Για να φθάσουμε στις μηδενικές εκπομπές άνθρακα πρέπει να αξιοποιήσουμε στο έπακρον τους ορυκτούς πόρους και για να παράξουμε πράσινη ενέργεια πρέπει να διατηρήσουμε τις εξορύξεις.
Η παροχή ορυκτών είναι ζωτικής σημασίας για τεχνολογίες όπως οι ανεμογεννήτριες και τα ηλεκτρικά οχήματα και η παραγωγή τους θα πρέπει να αυξηθεί τις επόμενες δεκαετίες για την επίτευξη των κλιματικών στόχων του πλανήτη, σύμφωνα με το Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας.
Μια νέα έκθεση του οργανισμού η οποία δημοσιεύθηκε την Τετάρτη και έχει τίτλο «Ο ρόλος των κρίσιμων ορυκτών στις μεταβάσεις καθαρής ενέργειας» εστιάζει στη σημασία στοιχείων όπως είναι το νικέλιο, το κοβάλτιο, το λίθιο, ο χαλκός και οι σπάνιες γαίες.
Τα συμπεράσματα της έκθεσης, ενισχύουν τις θέσεις που έχουν εκφραστεί στο παρελθόν από διεθνείς φορείς όπως είναι το μη κερδοσκοπικό κέντρο για το Διεθνές Περιβαλλοντικό Δίκαιο. Η διευθύνουσα σύμβουλος του κέντρου, Κάρολ Μάφετ, σε δημόσια τοποθέτησή της είχε αναφέρει ότι κάποιες κυβερνήσεις και επιχειρήσεις εξακολουθούν να στηρίζουν τα ορυκτά και εξαρτώνται από την αύξηση της χρήσης τους τις επόμενες δεκαετίες.
«Είναι αλήθεια ότι από κλιματική άποψη, η μετάβαση κινείται πολύ αργά. Είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ότι είναι πρωτίστως θέμα πολιτικής βούλησης και οικονομικών επιλογών. Δεν είναι θέμα της απουσίας της τεχνολογίας ή αδυναμίας να το επιτύχουμε. Εάν κοιτάξετε ποιες είναι οι φθηνότερες πηγές ενέργειας αυτήν τη στιγμή, θα αντιληφθείτε ότι το θέμα δεν είναι οικονομικό. Έχει να κάνει κυρίως με τις ενσωματωμένες δομές ισχύος και τη συνεχή υποστήριξη μιας βιομηχανίας η οποία πεθαίνει», ανέφερε σχετικά η Μάφετ.
Ένα από τα «καλύτερα παραδείγματα» αυτής της αποσύνδεσης είναι το γεγονός ότι οι στρατηγικές καθαρών μηδενικών εκπομπών ορισμένων κυβερνήσεων και εταιρειών εξαρτώνται από την αύξηση της χρήσης ορυκτών καυσίμων τις επόμενες δεκαετίες. Αυτές οι πολιτικές συνήθως βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε μη αποδεδειγμένες και δυνητικά πολύ επικίνδυνες στρατηγικές απομάκρυνσης του άνθρακα για να εξαφανίσουν το διοξείδιο του άνθρακα με έναν τρόπο μαγικό, εκτιμά η Μάφετ. «Το βλέπουμε αυτό στις ΗΠΑ, ιδίως στο πλαίσιο των προτεινόμενων μαζικών επενδύσεων στη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα».
ΙΕΑ: Η ανάγκη για ορυκτά θα μπορούσε να αυξηθεί έως και έξι φορές
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας στην τελευταία του έκθεση σημειώνει ότι η ανάγκη για κρίσιμη ορυκτά θα μπορούσε να αυξηθεί δραματικά. «Οι προοπτικές της ζήτησης και η ευπάθεια της προσφοράς ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό ανά ορυκτό», είπε, «αλλά οι συνολικές ανάγκες του ενεργειακού τομέα για κρίσιμα ορυκτά θα μπορούσαν να αυξηθούν έως και έξι φορές έως το 2040, ανάλογα με το πόσο γρήγορα οι κυβερνήσεις ενεργούν για τη μείωση των εκπομπών», αναφέρει.
Σε ένδειξη για το πώς η μετάβαση σε εγκαταστάσεις ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα αυξήσει την πίεση στις κρίσιμες προμήθειες ορυκτών, ο ΙΕΑ επεσήμανε ότι μια χερσαία μονάδα αιολικής ενέργειας χρειάζεται «εννέα φορές περισσότερους ορυκτούς πόρους από μια παρόμοια μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με αέριο».
Μπιρόλ: Αναντιστοιχία μεταξύ κλιματικών φιλοδοξιών και διαθεσιμότητας των ορυκτών
«Σήμερα, τα δεδομένα δείχνουν μια επικείμενη αναντιστοιχία μεταξύ των ενισχυμένων κλιματικών φιλοδοξιών του κόσμου και της διαθεσιμότητας κρίσιμων ορυκτών που είναι απαραίτητα για την υλοποίηση αυτών των φιλοδοξιών», δήλωσε ο Φατίχ Μπιρόλ, εκτελεστικός διευθυντής του IEA.
«Οι προκλήσεις δεν είναι ανυπέρβλητες, αλλά οι κυβερνήσεις πρέπει να δώσουν σαφή μηνύματα για το πώς σκοπεύουν να μετατρέψουν τις δεσμεύσεις τους για το κλίμα σε δράση», πρόσθεσε ο Μπιρόλ.
«Ενεργώντας τώρα και ενεργώντας μαζί, μπορούν να μειώσουν σημαντικά τους κινδύνους της αστάθειας των τιμών και των διαταραχών της προσφοράς», είπε.
Ο Μπιρόλ συνέχισε να δηλώνει ότι οι πιθανές ευπάθειες θα μπορούσαν, εάν δεν αντιμετωπιστούν, «να κάνουν την παγκόσμια πρόοδο προς ένα μέλλον καθαρής ενέργειας πιο αργή και πιο δαπανηρή». Αυτό με τη σειρά του θα εμπόδιζε τις παγκόσμιες προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ισχυρίστηκε.
Η έκθεση του IEA κάνει έξι βασικές συστάσεις για αυτό που περιγράφει ως «νέα, περιεκτική προσέγγιση της ασφάλειας των ορυκτών». Αυτές περιλαμβάνουν την αναβάθμιση της ανακύκλωσης, την προώθηση της τεχνολογικής καινοτομίας, την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αλυσίδων εφοδιασμού και τη διαφάνεια των αγορών και τη διασφάλιση «επαρκούς επένδυσης σε διαφοροποιημένες πηγές νέου εφοδιασμού».
