Η ξεχασμένη πανδημία, ο ΕΦΚ και τα άγνωστα ρωσικά λιπάσματα

«Αυτό πια πίστευα ότι δεν θα χρειασθεί να το ξαναζήσω…».

Ο κ. Ψ ήταν εμφανώς εκνευρισμένος και δεν το έκρυβε.

Ο κ. Χ αφού τον καλωσόρισε και μετακινήθηκε για να βάλει καλύτερα το κάθισμά του ο κ. Ψ τον ρώτησε τι συμβαίνει.

«Τι εννοείς φίλε τι συμβαίνει; Τι θέλεις να συμβαίνει; Δεν έχεις βάλει βενζίνα εσύ στο αυτοκίνητο; Πήγα σήμερα να γεμίσω το ρεζερβουάρ και μόνο που δεν έβρισα τον βενζινά που δεν μου έφταιγε και σε τίποτα…Να μη τα πολυλογώ αντί να γεμίσω έβαλα 50 ευρώ και έφυγα».

Ο κ. Χ κούνησε το κεφάλι, στην αρχή δεν είπε τίποτα, αλλά μετά από λίγα δευτερόλεπτα σχολίασε «εγώ βάζω αέριο και καταλαβαίνω τον …πόνο σου. Αλλά πρέπει να …το συνηθίσεις. Τώρα που ανέβηκε δεν πρόκειται να κατέβει πάλι εκεί που ήταν. Μάλλον θα πρέπει να αναπροσαρμόσεις τον μηνιάτικο προϋπολογισμό σου…».

Μπήκα στην κουβέντα για να αλλάξω λιγάκι το θέμα και να εκτονωθεί ο εκνευρισμός του κ. Ψ. Είχα περάσει την ίδια εμπειρία ένα 24ωρο νωρίτερα και τον καταλάβαινα.

«Να σου πω φίλε μου» είπα, «τις μετακινήσεις σου μπορείς να τις μειώσεις, αλλά φοβάμαι ότι είμαστε μόλις στην αρχή αυτής της ιστορίας και το πρόβλημα στα είδη διατροφής θα γίνει σοβαρότερο από εκείνο της βενζίνης. Σου θυμίζω την δεκαετία του 70’και των αρχών του 80’.

Τότε βέβαια ήμαστε πολύ νέοι και κυρίως χωρίς υποχρεώσεις, άλλοι πλήρωναν το ρεύμα, το σπίτι και το φαγητό... Αλλά νομίζω ότι κάτι προλάβαμε να αντιληφθούμε την δεκαετία του 90’ με τον διψήφιο πληθωρισμό. Αλήθεια εσύ θυμάσαι την ΑΤΑ; Προχθές μιλούσαμε σπίτι, είχαν έρθει τα παιδιά μου με κάτι φίλους και κάπως ανέφερα εγώ την «ΑΤΑ», δεν ξέρω γιατί και γύρισαν και με κοίταξαν περίεργοι.

Ο ένας, φίλος του γιού μου, με ρώτησε τι είναι αυτό. Του εξήγησα ότι την δεκαετία του 80’ το βασικό αίτημα στους εργασιακούς χώρους ήταν η Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή των μισθών και έμειναν να ακούνε σαν να τους μιλούσα για …άλλο κόσμο.

Εδώ που τα λέμε είναι φυσικό, όλες οι γενιές κάτω από τα 50 δεν έχουν γνωρίσει καταστάσεις σαν αυτές της δεκαετίας του 70’.

Μέχρι να πέσει η χούντα το πρόβλημα ήταν διαφορετικό. Μετά τα μέσα της δεκαετίας του 70’ άρχισε να γίνεται κεντρικό σύνθημα επιβίωσης. Και εδώ που τα λέμε ο διψήφιος πληθωρισμός στην δεκαετία του 90 λίγο πολύ «χάθηκε» από την συλλογική μνήμη όταν άρχισε η στροφή της προετοιμασίας για την έξοδο από την δραχμή και την ένταξη στο ευρώ…».
«Εντάξει – εντάξει με τα παλιά, αλλά με αυτό τώρα τι γίνεται;

Ξέρεις εσύ ότι δεν θα συνεχισθεί; Ακόμα και αν εκτονωθεί ο πληθωρισμός σε ένα χρόνο οι τιμές δεν πρόκειται να πέσουν, αυτό το ξέρεις… Σου θυμίζω ότι το πετρέλαιο την δεκαετία του 70’ ακόμα και όταν ο πληθωρισμός υποχώρησε, οι τιμές έμειναν εκεί που είχαν φτάσει. Το ίδιο θα συμβεί και τώρα.

Δεν βλέπω να γυρίζει κάτω από τα δύο ευρώ.

Άλλωστε μη ξεχνάς ότι είναι το πιο σημαντικό έσοδο για τον προϋπολογισμό… Τόσο ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης όσο και ο ΦΠΑ πάνω στο συνολικό ποσό είναι το βασικό έσοδο για τον Προϋπολογισμό αυτή την στιγμή. Βλέπεις ότι δεν ακούει κουβέντα για μείωσή του η Κυβέρνηση…». Ο κ. Ψ εξακολουθούσε να είναι εκνευρισμένος.

Ο κ. Χ δεν έλεγε κουβέντα, αλλά ξαφνικά διέκοψε τον κ. Ψ.
«Έχεις δίκιο αλλά νομίζω ότι μας ξεφεύγει κάτι πιο σημαντικό…

Προχθές μιλούσα με ένα φίλο μου που θα μπορούσες να τον χαρακτηρίσεις επιστήμονα αγρότη και επιχειρηματία. Μου εξηγούσε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημά μας δεν είναι αυτό που ζούμε τώρα.

Του χρόνου τέτοιο καιρό δεν θα μιλάμε για την βενζίνη κατά την γνώμη του, αλλά για το …ψωμί και τα τρόφιμα.
Όταν τον συνάντησα είχε μόλις μάθει για την απόφαση της Ρωσίας να μειώσει δραστικά τις εξαγωγές λιπασμάτων.

Ήταν σχεδόν σε κατάσταση πανικού. Δυσκολεύθηκα αρχικά να αντιληφθώ τι εννοούσε αλλά τελικά είναι απλό. Και εφιαλτικό δυστυχώς. Όλες οι καλλιέργειες εξαρτούν τις αποδόσεις τους από την χρήση λιπάσματος. Το χώμα έχει αυτό που έχει, αλλά δεν φτάνει για παραγωγές σαν αυτές που έχουμε. Κανένα χώμα δεν έχει τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζονται τα φυτά για τόσο εντατικές παραγωγές.

Φέτος η πρόσβαση στα λιπάσματα ήταν δύσκολη γιατί μαζί με το φυσικό αέριο ανέβηκαν και αυτά, παράγονται από αυτό…

Ο ίδιος μου εξηγούσε ότι έχει χρησιμοποιήσει μικρότερη ποσότητα λιπασμάτων και περιμένει λιγότερη απόδοση.
Όπως μου εξηγούσε στην Ολλανδία και σε άλλες βόρειες και κεντροευρωπαϊκές χώρες έχουν βγάλει σε αργία μεγάλες εκτάσεις λόγω των ακριβών λιπασμάτων.

Αν τώρα στην ακρίβεια των λιπασμάτων προσθέσεις και την έλλειψη στην αγορά μετά την απαγόρευση εξαγωγών από Ρωσία, νομίζω και η Ουκρανία που επίσης παράγει λιπάσματα έχει απαγορεύσει τις εξαγωγές,
καταλαβαίνεις ότι θα έχουμε μία καθίζηση της παραγωγής βασικών τροφίμων.

Αυτό για τα σιτηρά είναι ήδη φανερό στις αγορές, αλλά θα επεκταθεί σε άλλα βασικά τρόφιμα, λαχανικά, φρούτα, κλπ.

Η ενεργειακή κρίση ανακατεμένη με το εμπάργκο φοβάμαι ότι θα μας φέρει και την ανεπάρκεια στην τροφική αλυσίδα. Θα ξυπνήσουμε σε άσχημο κόσμο το 2023 μου φαίνεται...».

Η κουβέντα θα συνεχιζόταν στην ίδια κατεύθυνση αν δεν έφτανε εκείνη την στιγμή η Ελένη, φανερά ανήσυχη. Με το που έκατσε άρχισε να μας πληροφορεί για μια οικογένεια φίλων μας που χτυπήθηκαν από την πανδημία. Ο πατέρας μαζί με το ένα από τα παιδιά, βρίσκονται ήδη στο «Σωτηρία», με τον πατέρα να είναι στα πρόθυρα της διασωλήνωσης παρ’ ότι εμβολιασμένοι. Για αρκετή ώρα η ανησυχία για τους φίλους μας έστρεψε την κουβέντα στην πραγματική κατάσταση που συνεχίζει να επικρατεί με την πανδημία πριν γυρίσει στα γεγονότα στην Ουκρανία...

Γ. Αγγέλης