Οι εκλογές της Κυριακής, τα 756 δισ. ευρώ και ο χορός του... Ζαλόγγου

Μπαίνουμε από σήμερα Δευτέρα στην τελική ευθεία για τις εκλογές της Κυριακής. Και κατά πως φαίνεται, εκτός από τους ίδιους τους υποψήφιους και τα επιτελεία τους, το ενδιαφέρον του κοινού πρέπει να ψάξεις προσεκτικά για να το ανακαλύψεις γύρω σου.

Παράδοξο; Όχι δεν είναι παράδοξο καθώς το εκλογικό αποτέλεσμα φαίνεται προδιαγεγραμμένο και τα μοναδικά ερωτηματικά που «κυκλοφορούν» αφορούν στο πως θα κινηθεί η επόμενη κυβέρνηση, αφού ακόμα και οι προς εκλογή υποψήφιοι, λόγω λίστας, είναι και αυτοί λίγο πολύ «γνωστοί», πριν πάνε οι ψηφοφόροι στην κάλπη.

Έτσι για άλλη μια φορά το Οικονογράφημα επέλεξε να ασχοληθεί με ένα γεγονός, που έτσι κι αλλιώς, θα έχει ιδιαίτερη σημασία από το δεύτερο εξάμηνο του 2023, ανεξάρτητα από τα όσα – γνωστά ή άγνωστα - θα φέρει η κάλπη την Κυριακή.

Ποιο είναι αυτό; Θα ξεκινήσουμε με τα «νούμερα», γιατί είναι... μεγάλα, πολύ μεγάλα.

Μόνο για την Ευρωζώνη αφορούν περί τα 756 – 760 δισ. ευρώ.

Αυτό είναι το ποσό που από τις 28 Ιουνίου θα αρχίσει να εξαφανίζεται από τη διαθέσιμη ρευστότητα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρωζώνης μέσα στους επόμενους μήνες.

Τα 480 εξ αυτών θα «φύγουν» από την χρηματαγορά με την μία στις 28 του μήνα.

Και αν κάποια από αυτά δεν «φύγουν» και παραμείνουν διαθέσιμα δεν θα είναι για καλό, αλλά γιατί αυτοί που πρέπει να τα δώσουν πίσω δεν τα έχουν...

Πρόκειται για τα υπόλοιπα του προγράμματος TLTROs, των επιδοτούμενων δανείων προς το τραπεζικό σύστημα από την ΕΚΤ, η οποία από τον περασμένο Νοέμβρη, άρχισε να τα μαζεύει πίσω στον ισολογισμό της καταργώντας την επιδότηση και βάζοντας αντί της επιδότησης τόκο σ’ αυτούς που δεν τα επιστρέφουν στις συγκεκριμένες ημερομηνίες που πρέπει.

Τα TLTROs ήταν δάνεια που η ΕΚΤ έδινε στις τράπεζες με 0,5% επιδότηση, όχι επιτόκιο αλλά επιδότηση, για να τα διοχετεύσουν στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.

Με διάφορους τρόπους οι τράπεζες κράτησαν μεγάλο μέρος αυτών των δανείων για πάρτη τους – εν γνώση της ΕΚΤ – και έβγαλαν αρκετά λεφτά από τα TLTROs, όσο τα επιτόκια της ΕΚΤ ήταν αρνητικά ή και μηδενικά.

Ήταν κάτι σαν σιωπηρή αποζημίωση στις τράπεζες για τα μηδενικά επιτόκια.

Τα επιτόκια όμως μέσα σε χρόνο dt άρχισαν να αυξάνονται και η ΕΚΤ ζητάει πλέον τα «λεφτά» της πίσω.

Λογικό... Να δούμε όμως ποιοι στις 28 Ιούνη δεν θα έχουν την ευχέρεια να τα επιστρέψουν και θα χρειασθεί να πληρώνουν αυτή την φορά τόκους για όσο τα κρατάνε. Δηλαδή θα κοστίζουν ακριβά στα κεφάλαιά τους.

Τα υπόλοιπα από τα 480 δισ. ευρώ, που θα αρχίσουν να λιγοστεύουν μέχρι τα 760 ήτοι περί τα 300 δισ. ευρώ είναι αφενός οι «μη επανεπενδύσεις» των APP και σταδιακά και του PEPP, που έχει στο χαρτοφυλάκιό της η ΕΚΤ, όπως και μερικά άλλα προγράμματα μικρότερης κλίμακας που αφορούσαν στην νομισματική χαλάρωση της ΕΚΤ.

Με άλλα λόγια, «όπου» βρίσκονταν τα κεφάλαια αυτά στους λίγους επόμενους μήνες θα υπάρχουν «τρύπες», μαύρες τρύπες...

Και όπως είναι γνωστό οι «μαύρες τρύπες» απορροφούν ότι υπάρχει γύρω τους σε κοντινή απόσταση. Δεν υπάρχει χειρότερο για μια οικονομία απ’ αυτό.

Και εν μέσω ύφεσης;

Θα μπορούσε να πει κανείς πως δεν είναι δυνατό να γίνεται αυτό, σε μία συγκυρία που η Ευρωζώνη έχει μπει «τεχνικά» σε ύφεση.

Τώρα η ΕΚΤ επέλεξε να συρρικνώσει σε τέτοια πρωτοφανή κλίμακα την διαθέσιμη ρευστότητα; Και μάλιστα σε μία κατάσταση όπου οι μεγάλες υπερχρεωμένες οικονομίες βγαίνουν στις αγορές για να δανεισθούν δεκάδες δις ευρώ για την αναχρηματοδότηση του χρέους τους, όπως π.χ. η γειτονική Ιταλία που πρέπει να δανεισθεί τους επόμενους μήνες πάνω από 350 δισ. ευρώ.

Θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς εδώ ότι αυτή ακριβώς την περίοδο, των εξαιρετικά... ισχνών αγελάδων, όσον αφορά τη διαθέσιμη ρευστότητα, ο ΟΔΔΗΧ έχει σχεδόν «αποσυρθεί» από την αγορά έχοντας εξαντλήσει ήδη σχεδόν όλο το επίσημο πρόγραμμα δανεισμού, ενώ έχει παράλληλα ένα απόθεμα της τάξης των 35 δισ. ευρώ.

Τυχαία; Καθόλου τυχαία, γιατί όλα όσα λέμε και σημειώνουμε στο σημείο αυτό, ήταν ήδη γνωστά σ’ αυτούς που πρέπει. Και κατά πως φαίνεται χωρίς να λένε κουβέντες δεξιά κι αριστερά, έκαναν το κουμάντο τους έγκαιρα.

Και τώρα μάλλον περιμένουν με ασφάλεια από τη γωνιά τους καμμιά «ευκαιρία», από αυτές που αναμφίβολα θα προκύψουν με όλα όσα θα συμβούν τους επόμενους μήνες. Αυτή είναι ίσως ο μοναδικός «μπουναμάς» στον οποίο μπορεί να ελπίζει η νέα κυβέρνηση με σχετική ασφάλεια μιας και το Ταμείο Ανάκαμψης έχει τα δικά του «προαπαιτούμενα».

Αν επιλέξουμε να «μεγαλώσουμε» το κάδρο θα δούμε ότι η εικόνα είναι πολύ πιο άσχημη από όσο ήδη φαίνεται.

Γιατί; Γιατί την ίδια περίοδο από την άλλη μεριά του Ατλαντικού και ενώ η Fed μαζεύει κι αυτή την ρευστότητα μειώνοντας τον Ισολογισμό της, όπως η ΕΚΤ, το Υπουργείο Οικονομικών με την κα Γέλεν, μετά τη συμφωνία για την επέκταση του ορίου του χρέους, έχει αρχίσει να μαζεύει εκατοντάδες δισ. δολ. από την χρηματαγορά, με αλλεπάλληλες εκδόσεις χρέους, που θα ξεπεράσουν μέχρι τον Σεπτέμβριο το ένα τρισ. δολ.

Με άλλα λόγια, αντίθετα με κάθε άλλη φορά στην οικονομική ιστορία, που όταν «μάζευε» ο ένας, χαλάρωνε ο άλλος, για να υπάρχει ισορροπία και να μην ακούγονται «κρακ» στην αγορά, τώρα «μαζεύουν» και οι δύο ταυτόχρονα.

Θα αντέξει το... σχοινί που τραβάνε και από τις δύο πλευρές;

Αυτό είναι ένα μεγάλο ερώτημα.

Και είναι αναπάντητο προς το παρόν τόσο από τα οικονομετρικά μοντέλα της ΕΚΤ και της Fed, όσο και από τους αναλυτές των μεγάλων χρηματο-οικονομικών Οργανισμών.

Το ΔΝΤ κάθετε στην άκρη και δεν «τολμάει» να κάνει προβλέψεις και τα χρηματιστήρια χορεύουν ένα τρελό χορό που δεν ξέρουν ότι στην Ελλάδα έχει ένα όνομα, «χορός του Ζαλόγγου».

Μόνο από την Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS) γίνονται αξιοπρόσεκτες αν και πολύ ανησυχητικές εκτιμήσεις για τις συνέπειες αυτής της συγκυρίας.

Για τον λόγο αυτό ο παλιός μας γνώριμος από τα μνημονιακά χρόνια (Eurogroup) και μετά Κεντρικός Τραπεζίτης, ο κ. Όλι Ρέν, πολύ... ήρεμα προειδοποίησε πρόσφατα ότι από τους επόμενους μήνες θα αρχίσουν να γίνονται «αισθητές» στην Ευρωζώνη οι πολύ... δύσκολες συνέπειες από την αλλαγή της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ.

Ίδωμεν... Και παρεμπιπτόντως καλή ψήφο.

Γ. Αγγέλης