Η ραγδαία εξάπλωση της τηλεργασίας τα τελευταία χρόνια έχει αλλάξει ριζικά τη ζωή μας, επηρεάζοντας ακόμη και την αγορά ακινήτων. Αυτό που ξεκίνησε ως αναγκαία λύση κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μετατράπηκε σε μόνιμη επιλογή για πολλούς εργαζόμενους και εταιρείες. Πώς αλλάζει όμως η τηλεργασία τις προτιμήσεις των αγοραστών και ενοικιαστών κατοικιών; Και ποια είναι η εικόνα στην Ελλάδα σε σύγκριση με τον υπόλοιπο κόσμο;
Η τηλεργασία ως νέα κανονικότητα
Αρκετοί άνθρωποι στο άκουσμα της φράσης “remote work” θα σκεφτούν digital nomads και λάπτοπ στην παραλία κάτω από μια ομπρέλα με θέα το Αιγαίο. Η αλήθεια βέβαια είναι αρκετά διαφορετική, αφού η πλειοψηφία των εργαζομένων προτιμά το work from home. Τι ακριβώς σημαίνει, όμως, αυτό για το… home; Το σπίτι μετατρέπεται πλέον (και) σε χώρος εργασίας, τουλάχιστον για κάποιες ημέρες την εβδομάδα, και αυτό φαίνεται πως προκαλεί μια αλυσιδωτή αντίδραση στο real estate, καθώς τα σπίτια για αγορά στην Αθήνα πρέπει τώρα να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις.
Η αλλαγή αυτή δεν επηρεάζει μόνο τον τρόπο που εργαζόμαστε, αλλά και τις προτεραιότητες των ανθρώπων όταν αναζητούν σπίτι. Οι ανάγκες είναι πλέον διαφορετικές: χώρος για γραφείο, απαγκίστρωση από το καθημερινό commuting, καλύτερη ποιότητα ζωής και πρόσβαση σε φυσικό περιβάλλον είναι μερικά από τα βασικά κριτήρια.
Για να μιλήσουμε με αριθμούς, σύμφωνα με έρευνες της McKinsey, περίπου το 25% των εργαζομένων στις ΗΠΑ εργάζεται εξ αποστάσεως τουλάχιστον τρεις ημέρες την εβδομάδα, ενώ στην Ευρώπη ο μέσος όρος για την “εργασία από το σπίτι μερικές φορές” είναι ακόμα γύρω στο 13%, με τα μεγαλύτερα ποσοστά τηλεργασίας να καταγράφονται στην Ολλανδία, την Ισλανδία και τη Νορβηγία σε ποσοστό άνω του 35%. Στην Ελλάδα, παρόλο που η τηλεργασία δεν είναι τόσο διαδεδομένη όσο σε άλλες χώρες, η υιοθέτησή της αυξάνεται σταθερά, ιδιαίτερα στους τομείς της τεχνολογίας και των υπηρεσιών.
Πάμε να δούμε πώς αυτά τα ποσοστά επηρεάζουν την αγορά του real estate και τι αναζητούν πλέον οι… τηλεργαζόμενοι.
1. Προτεραιότητα στη λειτουργικότητα και τους μεγαλύτερους χώρους
Η ζήτηση για μεγαλύτερα σπίτια έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια παρά την κρίση. Ειδικά στις πόλεις, πολλοί αναζητούν κατοικίες με επιπλέον δωμάτιο που μπορεί να μετατραπεί σε γραφείο. Έρευνα της NAHB (National Association of Home Builders) στην Αμερική έδειξε ότι το 66% των αγοραστών σπιτιού έθεσε ως προτεραιότητα τουλάχιστον έναν χώρο εργασίας στο σπίτι.
Στην Ελλάδα, περιοχές των προαστίων παρουσιάζουν αυξημένη ζήτηση, καθώς προσφέρουν μεγαλύτερα σπίτια και πρόσβαση σε πράσινο. Οι κατοικίες με αυλές, μπαλκόνια και φυσικό φως θεωρούνται πλέον πιο ελκυστικές από ποτέ.
Επιπλέον, οι έξυπνες κατοικίες (smart homes) γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλείς. Οι άνθρωποι αναζητούν σπίτια με προηγμένες τεχνολογίες που διευκολύνουν την τηλεργασία, όπως γρήγορες συνδέσεις στο διαδίκτυο, συστήματα ασφαλείας και αυτοματισμούς για τον φωτισμό και τη θέρμανση.
2. Αναζήτηση κατοικιών σε περιοχές εκτός αστικών κέντρων
Μία από τις πιο σημαντικές αλλαγές που έφερε η τηλεργασία είναι η μετακίνηση των αγοραστών από το κέντρο της πόλης προς τα προάστια ή ακόμη και σε αγροτικές περιοχές. Εφόσον δεν χρειάζεται να βρίσκονται κοντά στο γραφείο και το καθημερινό commute γίνεται όλο και πιο σπάνιο, πολλοί επιλέγουν πιο ήσυχες περιοχές με χαμηλότερο κόστος και καλύτερη ποιότητα ζωής.
Σε διεθνές επίπεδο, οι περιοχές γύρω από μεγάλα αστικά κέντρα έχουν γνωρίσει άνθηση. Για παράδειγμα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η μέση τιμή των ακινήτων που βρίσκονται στο κέντρο του Λονδίνου μειώθηκε κατά 1%, ενώ οι τιμές για τα ακίνητα που βρίσκονται στην περιφέρεια αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 13%.
Η νέα εποχή της αγοράς ακινήτων στην Ελλάδα
Στην ελληνική αγορά, οι αλλαγές αυτές είναι αισθητές, αλλά η προσαρμογή γίνεται πιο αργά σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η έλλειψη νεόδμητων κατοικιών που να ανταποκρίνονται στις νέες ανάγκες, ειδικά σε αστικές περιοχές, αποτελεί πρόκληση. Παρόλα αυτά, η ζήτηση για μεγαλύτερα σπίτια και κατοικίες εκτός κέντρου συνεχώς αυξάνεται.
Παράλληλα, οι τιμές των ακινήτων στις δημοφιλείς προαστιακές περιοχές παρουσιάζουν αυξητική τάση. Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, για “το γ΄ τρίμηνο του 2024, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των τιμών των διαμερισμάτων για το σύνολο της χώρας διαμορφώθηκε στο 7,8%”, κυρίως λόγω της υψηλής ζήτησης.
Η τηλεργασία επαναπροσδιορίζει τα κριτήρια με τα οποία οι άνθρωποι επιλέγουν το σπίτι τους. Μεγαλύτεροι χώροι, καλύτερη ποιότητα ζωής και μεγαλύτερη απόσταση από τα αστικά κέντρα είναι πλέον στο επίκεντρο. Στην Ελλάδα, η μετάβαση μπορεί να είναι πιο αργή, αλλά οι ευκαιρίες που παρουσιάζονται είναι πολλές. Καθώς η τηλεργασία παγιώνεται, η αγορά ακινήτων θα συνεχίσει να προσαρμόζεται, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για επενδυτές, αγοραστές και επαγγελματίες του real estate.
