Τα βιοπλαστικά διεισδύουν σταδιακά στην αγορά της κυκλικής οικονομίας λαμβάνοντας ώθηση από τις προτροπές των επίσημων ευρωπαϊκών φορέων οι οποίοι τονίζουν τα περιβαλλοντικά οφέλη που θα προκύψουν από τη διεύρυνση της χρήσης τους.
Η κ. Constance Issbruecker, επικεφαλής περιβαλλοντικών υποθέσεων στον οργανισμό European Bioplastics, ο οποίος έχει έδρα στο Βερολίνο, μιλώντας πρόσφατα σε συνέδριο στην Αθήνα, σημείωσε ότι η βιομηχανία εξετάζει επισταμένως τους τρόπους με τους οποίους τα βιοπλαστικά μπορούν να συνεισφέρουν στους στόχους της βιώσιμης ανάπτυξης.
Όπως σημείωσε, σε πολιτικό επίπεδο δεν υπάρχει ακόμη το σχετικό πλαίσιο αλλά τα τελευταία χρόνια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προχωρήσει σε μελέτες για τα βιοπλαστικά οι οποίες εστιάζουν στις εναλλακτικές πρώτες ύλες, στην κομποστοποίηση και στα βιοδιασπώμενα υλικά στην αγροτική παραγωγή.
Αναλύοντας τις ιδιότητες και τη χρησιμότητά τους, η κ. Issbruecker εξήγησε ότι υπάρχει μία σύγχυση όσον αφορά στον όρο «βιοπλαστικά». «Σημαίνει βιολογικής προέλευσης και βιοδασπώμενο. Είναι και τα δύο. Υπάρχει ένα κομμάτι υλικών που προέρχεται από ορυκτά αλλά είναι βιοδιασπώμενα και έχουν πολύ καλές ιδιότητες. Η έρευνα και η βιομηχανία ασχολούνται έντονα με το πως τα υλικά αυτά θα είναι βιολογικής προέλευσης», επεσήμανε.
Σε τροχιά ανάπτυξης τα βιοπλαστικά
Σύμφωνα με τα στοιχεία της αγοράς που συγκεντρώθηκαν σε συνεργασία με το nova-Institute (Hürth, Γερμανία), τα επόμενα πέντε χρόνια, η παραγωγή βιοπλαστικών αναμένεται να τριπλασιαστεί.
Η παγκόσμια ικανότητα παραγωγής βιοπλαστικών πρόκειται να αυξηθεί από περίπου 2,4 εκατομμύρια τόνους το 2021 σε 7,5 εκατομμύρια τόνους το 2026.
Το βιοαποικοδομήσιμο PBAT (τερεφθαλικό αδιπικό πολυβουτυλένιο), η παραγωγή του οποίου θα τετραπλασιαστεί αλλά και το PBS (ηλεκτρικό πολυβουτυλένιο) και τα πολυαμίδια είναι οι κύριοι μοχλοί αυτής της εντυπωσιακής ανάπτυξης. Η παραγωγή πολυγαλακτικού οξέος (PLA) θα συνεχίσει επίσης να αυξάνεται λόγω περαιτέρω επενδύσεων σε εγκαταστάσεις παραγωγής PLA στην Ασία, τις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Αυξητική τάση σημειώνει επίσης η παραγωγική ικανότητα των πολυολεφινών με βιολογική βάση, όπως το PE (πολυαιθυλένιο) και το PP (πολυπροπυλένιο).
Η συσκευασία παραμένει το μεγαλύτερο πεδίο εφαρμογής για τα βιοπλαστικά αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 48% (1,2 εκατομμύρια τόνους) της συνολικής αγοράς το 2021. Τα δεδομένα επιβεβαιώνουν επίσης ότι τα συγκεκριμένα υλικά χρησιμοποιούνται ήδη σε πολλούς άλλους τομείς και το χαρτοφυλάκιο εφαρμογών συνεχίζει να διαφοροποιείται. Τομείς, όπως τα καταναλωτικά αγαθά, οι ίνες ή τα προϊόντα γεωργίας και κηπευτικών, συνεχίζουν να αυξάνουν την απορρόφηση των συγκεκριμένων τεχνολογιών.
Οι συστάσεις των ευρωπαϊκών φορέων
Πριν από λίγο καιρό, ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) δημοσίευσε μια έκθεση αξιολόγησης της βιωσιμότητας των πλαστικών προϊόντων, η οποία συνιστά την αντικατάσταση των μη βιοδιασπώμενων, συμβατικών πολυμερών με βιοδιασπώμενα πολυμερή με βιολογική βάση.
Η μελέτη του FAO επικεντρώθηκε σε γεωργικά πλαστικά προϊόντα που χρησιμοποιούνται σε μια σειρά από διαφορετικές αλυσίδες αξίας. Συγκεκριμένα, η ποιοτική αξιολόγηση κινδύνου, που συνοδεύει τη μελέτη, αναλύει 13 συγκεκριμένα αγροτικά προϊόντα και αναφέρει ότι για έξι από τα 13 προϊόντα που αξιολογήθηκαν, τα βιοδιασπώμενα πλαστικά με βιολογική βάση συνιστώνται ως προτιμώμενα υποκατάστατα του συμβατικού πλαστικού. Σε αυτή την κατηγορία υπάγονται μεμβράνες, αλιευτικά εργαλεία, λιπάσματα με επικάλυψη πολυμερούς, προστατευτικά δέντρων, σπάγγοι στήριξης φυτών και σακούλες προστασίας φρούτων εμποτισμένες με φυτοφάρμακα.
Ειδικότερα, οι μεμβράνες επίστρωσης αντιπροσωπεύουν το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό πλαστικών μεμβρανών που χρησιμοποιούνται στη γεωργία. Όταν είναι κατασκευασμένες από βιοδιασπώμενα πλαστικά παρέχουν σημαντικά οφέλη ειδικά στις περιπτώσεις όπου η ανάκτηση, η ανακύκλωση και η επαναχρησιμοποίηση των συμβατικών πλαστικών δημιουργούν σημαντικά προβλήματα. Είναι ειδικά σχεδιασμένες για να βιοδιασπώνται επί τόπου και επομένως μπορούν να ενσωματωθούν στο έδαφος μετά τη συγκομιδή. Αντίθετα, οι λεπτές, μη βιοδιασπώμενες μεμβράνες επικάλυψης δεν προσφέρονται για επαρκή συλλογή, διαχείριση και ανάκτηση, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικό επίπεδο πλαστικής ρύπανσης στις περιοχές στις οποίες χρησιμοποιούνται.
Οι καταναλωτές τάσσονται υπέρ της βιωσιμότητας σε προϊόντα και συσκευασίες
Η πλειοψηφία των καταναλωτών προτιμά προϊόντα που είναι κατασκευασμένα από βιώσιμα υλικά και η τάση αυτή βαίνει αυξανόμενη όπως σημειώνει έρευνα που κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό o οργανισμός Plant Based Products Council (PBPC). Η μελέτη διαπίστωσε ότι το 61% των καταναλωτών ενδιαφέρονται περισσότερο για εταιρείες που παράγουν ή χρησιμοποιούν φυτικά προϊόντα. Ταυτόχρονα, το 65% των καταναλωτών «μερικές φορές, συχνά ή πάντα σκέφτονται προϊόντα που παράγονται από φυτά όταν λαμβάνουν αποφάσεις αγοράς».
