Μετά από ένα εντυπωσιακό δημοσκοπικό come back, μια εκλογική νίκη που λίγοι περίμεναν μέχρι να έρθει η ώρα της κάλπης και σίγουρα μετά από δύσκολες διαπραγματεύσεις, ο Όλαφ Σολτς είναι και επίσημα ο νέος Γερμανός καγκελάριος. Η ορκωμοσία του βάζει μπροστά μια κυβερνητική συμμαχία που δεν έχει ξαναϋπάρξει και έχει να αντιμετωπίσει συγκεκριμένα προβλήματα.
Το νέο υπουργικό συμβούλιο αποτελείται από τον Καγκελάριο και 16 Υπουργούς. Σε αυτό το σχήμα, το SPD έχει οκτώ θέσεις, οι Πράσινοι πέντε και το FDP τέσσερις. Κάθε κόμμα έχει πάρει κι από ένα υπουργείο-κλειδί. Το νέο υπουργικό συμβούλιο αποτελείται από τα εξής Υπουργεία:
- Υπουργείο Εσωτερικών και Κοινότητας (πρ. Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας) - Νάνσι Φρέζερ (SPD)
- Υπουργείο Κατοικίας, Αστικής Ανάπτυξης και Κτιριακών Υποδομών - Κλάρα Γκέιβιτζ (SPD)
- Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων - Ουμπέρτους Χάιλ (SPD)
- Υπουργείο Άμυνας - Κριστίν Λάμπρεχτ (SPD)
- Υπουργείο Υγείας - Καρλ Λάουτερμπαχ (SPD)
- Υπουργείο Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης - Σβένια Σούλτσε (SPD)
- Υπουργείο Ειδικών Υποθέσεων και Επικεφαλής της Καγκελαρίας - Βόλφγκανγκ Σμίντ (SPD)
- Υπουργείο Οικονομίας και Κλιματικής Προστασίας και Αναπληρωτής Καγκελάριος - Ρόμπερτ Χάμπεκ (Πράσινοι)
- Υπουργείο Εξωτερικών Υποθέσεων - Ανναλένα Μπέρμποκ (Πράσινοι)
- Υπουργείο Τροφίμων και Γεωργίας - Τσεμ Οζντεμίρ (Πράσινοι)
- Υπουργείο Οικογενειακών Θεμάτων, Ηλικιωμένων πολιτών, Γυναικών και Νεολαίας - Άννα Σπίγκελ (Πράσινοι)
- Υπουργείο Περιβάλλοντος, Διατήρησης της φύσης, Πυρηνικής Ασφάλειας και Προστασίας του καταναλωτή - Στέφι Λέμκε (Πράσινοι)
- Υπουργείο Οικονομικών - Κρίστιαν Λίντνερ (FDP)
- Υπουργείο Δικαιοσύνης - Μάρκο Μπούσμαν (FDP)
- Υπουργείο Μεταφορών και Ψηφιακών Υποθέσεων - Βόλκερ Βίσσινγκ (FDP)
- Υπουργείο Παιδείας και Έρευνας - Μπεττίνα Στάρκ - Βάτζινγκερ (FDP)
Εμπόδιο πρώτο, ο κορονοϊός
Το SPD κράτησε για τον εαυτό του το Υπουργείο Υγείας το οποίο και κατέλαβε ο καθηγητής Επιδημιολογίας, Καρλ Λάουτερμπαχ. Ο Λάουτερμπαχ αναδείχθηκε ως ένας από τους πιο γνωστούς και πιο αξιόπιστους εμπειρογνώμονες της Γερμανίας στη δημόσια υγεία και έγινε γνωστός γιατί είναι ο βασικός υποστηρικτής των αυστηρών περιορισμών στους ανεμβολίαστους, ενώ έχει εισηγηθεί να κλείσει στη Γερμανία η εστίαση και η μαζική διασκέδαση μέχρι να παρέλθει το 4ο κύμα της πανδημίας.
Ο Λάουερμπαχ αναλαμβάνει σαφώς μια «ηλεκτρική καρέκλα» καθώς αυτή τη στιγμή παίζεται το ερώτημα αν θα εισαχθεί ο υποχρεωτικός εμβολιασμός στη Γερμανία αλλά και πώς θα κινηθούν τα κρούσματα της πανδημίας στη χώρα.
Εμπόδιο δεύτερο, το περιβάλλον
Το περιβάλλον αποτελεί μια ιδιαίτερη διαφωνία μεταξύ των κομμάτων που συναπαρτίζουν την κυβέρνηση. Κι αυτό γιατί πίσω από τη συζήτηση για την αντιστροφή των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, κρύβεται η συζήτηση για την ενεργειακή μετάβαση και την οικονομία. Σε μια βιομηχανική και εξαγωγική χώρα με τα μεγέθη της Γερμανίας, το μέρος του προγράμματος των Πράσινων και η συμφωνία για μετάβαση σε πράσινη ενέργεια οκτώ χρόνια νωρίτερα (2030) από τις άλλες χώρες, αποτελεί ένα δυσεπίλυτο γρίφο. Οι περισσότεροι κάνουν λόγο για "ενεργειακό χάσμα", το οποίο δεν μπορεί να μην υπάρξει κατά τη μετάβαση από άνθρακα και πυρηνική ενέργεια, σε ΑΠΕ.
Το Υπουργείο Οικονομίας και Κλιματικής Προστασίας του Ρόμπερτ Χάμπεκ (Πράσινοι) έχει αναλάβει τον δύσκολο ρόλο να υλοποιήσει αυτό το πρόγραμμα σε συνδυασμό με το άνοιγμα του διαλόγου με τις μεγάλες γερμανικές βιομηχανίες. Ποντάρουν αρκετοί στην εμπειρία που έχει ως Υπουργός Περιβάλλοντος στην κυβέρνηση του ομοσπονδιακού κρατιδίου Σλέσβιχ-Χόλσταϊν, από το 2012, γιατί μπόρεσε να συμβιβάσει μια προοδευτική πολιτική για το περιβάλλον με τους αντίστοιχους συμβιβασμούς με το μεγαλύτερο γερμανικό ναυπηγείο, το περίφημο HDW, το οποίο μεταξύ άλλων κατασκευάζει υποβρύχια.
Εμπόδιο τρίτο, το χρέος
Ίσως η πιο δύσκολη "εξίσωση" αυτής της κυβέρνησης, γιατί περιλαμβάνει και την ευρωπαϊκή και διεθνή διάσταση. Το Υπουργείο Οικονομικών που θα ρυθμίσει τα ζητήματα των δαπανών και του χρέους, ανήκει στον Κρίστιαν Λίντνερ του FDP. O Λίντνερ είναι νεοφιλελεύθερος και έχει γίνει γνωστός για την απόσυρση του από την προηγούμενη κυβέρνηση συνασπισμού που ήταν στα σκαριά μεταξύ Χριστιανοδημοκρατών (CDU), Πράσινων και FDP το 2017. Η βασική του αρχή ως Υπουργού Οικονομικών είναι η διατήρηση του "φρένου χρέους" (το οποίο έχει ανασταλεί λόγω πανδημίας) και η αυστηρή διατήρηση των δημοσιονομικών κανόνων στη Γερμανία και την Ε.Ε, σε συνδυασμό με τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Η θέση του Λίντνερ είναι ευθέως αντίθετη στις θέσεις των SPD και Πράσινων, οι οποίοι έχουν υποσχεθεί επενδύσεις μεγάλης κλίμακας σε υποδομές και ενέργεια. Μάλιστα στην τελευταία προεκλογική του ομιλία, ο Σολτς είχε πει ότι η κυβέρνησή του "θα κάνει τον μεγαλύτερο εκσυγχρονισμό της Γερμανίας τα τελευταία 100 χρόνια". Προφανώς μιας τέτοιας κλίμακας πολιτική επενδύσεων, θα "τινάξει τη μπάνκα στον αέρα" και ίσως και την κυβέρνηση. Αυτό που αναμένεται, πέρα από πολιτικές διαμάχες, είναι να χρησιμοποιεί ο Λίντνερ το "φρένο χρέους", ως πραγματικό εμπόδιο στις ψηφοφορίες για επενδύσεις, με τρόπο αντίστοιχο των Ρεπουμπλικάνων στις ΗΠΑ απέναντι στα πακέτα Μπάιντεν. Όμως πόσο μακριά θα πάει μια τέτοια τακτική;
Εμπόδιο τέταρτο, ο πληθωρισμός
Ο γερμανικός πληθωρισμός έχει φτάσει το 6%, νούμερο απαγορευτικό για τη Γερμανία και την Ευρωζώνη. Σε συνδυασμό με τις μειώσεις στις παραγγελίες βιομηχανικών προϊόντων και ενδεχόμενη μείωση των εσόδων της εσωτερικής αγοράς λόγω περιορισμών για την πανδημία, έχουμε μπροστά μας μια σημαντική επιλογή που θα επηρεάσει τον κυβερνητικό συνασπισμό. Το αν θα μπορέσει να διατηρηθεί το Σύμφωνο Σταθερότητας και σε ποιο βαθμό θα μπορέσει να μορφοποιηθεί. Θυμίζουμε ότι το FDP επιθυμεί σφιχτότερους κανόνες, ενώ οι Πράσινοι χαλαρότερους. Ο Σολτς που ήταν επί της αρχής με τη διατήρηση του Συμφώνου Σταθερότητας, αναγκάστηκε πρόωρα να εγκαταλείψει τη θέση αυτή γιατί φαίνεται σαν προσπάθεια τετραγωνισμού του κύκλου αφενός κι αφετέρου, οι εξελίξεις τρέχουν και συμπιέζονται οι τράπεζες με εντατικό ρυθμό.
Το ερώτημα που θα πρέπει να απαντήσει και αυτή η κυβέρνηση είναι σε πιο βαθμό το φαινόμενο του πληθωρισμού είναι παροδικό ή όχι. Αν συστρατεύεται δηλαδή με την άποψη της FED ή όχι.
Εμπόδιο πέμπτο, οι διεθνείς σχέσεις
Η κυβέρνηση αυτή σε λίγες ημέρες ενδέχεται να αντιμετωπίσει ένα πολύ σημαντικό crash-test. Με βάση τις εξελίξεις στην Ουκρανία, πρέπει να πάρει θέση για το τί θα κάνει με την Ρωσία. Ως μέλος του ΝΑΤΟ, η Γερμανία θα δεσμευθεί σε περίπτωση που ενεργοποιηθεί το άρθρο 5 της Συμμαχίας και θα πρέπει να συνδράμει στρατιωτικά τις ΗΠΑ και τις άλλες χώρες του ΝΑΤΟ για να διασφαλίσουν την ακεραιότητα της Ουκρανίας απέναντι σε πιθανή ρωσική εισβολή.
Επιπλέον, η γερμανική κυβέρνηση έχει τον "πονοκέφαλο" που ονομάζεται Nord Stream II. Είναι σίγουρο -παρόλο που τυπικά δεν έχει υπογραφεί από τη Γερουσία- ότι σε περίπτωση που η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, θα ζητηθεί από τη Γερμανία να παυθεί η εισαγωγή φυσικού αερίου μέσω του Nord Stream II, κάτι που θα έχει άμεσες επιπτώσεις στην τιμή της ενέργειας στη Γερμανία, η οποία θα μετακυλίσει το πρόβλημα σε όλους τους κλάδους της γερμανικής οικονομίας.
Η Ανναλένα Μπέρμποκ, ηγέτιδα των Πράσινων και υπουργός Εξωτερικών, είναι το πρόσωπο - κλειδί. Ενώ το SPD είναι πιο κοντά στην realpolitik της Μέρκελ, οι Πράσινοι έχουν πρωτοστατήσει σε ευρωπαϊκό και εγχώριο επίπεδο, για τις κυρώσεις απέναντι στη Ρωσία και την Κίνα, ακολουθώντας κατά πόδα τη στάση των ΗΠΑ. Άρα, πολύ σύντομα ο κυβερνητικός συνασπισμός θα πρέπει να πάρει μια θέση που πιθανά να αποτελέσει θρυαλλίδα εξελίξεων για τις διεθνείς σχέσεις με τη Ρωσία.
