Μεγάλο ποσοστό του βρετανικού λαού δεν περίμενε να βλέπει αυτούς τους τίτλους ειδήσεων στα μέσα μαζικής ενημέρωσης: «Πέντε κύριες επιπτώσεις του πενταετούς Brexit», γράφει το BBC, «ο Στάρμερ δεν θα γιορτάσει την επέτειο του Brexit», τονίζει η Telegraph, ενώ οι Times έχουν τίτλο «Πόσο καλά θυμάστε το Brexit πέντε χρόνια μετά; Κάντε το κουίζ», ένα κουίζ αναδρομής των πιο καίριων σημείων από την ψήφισή του μέχρι και την εφαρμογή του, καθώς θεωρεί ότι πλέον γίνεται ένα κομμάτι της Ιστορίας.
Έρευνες από οικονομολόγους και αναλυτές προσπαθούν να ξεδιαλύνουν αυτό το ‘κουβάρι’ των επιπτώσεων, με μοντέλα που χτίζονται πάνω σε υποθετικά σενάρια. Αυτοί που επιμένουν ότι είχε αρνητικό αντίκτυπο, για παράδειγμα, υποθέτουν ότι η πορεία των εμπορικών συναλλαγών θα είχε ίδια ή ακόμα και εντονότερη ροή, ενώ όσοι πιστεύουν ότι η βρετανική οικονομία βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο κυρίως λόγω της πανδημίας ή υποστηρίζουν ότι μακροπρόθεσμα η αυτονομία της χώρας θα την ωφελήσει.
Αρνητικό αντίκτυπο βλέπουν οι επίσημες έρευνες
Έτσι η 5η επέτειος του Brexit και η αναφορά σε αυτό μοιάζει πάντα σαν μια λίστα των υπέρ και των κατά, και όχι τόσο σαν μια είδηση. Το BBC Verify ανέδειξε, για παράδειγμα, τους πέντε τομείς που έχουν επηρεαστεί περισσότερο αρνητικά από την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας από την ενιαία αγορά και την τελωνειακή ένωση του ευρωπαϊκού μπλοκ. Στη λίστα βρίσκεται το ρευστό χρήμα, τα ταξίδια, οι νόμοι, η μετανάστευση, και στην κορυφή το εμπόριο.
Ίσως από όλες τις αναλύσεις και τους υπολογισμούς τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία είναι εκείνα του Γραφείου Προϋπολογισμού της κυβέρνησης (OBR), το οποίο υπολογίζει πως μακροπρόθεσμα το Brexit θα μειώσει τις εισαγωγές και εξαγωγές προϊόντων κατά 15% ενώ βλέπει ότι η πτώση του εμπορίου θα μειώσει παράλληλα μακροπρόθεσμα και το μέγεθος της βρετανικής οικονομίας κατά περίπου 4%.
Ταξίδια… αλά Αμερική
Από τις αρχές Απριλίου κιόλας η βρετανική πλευρά θα επιβάλει μια ηλεκτρονική ταξιδιωτική άδεια για τους ευρωπαίους πολίτες (Electronic Travel Authorisation) κόστους 10 λιρών – που αναμένεται να φτάσει τις 16 λίρες. Η άδεια αυτή θα ισχύει για δύο χρόνια και για πολλαπλά ταξίδια μέσα σε αυτό το διάστημα. Όμως και η αντίθετη πλευρά, αυτή της ΕΕ, αναμένεται να επιβάλει ίδιους όρους για τους Βρετανούς πολίτες μέσω του ETIAS (Electronic Travel and Information Authorisation System) που θα κοστίζει 5,90 λίρες και θα ισχύει για τρία χρόνια.
Ταξίδι στις Βρυξέλλες ο Κιρ Στάρμερ
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ φαίνεται πως θέλει να αλλάξει κάπως το κλίμα, αλλά και τις προβλέψεις. Προεκλογικά είχε υποσχεθεί «επανεκκίνηση των σχέσεων με την ΕΕ», ενώ τη Δευτέρα κιόλας θα βρεθεί στις Βρυξέλλες μαζί με τους ηγέτες του ευρωπαϊκού μπλοκ για να συζητήσουν θέματα ασφαλείας. Αυτό θεωρείται ως μια ακόμα απόδειξη της θέσης της βρετανικής κυβέρνησης, με την ίδια να επιμένει ότι οι κινήσεις της δεν σημαίνουν επιστροφή, αλλά δημιουργία μιας στενότερη σχέσης σε πολλά μέτωπα, όπως η άμυνα και η οικονομία.
Η αξιωματική αντιπολίτευση του Συντηρητικού Κόμματος όμως κάνει λόγο για «προδοσία». Η σκιώδης υπουργός Εξωτερικών Πρίτι Πατέλ δήλωσε ότι «η κυβέρνηση των Συντηρητικών έφερε σε πέρας το Brexit πριν από πέντε χρόνια, όμως η παρούσα Εργατική κυβέρνηση, καθοδηγούμενη από τη σοσιαλιστική ιδεολογία και τυφλή στη βούληση του λαού, είναι αποφασισμένη να διαλύσει το Brexit και να μας σύρει πάλι στα χέρια της ΕΕ», ενώ πρόσθεσε ότι «οι Συντηρητικοί δεν θα καθίσουν αμέτοχοι να βλέπουν αυτή την προδοσία και θα τους πολεμήσουν σε κάθε βήμα».
Όμως, η βούληση του λαού μοιάζει να άλλαξε. Έρευνα του YouGov, μόλις δύο ημέρες πριν, δείχνει ότι το 55% των 2.500 ερωτηθέντων πιστεύει ότι το Brexit ήταν λάθος, με μόλις ένα 11% να το θεωρεί επιτυχία. Πάντως, ο ηγέτης του Reform UK, Nάιτζελ Φάρατζ, ο οποίος αναφέρει το Brexit ως «ημέρα ανεξαρτησίας» για το Ηνωμένο Βασίλειο, θα πραγματοποιήσει συγκέντρωση σήμερα σε περιοχή του βορειοδυτικού Έσσεξ.
