Η εγχώρια κτηματαγορά συνεχίζει το «ράλι» των αυξήσεων, με τα τελευταία χρόνια, από το 2017 έως και (σχεδόν) τα τέλη του 2024, να «γράφει» επίπεδα άνω του 90% στην Αττική και πάνω από 70% στην υπόλοιπη Ελλάδα, αν συνυπολογίσουμε και τις πιο πρόσφατες ανακοινώσεις της Τράπεζας της Ελλάδας (γ’ τρίμηνο 2024), βάσει των οποίων το γ΄ τρίμηνο του 2024, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των τιμών των διαμερισμάτων για το σύνολο της χώρας διαμορφώθηκε στο 7,8% (σε +7,7% στην Αθήνα, με +12,1% στη Θεσσαλονίκη, με άνοδο 4,9% στις άλλες μεγάλες πόλεις και 9,5% στις λοιπές περιοχές της χώρας).
Σύμφωνα με ανάλυση του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, την άνοδο των τιμών «στηρίζουν» μια σειρά από λόγοι και δεδομένα, ανάμεσα στους οποίους είναι, μεταξύ άλλων, το κόστος κατασκευής, η άνοδος των τιμών πώλησης/αντιπαροχής οικοπέδων, η υψηλή ζήτηση από το εξωτερικό, ο τουρισμός και η βραχυχρόνια μίσθωση, το πρόγραμμα golden visa ή κάποια μεγάλα έργα (υποδομές, αναπλάσεις κ.α.).
Βάσει των πινάκων που περιλαμβάνονται στην έρευνα, οι τιμές την τελευταία τριετία σε επιλεγμένες περιοχές των Αθηνών και άλλων πόλεων καταγράφουν μονοψήφια ποσοστιαία άνοδο.
Όπως αναφέρει ο κ Θεμιστοκλής Μπάκας, πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates, «μεταξύ του 2010 και του δεύτερου τριμήνου του 2023, οι τιμές πώλησης των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 48% στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τη Eurostat. Στη χώρα μας, οι τιμές πώλησης των κατοικιών αυξήθηκαν από το 2017 έως και το δεύτερο τρίμηνο του 2024 κατά 88% στην Αττική και κατά 69,2% Πανελλαδικά. Με βάση τα στοιχεία του δεύτερου τριμήνου της ΤτΕ, οι τιμές αυξήθηκαν κατά 9,2% πανελλαδικά σε ετήσια βάση, όταν το πρώτο τρίμηνο είχαν αυξηθεί κατά 10,6% και το 2023 κατά 13,8%.
Σημαντικός παράγοντας στην ραγδαία αύξηση των τιμών πώλησης, αποτελεί το συνεχώς αυξανόμενο κόστος κατασκευής και ενέργειας. Το κόστος μιας συμβατικής κατασκευής, από 1.000€/τ.μ. -1.200€/τ.μ. χωρίς να υπολογίζεται το κόστος του οικοπέδου πριν μερικά χρόνια, πλέον, αγγίζει τα 1.600€/τ.μ. -1.800€/τ.μ. ακόμη και τις 2.100€, δηλαδή μια αύξηση κατά 50%-60%».
Οι βασικοί λόγοι που αυξήθηκαν οι τιμές πώλησης κατοικιών
Ο κ. Μπάκας και το Πανελλαδικό Δίκτυο Δικτύου E-Real Estates επεξεργάστηκαν 7+1 λόγους για τους οποίους εκτιμούν ότι αυξήθηκαν οι τιμές πώλησης των ακινήτων, ενώ παρατίθενται και οι σχετικές τιμές/τ.μ. σε περιοχές της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας αλλά και σε 9 επιπλέον πόλεις της περιφέρειας. Σύμφωνα με την έρευνα, ανάμεσα στους βασικούς λόγους που «στήριξαν» το ράλι στο εγχώριο real estate ήταν οι εξής:
1. Αύξηση του κόστους κατασκευής
Η ακρίβεια των υλικών, το ανθρώπινο δυναμικό και η ενέργεια, έχει κάνει ακόμα ακριβότερη την κατασκευή και άρα το τελικό κόστος ενός ακινήτου. Η αύξηση του κόστους κατασκευής αγγίζει ακόμη και το 50%-60% τα τελευταία χρόνια.
2. Αύξηση των τιμών πώλησης/Αντιπαροχής οικοπέδων
Από το 2018 έως και σήμερα, έχουν αυξηθεί αισθητά τόσο οι ζητούμενες τιμές πώλησης των οικοπέδων, όσο και τα ζητούμενο ποσοστό αντιπαροχής. Μη ξεχνάμε ότι τα «καλά» οικόπεδα είναι πλέον λιγοστά.
3. Υψηλή Ζήτηση / Επενδυτικό Ενδιαφέρον
Το 2024, από τα συνολικά 3,11 δισ. ευρώ που εισήχθησαν στην ελληνική οικονομία την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2024, σχεδόν 2 δισ. ευρώ (1,92 δισ. ευρώ) επενδύθηκαν στην αγορά ακινήτων, καταλαμβάνοντας πάνω από το 60% των συνολικών επενδύσεων. Αυτό το γεγονός κατατάσσει τον τομέα των ακινήτων ως τον πιο δυναμικό για τις ξένες επενδύσεις στην Ελλάδα. Ενώ οι συνολικές ξένες άμεσες επενδύσεις (ΞΑΕ) παρουσίασαν πτώση, ο τομέας των ακινήτων παρέμεινε το πιο ισχυρό χαρτί της ελληνικής οικονομίας. Η αύξηση της συμμετοχής των ακινήτων στις συνολικές ξένες επενδύσεις είναι εντυπωσιακή. Στο τρίτο τρίμηνο του 2024, το ποσοστό των επενδύσεων στην αγορά ακινήτων έφτασε το 62%, σημειώνοντας αύξηση σε σχέση με το 54,2% του πρώτου εξαμήνου της χρονιάς. Αυτή η άνοδος αντανακλά τη συνεχιζόμενη αυξημένη ζήτηση από ξένους επενδυτές που βλέπουν στην Ελλάδα έναν ελκυστικό και σταθερό προορισμό για την τοποθέτηση των κεφαλαίων τους.
Μάλιστα, οι ξένες επενδύσεις στον τομέα των ακινήτων αυξήθηκαν κατά 45% στο τρίτο τρίμηνο του 2024 σε σύγκριση με το ίδιο τρίμηνο του 2023, φτάνοντας τα 783,7 εκατ. ευρώ, ενώ για το σύνολο του εννεαμήνου ξεπέρασαν τα 1,9 δισ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 17,2% σε σχέση με το 2023.
4. Τουρισμός / Αποδόσεις
Η άνοδος της τουριστικής βιομηχανίας σε συνάρτηση με τις επενδυτικές ευκαιρίες που εμπεριείχε η εγχώρια κτηματαγορά λόγω μνημονίων και μείωσης των τιμών, αποτέλεσαν πόλο έλξης αποδόσεων για τους επενδυτές που στόχευσαν τόσο σε οικιστικά όσο και σε τουριστικά ακίνητα. Τα τελευταία χρόνια εκτός από τους παραδοσιακούς επενδυτικούς προορισμούς, καταγράφεται επενδυτικό ενδιαφέρον και σε νέους αναδυόμενους.
5. Πληθωρισμός / Μηδενικά επιτόκια καταθέσεων
Ένα από τα βασικά εργαλεία αποταμίευσης των Ελλήνων καταθετών μετά την είσοδο της χώρας στην ευρωζώνη βρίσκεται υπό «κατάργηση». Ο λόγος γίνεται για τις προθεσμιακές καταθέσεις, οι οποίες σύμφωνα με τις τράπεζες, μετά τη συρρίκνωση των αποδόσεών τους ελάχιστα πάνω από το 0%, δεν έχουν πλέον λόγο ύπαρξης. Γεγονός που σε συνάρτηση με τον πληθωρισμό, φαίνεται να αποτέλεσε αρωγό που «τροφοδότησε» με κεφάλαια την κτηματαγορά από όσους αναζητούν ασφαλείς επενδύσεις και αποδόσεις.
6. Golden visa
Από τις αρχές του 2024 και μέχρι την 31η Αυγούστου επικράτησε μια επενδυτική «φρενίτιδα» από τους ενδιαφερομένους, ώστε να εξασφαλίσουν ακίνητο στις περιοχές υψηλής ζήτησης χωρίς να χρειαστεί να δαπανήσουν τουλάχιστον 400.000 ευρώ.
7. Έργα ανάπλασης/μετρό-προαστιακός
Η έναρξη και η ολοκλήρωση τόσο των έργων ανάπλασης όσο και της επέκτασης του μετρό (π.χ. Γραμμή 4), στους προκαθορισμένους χρόνους αποτελούν σημαντικό παράγοντα που θα συμβάλει καθοριστικά στην μετεξέλιξη και στην προσέγγιση επενδυτικών κεφαλαίων στην εκάστοτε περιοχή.
8. Βραχυχρόνιες μισθώσεις
Ο κλάδος καταγράφει υψηλά ποσοστά πληροτήτων τόσο τους καλοκαιρινούς μήνες όσο και τη χειμερινή σεζόν σε πολλούς προορισμούς. Ο κλάδος της οικονομίας διαμοιρασμού, αποτελεί ένα «κομμάτι» του νέου μοντέλου τουρισμού που ήδη διαμορφώνεται. Οι υψηλές αποδόσεις του κλάδου προσελκύουν επενδυτικά κεφάλαια στην κτηματαγορά. Αξίζει να σημειώσουμε , ότι τεράστια είναι τα τελευταία χρόνια η αύξηση των φορολογικών εσόδων από τη βραχυχρόνια μίσθωση. Τα έσοδα έχουν υπερδεκαπλασιαστεί από το 2017 μέχρι σήμερα, όπως έχει αναφέρει η Ανεξάρτητη Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).
