Η ΕΕ κατέληξε σε προσωρινή πολιτική συμφωνία για τη θέσπιση ισχυρότερων στόχων μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για τα 27 κράτη-μέλη τα οποία ήδη έχουν θέσει σε εφαρμογή στρατηγικές μείωσης των εκπομπών σε μια σειρά νευραλγικών τομέων όπως είναι οι οδικές και θαλάσσιες μεταφορές, τα κτίρια, η γεωργία, τα απόβλητα και οι μικρές βιομηχανίες.
Πρόκειται για τομείς οι οποίο δεν καλύπτονται από το τρέχον Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών της ΕΕ (EU-ETS), και όπως προβλέπει η κατ’ αρχήν συμφωνία στην οποία κατέληξε η ΕΕ, ο στόχος μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου σε επίπεδο ΕΕ θα είναι η μείωση των εκπομπών σε αυτούς τους τομείς κατά 40% έως το 2030 σε σύγκριση με το 2005.
«Η συμφωνία διατηρεί τους αυξημένους εθνικούς στόχους που έχουν ανατεθεί σε κάθε κράτος μέλος όπως προτείνεται από την Επιτροπή και προσαρμόζει τον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις υπάρχουσες ευελιξίες για να επιτύχουν τους στόχους τους», αναφέρει η ΕΕ.
«Αυτοί οι τομείς, που συνδέονται άμεσα με την καθημερινή μας ζωή, παράγουν περίπου το 60% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Χαίρομαι που καταφέραμε να καταλήξουμε σε μια ταχεία συμφωνία σχετικά με αυτήν την πρόταση ακριβώς στην ώρα της COP 27», δήλωσε ο Marian Jurecka, υπουργός περιβάλλοντος της Τσεχικής Δημοκρατίας, η οποία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ.
«Αυτό θα επιτρέψει στην ΕΕ να δείξει στον κόσμο ότι σκοπεύει σοβαρά να μειώσει τις εκπομπές σύμφωνα με τις δεσμεύσεις της βάσει της Συμφωνίας του Παρισιού για διατήρηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε ασφαλή επίπεδα», πρόσθεσε ο Jurecka.
Τι προβλέπει η νέα προσωρινή συμφωνία της ΕΕ για την εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών
Η προσωρινή συμφωνία επιτρέπει στα κράτη μέλη να «διοχετεύουν και να δανείζονται» κατανομές δικαιωμάτων εκπομπών. Όσον αφορά στο έτος 2021, εάν οι εκπομπές τους ήταν χαμηλότερες από τις ετήσιες εκπομπές τους, τα κράτη μέλη θα μπορούν να κεφαλαιοποιήσουν έως και το 75% της ετήσιας κατανομής δικαιωμάτων εκπομπών τους για εκείνο το έτος σε επόμενα έτη έως το 2030. Όσον αφορά στα έτη 2022 έως 2029, τα κράτη μέλη θα μπορούν να κεφαλαιοποιούν έως και το 25% των ετήσιων κατανομών εκπομπών τους μέχρι εκείνο το έτος και να τις χρησιμοποιούν τα επόμενα έτη έως το 2030.
Παράλληλα, σε έτη όπου οι εκπομπές είναι υψηλότερες από το ετήσιο όριο, τα κράτη μέλη θα μπορούν να δανείζονται κατανομές από το επόμενο έτος έως και 7,5% των ετήσιων κατανομών δικαιωμάτων εκπομπών τους για τα έτη 2021 έως 2025 και έως 5% ως αφορά το 2026 έως το 2030.
Η προσωρινή συμφωνία καθιστά επίσης δυνατή την αγορά και πώληση κατανομών δικαιωμάτων εκπομπών μεταξύ κρατών μελών, έως και 10% των ετήσιων κατανομών εκπομπών τους για τα έτη 2021 έως 2025 και 15% για τα έτη 2026 έως 2030.
Τα κράτη μέλη θα μπορούν να χρησιμοποιούν περιορισμένο ποσό πιστώσεων που δημιουργούνται από την αφαίρεση αερίων του θερμοκηπίου στον τομέα της χρήσης γης, της αλλαγής χρήσης γης και της δασοκομίας (LULUCF) για να συμμορφωθούν με τους στόχους τους βάσει του κανονισμού καταμερισμού της προσπάθειας. Αυτή η ευελιξία θα χωριστεί σε δύο περιόδους, από το 2021 έως το 2025 και το 2026 έως το 2030, χωρίς δυνατότητα μεταφοράς μεταξύ αυτών των περιόδων.
Η προσωρινή συμφωνία διατηρεί επίσης μια ευελιξία ETS που επιτρέπει σε εννέα κράτη μέλη να χρησιμοποιούν περιορισμένο αριθμό δικαιωμάτων ETS για να αντισταθμίσουν τις εκπομπές στους τομείς επιμερισμού της προσπάθειας από το 2021 έως το 2030. Παράλληλα, οι νομοθέτες συμφώνησαν να αφαιρέσουν από την πρόταση το πρόσθετο απόθεμα που θα αποτελείται από «αχρησιμοποίητες» καθαρές αφαιρέσεις αερίων θερμοκηπίου που δημιουργούνται από τα κράτη μέλη πέραν των στόχων τους βάσει του κανονισμού LULUCF.
Οι αυστηρότεροι εθνικοί στόχοι εκτιμάται ότι θα διασφαλίσουν μια πιο δίκαιη συνεισφορά από τα κράτη μέλη, με τις πλουσιότερες χώρες όπως η Σουηδία, η Φινλανδία, το Λουξεμβούργο, η Γερμανία και η Δανία να πρέπει τώρα να μειώσουν τις εκπομπές τους κατά 50% έως το 2030.
Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη πρόταση αναθεωρεί τους υφιστάμενους κανόνες, οι οποίοι τροποποιήθηκαν το 2018 και αποτελεί μέρος του πακέτου «Fit for 55», το οποίο παρουσιάστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 14 Ιουλίου 2021 και στοχεύει στη μείωση των καθαρών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% έως το 2030 σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 και στην επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας το 2050.
Η προσωρινή πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε πριν από δύο ημέρες στις τριμερείς διαπραγματεύσεις θα πρέπει να εγκριθεί επίσημα από το Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο.
