με εντατική δουλειά δημιουργήθηκαν καλύτερες συνθήκες για τους επενδυτές, έχοντας ως αιχμή αυτή τη νέα δομή της οικονομικής διπλωματίας του υπουργείου Εξωτερικών, που πλέον περιλαμβάνει έναν ευέλικτο μηχανισμό προσέλκυσης επενδύσεων. Οι συνθήκες έγιναν πολύ θελκτικές για νέες επενδύσεις όχι μόνον στους παραδοσιακούς για την Ελλάδα τομείς όπως ο τουρισμός και το real estate. Αλλά και στους τομείς των Υπηρεσιών Υγείας, των Χρηματοπιστωτικών, των ΑΠΕ, των Υποδομών Ενέργειας και εσχάτως του Ψηφιακού Τομέα. Σήμερα βλέπουμε σημαντικές αμερικανικές εταιρείες όπως η Microsoft, η Ρfizer, η Cisco και η Amazon Web Services να επενδύουν στη χώρα μας στον κλάδο της τεχνολογίας, μετατρέποντάς την σε τεχνολογικό hub και δημιουργώντας νέες προοπτικές για όλη τη νοτιοανατολική Ευρώπη. Ακόμα, έντονο είναι το αμερικανικό ενδιαφέρον για το λιμένα Αλεξανδρούπολης και την παραχώρηση δραστηριοτήτων στον λιμένα Καβάλας. Όλα αυτά τα σχεδιαζόμενα, αλλά κυρίως τα ήδη υλοποιηθέντα έργα δημιουργούν σημαντική προστιθέμενη αξία για τη χώρα μας και αποδεικνύουν τις δυνατότητες για αμοιβαία επωφελή επενδυτική συνεργασία ανάμεσα στην Ελλάδα και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Πώς ανταποκρίνεται ο μηχανισμός της ελληνικής οικονομικής διπλωματίας στα δεδομένα του σύγχρονου επιχειρηματικού περιβάλλοντος;
Ι. ΣΜΥΡΛΗΣ: Από την έναρξη της θητείας της η παρούσα κυβέρνηση υπό την καθοδήγηση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, ανέλαβε να υλοποιήσει μία ευρεία και ουσιαστική μεταρρύθμιση, από την οποία το υπουργείο Εξωτερικών δεν θα μπορούσε να εξαιρεθεί. Αποστολή πλέον όλων μας στο υπουργείο Εξωτερικών είναι η αναδιάρθρωση της δομής του με στόχο την ποιοτική αναμόρφωση της ελληνικής οικονομικής διπλωματίας στα πρότυπα των ανεπτυγμένων οικονομιών, ώστε να προωθούνται αποτελεσματικά τα οικονομικά συμφέροντα της χώρας μας και των ελληνικών επιχειρήσεων.
Η μεταρρύθμιση αυτή μπήκε σε τροχιά τελικής υλοποίησης από το Φεβρουάριο, οπότε και τέθηκε σε ισχύ ο νέος Οργανισμός του υπουργείου, που δημιουργεί μία νέα, ευέλικτη, δυναμική και πιο αποτελεσματική δομή για την οικονομική διπλωματία.
Στο υπουργείο Εξωτερικών δημιουργήσαμε μία ενιαία δομή που ενσωματώνει όλες τις οργανικές μονάδες που φέρουν την ευθύνη της οικονομικής εξωστρέφειας. Πλέον, για πρώτη φορά, όσοι ασχολούνται με τις διμερείς σχέσεις της χώρας μας συνομιλούν, συντονίζονται και εκπονούν πολιτική από κοινού με εκείνους που αναπτύσσουν τις πολυμερείς οικονομικές σχέσεις μας.
Παράλληλα, στη Γενική Γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων του υπουργείου Εξωτερικών δημιουργήσαμε μία ενιαία πύλη εξωστρέφειας. Υπό την εποπτεία μας λειτουργούν πλέον δύο αμιγώς εξωστρεφείς οργανισμοί, η Enterprise Greece (EG) και ο Οργανισμός Ασφάλισης Εξαγωγικών Πιστώσεων (ΟΑΕΠ) καθώς και η Διεθνής Αναπτυξιακή Συνεργασία, γεγονός που μας επιτρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι πρωτοβουλίες και οι ενέργειες όλων συντείνουν στην επίτευξη των ίδιων στόχων και προτεραιοτήτων, με ταυτόχρονη εξοικονόμηση πόρων.
Προσβλέποντας στην καλύτερη δυνατή υλοποίηση της μεταρρύθμισης και με στόχο μας την αναμόρφωση της οικονομικής διπλωματίας έχουμε ήδη ξεκινήσει να συνεργαζόμαστε με τον ολλανδικό φορέα RVO (Netherlands Enterprise Agency), αξιοποιώντας την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση μέσω της DG REFORM της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Μέσω του έργου τεχνικής υποστήριξης «Αναδιάρθρωση και μεταρρύθμιση της οικονομικής διπλωματίας στην Ελλάδα» επιδιώκουμε να χαράξουμε μία νέα, δυναμική, γνήσια εξωστρεφή οικονομική διπλωματία με απτά και μετρήσιμα αποτελέσματα για το σύνολο των εμπλεκομένων φορέων τόσο του δημοσίου όσο και του ιδιωτικού τομέα.
Εκμεταλλευόμενοι το δίκτυο των 60 Γραφείων ΟΕΥ σε 51 χώρες και βεβαίως την Enterprise Greece, παρέχουμε βοήθεια στους εξαγωγείς σε ό,τι αφορά την συμμετοχή σε διεθνείς εκθέσεις, επιχειρηματικές αποστολές και άλλες προωθητικές ενέργειες, αλλά και στους επενδυτές ώστε να μπορούν από τη χώρα προέλευσής τους να έχουν πρόσβαση στην απαραίτητη πληροφόρηση προετοιμασίας του επενδυτικού πλάνου τους.
Πριν από έναν σχεδόν μήνα παρουσιάσαμε το πρώτο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Εξωστρέφειας, στο οποίο ενσωματώνονται όλες οι δράσεις των πρεσβειών, των Γραφείων Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων και των παραγωγικών φορέων της χώρας, τα επιχειρησιακά σχέδια της Enterprise Greece και του ΟΑΕΠ, καθώς και οι συνέργειες με τα συναρμόδια υπουργεία στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών, των αγροδιατροφικών προϊόντων και των εφοδιαστικών αλυσίδων. Στο Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Εξωστρέφειας η Γενική Γραμματεία Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων & Εξωστρέφειας ανέλαβε το καθήκον και αποτύπωσε με σαφήνεια και συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο τους νέους στόχους, αλλά και ενσωμάτωσε τις προκλήσεις της οικονομικής διπλωματίας.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Εάν η πορεία των ελληνοαμερικανικών σχέσεων επηρεάζεται από τις αλλαγές στον προεδρικό θώκο/υπουργείο Εξωτερικών ή έχουν ακολουθήσει μια συγκεκριμένη διαχρονική και μακροπρόθεσμη στρατηγική που δεν διαταράσσεται από τις εναλλαγές στην εξουσία;
Ι. ΣΜΥΡΛΗΣ: Οι διμερείς σχέσεις Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών εδράζονται σε μία μακρά περίοδο συνεργασίας. Οι ρίζες τους βρίσκονται 200 χρόνια πίσω, καθώς ανατρέχουν στο φιλελληνικό κίνημα που επικρατούσε στην Ευρώπη και την Αμερική στις αρχές του 19ου αιώνα, ως συμπαράσταση προς τον Αγώνα Ανεξαρτησίας του ελληνικού έθνους.
Οι δύο χώρες διαπνέονται από κοινές αρχές, αξίες και ιδανικά. Έχουν πίστη στην ελευθερία, τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου και το σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων, που τις κρατούν διαχρονικά συνδεδεμένες. Και αυτό αποδεικνύεται εμπράκτως από τη συμπαράταξή τους στους δύο Παγκόσμιους Πολέμους, τη συμμετοχή τους στη Βορειοατλαντική Συμμαχία (ΝΑΤΟ), τον ΟΑΣΕ, καθώς και άλλους διεθνείς οργανισμούς, πολυμερείς συνθήκες και τριμερή ή πολυμερή σχήματα. Σε αυτή τη διαχρονική σχέση πολύ σημαντική είναι και η συμβολή της πολυπληθούς και ακμάζουσας ελληνικής ομογένειας που δραστηριοποιείται ενεργά στις ΗΠΑ σε όλο το φάσμα της οικονομικής και πολιτικής ζωής.
Η μεταξύ των χωρών μας σχέση και συνεργασία είναι σταθερή και διαχρονική και το όραμα που τις συνδέει είναι μακρόχρονο. Η Ελλάδα βλέπει στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής έναν σταθερό στρατηγικό οικονομικό και εμπορικό εταίρο, αλλά και έναν σημαντικό και αξιόπιστο φίλο. Από πλευράς μας, ως ελληνικό κράτος, χαιρόμαστε για τη σχέση μας με τις ΗΠΑ και προσδοκούμε αυτή να συνεχιστεί και να εμβαθυνθεί ακόμα περισσότερο σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, όπως η οικονομία, η έρευνα και τεχνολογία, η εκπαίδευση και ο πολιτισμός.
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: Η Ελλάδα μπορεί να εξελιχθεί στον βασικότερο σύμμαχο των ΗΠΑ στην περιοχή;
Ι. ΣΜΥΡΛΗΣ: Η Ελλάδα, με μια πολύπλευρη εξωτερική πολιτική που εφαρμόζεται από τον υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια έχει αποκτήσει έναν σημαντικό ρόλο στην περιοχή και είναι σε θέση να διαδραματίσει έναν ακόμη πιο δραστήριο ρόλο στην εξωτερική πολιτική της Ε.Ε. Μέσα από διμερείς σχέσεις και τριμερή σχήματα, η χώρα μας, πάντα στη βάση του σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας, έχει ενισχύσει τη διπλωματική της θέση στην περιοχή και αδιαμφισβήτητα αποτελεί έναν σημαντικό πυλώνα σταθερότητας, δημοκρατίας και ανάπτυξης.
Ταυτόχρονα, μέσα από μία σειρά έργων ενίσχυσης της συνδεσιμότητας και της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού που βρίσκονται σε εξέλιξη αναβαθμίζεται ακόμη περισσότερο ο γεωπολιτικός ρόλος της Ελλάδας. Υπό αυτές τις συνθήκες, όντας σημαντικός σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή, η πατρίδα μας είναι σε θέση να επιδιώξει κοινούς διπλωματικούς, αμυντικούς, οικονομικούς και ενεργειακούς στόχους με τους εταίρους της, αναδεικνυόμενη έτσι σε έναν πολύτιμο σύμμαχο που μπορεί να εκφράσει τις παραπάνω αρχές και να τις μεταλαμπαδεύσει τόσο στα βόρεια όσο και στα νότια σύνορά της.
