Η κρίση των Ιμίων, η ένταξη της Ελλάδας στην ΟΝΕ, η ρήξη με την εκκλησία, η χρηματιστηριακή φούσκα του 1999 και ο μεγάλος σεισμός της Αθήνας ήταν μερικές από τις σημαντικές στιγμές της σύγχρονης ιστορίας που κλήθηκε να διαχειριστεί ως πρωθυπουργός της χώρας ο Κώστας Σημίτης, ο οποίος πέθανε σήμερα σε ηλικία 88 ετών.
Καθηγητής πανεπιστημίου και πολιτικός, με σπουδές νομικής στο Πανεπιστήμιο του Μάρμπουργκ της Δυτικής Γερμανίας και οικονομικών στο London School of Economics and Political Science, ο Κώστας Σημίτης ξεκίνησε την ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία ως διδάκτωρ της Νομικής στο Πανεπιστήμιο του Μάρμπουργκ το 1959. Συνέχισε να διδάσκει σε διάφορα πανεπιστήμια (Πανεπιστήμιο της Κωνσταντίας, Πανεπιστήμιο του Γκίσεν) μέχρι να αναλάβει τακτικός καθηγητής στο, σημερινό, Πάντειο Πανεπιστήμιο. Ήδη βέβαια, είχε αρχίσει η ενεργός του δράση στην πολιτική καθώς μετά την πτώση της χούντας το 1974, υπήρξε ιδρυτικό μέλος του ΠΑΣΟΚ.
Η πολιτική του σταδιοδρομία ξεκίνησε επισήμως το 1981 όταν ανέλαβε υπουργός Γεωργίας υπό την κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου. Διετέλεσε υπουργός Εθνικής Οικονομίας το 1985, υπουργός Παιδείας στην οικουμενική κυβέρνηση του Ξενοφώντα Ζολώτα, υπουργός Βιομηχανίας και Εμπορίου το διάστημα 1993-1995 στην κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ.
Στα τέλη Νοεμβρίου 1995 ο Ανδρέας Παπανδρέου νοσηλεύεται στο Ωνάσειο και η φθίνουσα πορεία της υγείας του δεν αντιστρέφεται. Μετά από την επιστολή παραίτησης του Ανδρέα Παπανδρέου, το 1996, η Κοινοβουλευτική Ομάδα εκλέγει τον Κώστα Σημίτη ως νέο πρωθυπουργό
Επί πρωθυπουργίας του επεδίωξε τον εκσυγχρονισμό της ελληνικής κοινωνίας, ιδιαίτερα για τη σταθεροποίηση και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας καθώς και την ενδυνάμωση της θέσης της Ελλάδας στην Ευρώπη και στον διεθνή περίγυρο της. Στην πορεία του ωστόσο κλήθηκε να διαχειριστεί σημαντικές στιγμές της σύγχρονης ιστορίας.
- Η Κρίση των Ιμίων
Μία από τις πρώτες μεγάλες «δοκιμασίες» της πρωθυπουργίας Σημίτη ήταν η ελληνοτουρκική κρίση στα Ίμια, όταν προσάραξε πλοίο στις βραχονησίδες των Ιμίων με την Τουρκία να αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία στην περιοχή. Υπουργός Εξωτερικών τότε ήταν ο Θ. Πάγκαλος, υπουργός Εθνικής Αμύνης ο Γ. Αρσένης και Αρχηγός ΓΕΕΘΑ ο ναύαρχος Χ. Λυμπέρης.
Το επεισόδιο αποκλιμακώθηκε με τη διαμεσολάβηση των ΗΠΑ, έδωσε ωστόσο την ευκαιρία στην Τουρκία να θέσει ζήτημα Γκρίζων ζωνών, αφήνοντας ανοιχτές πληγές στη σχέση των δύο χωρών. Χαρακτηριστική φράση του Κ. Σημίτη οι ευχαριστίες στην τότε κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών για την διαμεσολάβηση, γεγονός που προκάλεσε αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας.
- Ένταξη της Ελλάδας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση
Μπορεί η Συνθήκη του Μάαστριχ που υπεγράφη στις 7 Φεβρουαρίου 1992 να άνοιξε τον δρόμο για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού νομίσματος, το όνομα «ευρώ» να αποφασίστηκε το 1995 κατά τη Σύνοδο της Μαδρίτης και τα πρώτα 11 κράτη-μέλη να εντάχθηκαν στην ΟΝΕ το 1999, ωστόσο η Ελλάδα εντάχθηκε επίσημα στην Ευρωζώνη στις 19 και 20 Ιουνίου του 2000, κατά το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής που πραγματοποιήθηκε στην Πορτογαλία και την 1η Ιανουαρίου του 2001 στη ζώνη του ευρώ.
Την 1η Ιανουαρίου 2002 τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα ευρώ τέθηκαν σε κυκλοφορία ταυτόχρονα με τις υπόλοιπες 11 χώρες. Η ένταξη δε, της χώρας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση της Ευρώπης (ΟΝΕ) αποτέλεσε έναν από τους κυριότερους σταθμούς στην πρωθυπουργική θητεία του Κώστα Σημίτη.
- Η Διάσκεψη του Ελσίνκι
Το 1999 η κυβέρνηση Κ. Σημίτη διασύνδεσε τη μεγάλη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ενωσης με τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, καθώς και την επιμονή των ευρωπαίων εταίρων για χορήγηση καθεστώτος «υποψήφιας χώρας» (candidate country) στην Τουρκία με την ένταξη της Κύπρου. Η Κύπρος είχε υποβάλει αίτηση ένταξης (1990) και είχε αρχίσει σχετικές διαπραγματεύσεις. Με πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη η Ελλάδα διαμήνυσε ότι χωρίς την Κύπρο στην ομάδα των χωρών για προσχώρηση, δεν θα συναινούσε σε ουδεμία άλλη προσχώρηση χώρας. Τα ελληνικά αιτήματα ικανοποιήθηκαν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ελσίνκι (Δεκέμβριος 1999) και η χώρα συμφώνησε να μην ασκήσει βέτο στην υποψηφιότητα της Τουρκίας για ένταξη στην ΕΕ, υπό την προϋπόθεση ότι θα συμμορφωνόταν με ευρωπαϊκά πρότυπα και θα επιλυόταν το Κυπριακό.
Διαχείριση του Σεισμού της Αθήνας
Το ίδιο έτος η ελληνική κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη θα κληθεί να διαχειριστεί τις μεγάλες καταστροφές και τις ανθρώπινες απώλειες που προκάλεσε ο ισχυρός σεισμός του 1999. Ευρύτερα γνωστός ως σεισμός της Αθήνας, έλαβε χώρα στις 14:56:50 τοπική ώρα και προκάλεσε 152 θανάτους και ζημιές που έφτασαν τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ. Χαρακτηρίστηκε ως η δαπανηρότερη φυσική καταστροφή και ο φονικότερος σεισμός των τελευταίων 50 ετών. Η διαχείριση της κρίσης, η διεθνής βοήθεια και η προτεραιότητα στην ανοικοδόμηση έμειναν στη μνήμη της ελληνικής κοινωνίας.
- Υπόθεση Οτσαλάν
Ένα ακόμα επεισόδιο κατά την περίοδο της πρωθυπουργίας του Κώστα Σημίτη ήταν και η σύλληψη του Κούρδου ηγέτη Αμπντουλάχ Οτσαλάν. Το 1998 ο Οτσαλάν καταφέρνει να φύγει από την Δαμασκό για Στοκχόλμη με ενδιάμεσο σταθμό την Αθήνα. Ο κυνηγημένος ηγέτης του ΠΚΚ προσγειώνεται λίγο αργότερα στο αεροδρόμιο της Αθήνας και ξεκινά ένα θρίλερ που τελείωσε τον Φεβρουάριο του 1999, στο αεροδρόμιο του Ναϊρόμπι. Μετά την σύλληψη του Οτσαλάν από τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες, προκλήθηκε πολιτική κρίση στην Ελλάδα που οδήγησε στην παραίτηση τριών υπουργών της κυβέρνησης του Κώστα Σημίτη συμπεριλαμβανομένου και του ΥΠΕΞ Θεόδωρου Πάγκαλου.
- Υπόθεση Χρηματιστηρίου
Εκείνη την περίοδο, συγκεκριμένα στις 23 Σεπτεμβρίου του 1999 το ελληνικό χρηματιστήριο, έπειτα από χρόνια ανοδικής πορείας και γενικότερης εφορίας, ξεκίνησε αιφνιδίως μια μεγάλη πτώση. Μία πτώση η οποία δε σταμάτησε παρά μόνο τέσσερα χρόνια αργότερα, συμπαρασύροντας περιουσίες και μένοντας στην ιστορία γνωστή ως το «Κραχ του ‘99». Η «φούσκα» του ελληνικού χρηματιστηρίου, επηρέασε αρνητικά την ελληνική οικονομία και προκάλεσε έντονες πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις.
- Διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων
Η ανάθεση και η προετοιμασία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004 αποτέλεσε μια ακόμα σημαντική πρόκληση που κλήθηκε να διαχειριστεί η κυβέρνηση Σημίτη. Παρότι οι αγώνες έγιναν μετά την πρωθυπουργία του, οι βασικές υποδομές σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του.
Κρίση Σχέσεων με την Εκκλησία
Λίγο αργότερα, η απόφαση της κυβέρνησης Σημίτη να αφαιρέσει το θρήσκευμα από τις ελληνικές ταυτότητες, καθώς η αναγραφή του θρησκεύματος στα ΔΑΤ είναι αντίθετη με τον νόμο 2472/1997 που σχετίζεται με την προστασία των φυσικών προσώπων για προσωπικά δεδομένα, προκαλεί σοβαρές αντιπαραθέσεις με την Εκκλησία της Ελλάδος και τον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο. «Άλλο η πίστη και η θρησκεία και άλλο το δελτίο ταυτότητας, δηλαδή ο τρόπος που επικοινωνεί ο πολίτης με το κράτος» είχε αναφέρει τότε ο Κώστας Σημίτης. Η υπόθεση δίχασε έντονα την ελληνική κοινωνία.
