Η οικονομική ανάπτυξη και η αυξανόμενη κατανάλωση αγαθών έχουν ως αποτέλεσμα τη συνεχή αύξηση της ποσότητας των απορριμμάτων. Σχεδόν τα πάντα, υλικά και συσκευές καταλήγουν στον ίδιο προορισμό μόλις παρέλθει ο ωφέλιμος χρόνος ζωής τους. Η συσσώρευση απορριμμάτων διαταράσσει την ισορροπία στη φύση και αποτελεί ένα οικονομικό, οικολογικό και υγειονομικό πρόβλημα, το οποίο απαιτεί εξειδικευμένες λύσεις.
Τα ιατρικά απόβλητα εμπίπτουν ως επί το πλείστον στα επικίνδυνα απόβλητα και αποτελούν μεγάλο χημικό και βιολογικό κίνδυνο για την υγεία του παγκόσμιου πληθυσμού. Δύο είναι οι τρόποι αντιμετώπισης, η απευθείας καύση, ή αποστείρωση και ο τεμαχισμός, μετά την οποία καθίστανται ακίνδυνα και μπορούν να απορριφθούν ή να καούν μαζί με τα αστικά απόβλητα.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ (Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας), τα επικίνδυνα ιατρικά απόβλητα μπορεί να είναι κλινικά και μη κλινικά και βάσει αυτής της διαίρεσης πραγματοποιείται περαιτέρω διάθεση αποβλήτων. Τα κλινικά χωρίζονται σε επτά ομάδες – φαρμακευτικά, χημικά, αιχμηρά αντικείμενα, παθολογικά, μολυσματικά, αερολύματα και ραδιενεργά απόβλητα. Οποιοδήποτε από αυτά τα είδη απαιτεί ειδική μεταχείριση λόγω των επικίνδυνων ιδιοτήτων που διαθέτει. Από την άλλη, έχουμε τα μη κλινικά απόβλητα, δηλαδή αυτά που παράγονται στα νοσοκομειακά ιδρύματα και αποτελούν μείγμα αστικών και ιατρικών απορριμμάτων. Οποιοδήποτε από αυτά τα είδη έχει πολύ αρνητικές επιπτώσεις. Είναι επικίνδυνα για το ανθρώπινο σώμα εάν έρθουν σε επαφή με τον άνθρωπο, ειδικά με το αίμα τους, είναι συχνά καρκινογόνα και συχνά οδηγούν σε θάνατο. Επίσης, σχεδόν κάθε είδος αποβλήτων περιέχει ζωντανούς μικροοργανισμούς που προκαλούν ανθρώπινες ασθένειες.
Τα άτομα των οποίων η εργασιακή δραστηριότητα σχετίζεται με επικίνδυνα μολυσματικά απόβλητα πρέπει να είναι εξοικειωμένα με τις αρχές της επαγγελματικής ασφάλειας και της ασφάλειας των εργαζομένων, η οποία περιλαμβάνει την κατάλληλη εκπαίδευση που θα διασφαλίζει τον ασφαλή χειρισμό του προσωπικού έτσι ώστε να μην εκτίθεται στον κίνδυνο μόλυνσης. Αυτή η οδηγία ισχύει για όλους τους εργαζομένους σε δομές υγείας καθώς και όλους όσοι έρχονται σε επαφή με τέτοια απόβλητα ακόμη και εντός της οικίας τους.
Γιατί τα ιατρικά απόβλητα απορρίπτονται με ειδικό τρόπο
Τα μη επεξεργασμένα επικίνδυνα ιατρικά απόβλητα δεν πρέπει να απορρίπτονται μαζί με τα αστικά. Εάν συλλέγονται και απορρίπτονται ακατέργαστα επικίνδυνα ιατρικά απόβλητα μαζί με τα αστικά απόβλητα, ειδικά σε χώρους που δεν προορίζονται για διάθεση, ο κίνδυνος για την υγεία του πληθυσμού αυξάνεται εκθετικά. Οι χώροι στους οποίους συγκεντρώνονται τέτοια απόβλητα πρέπει να απολυμαίνονται για να αποφευχθεί η αναπαραγωγή εντόμων και τρωκτικών.
Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι παραγωγοί ιατρικών αποβλήτων
Οι μεγαλύτεροι παραγωγοί ιατρικών αποβλήτων είναι ιδρύματα υγειονομικής περίθαλψης, εργαστήρια, ιατρικά κέντρα, ιδιωτικά ιατρεία, οδοντιατρεία κ.λπ. Ωστόσο, εκτός από αυτές τις εγκαταστάσεις, στην κατηγορία αυτή εμπίπτουν και σαλόνια τατουάζ και piercing, καταφύγια ζώων και κέντρα ομορφιάς που ασχολούνται με βελονισμό, πεντικιούρ και παρόμοιες θεραπείες ομορφιάς.
Οι πιο συχνές λοιμώξεις
Οι πιο κοινές ασθένειες που σχετίζονται με την έκθεση σε τέτοια απόβλητα είναι η ηπατίτιδα Β, η ηπατίτιδα C και ο ιός της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV). Επομένως, περίπου το 80% των επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων είναι μολυσματικά, δηλαδή επικίνδυνα ιατρικά απόβλητα που περιέχουν ή/και μπορεί να περιέχουν μικροοργανισμούς που μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες σε ανθρώπους και ζώα και προκύπτουν από διάφορες ουσίες και εξαρτήματα από μικροβιολογικά εργαστήρια, εξοπλισμό, υλικά και αξεσουάρ που έχουν έρθει σε επαφή με το αίμα και άλλες εκκρίσεις μολυσματικών ασθενών, τα απόβλητα αιμοκάθαρσης κλπ. Κατ’ επέκταση μπορούν να αποτελούν πηγή όλων των ειδών λοιμώξεων.
Οι περιβαλλοντολογικοί κίνδυνοι
Η ύπαρξη ιατρικών αποβλήτων στο περιβάλλον μπορεί να επηρεάσει ολόκληρο το οικοσύστημα. Πριν από την εναπόθεσή τους, τα επικίνδυνα ιατρικά απόβλητα πρέπει να υποβληθούν σε διαδικασία αποστείρωσης και καταστροφής παθογόνων παραγόντων, προκειμένου να αποφευχθεί η απελευθέρωσή τους στο περιβάλλον κατά τη διάθεσή τους. Η πιο συνηθισμένη μορφή καταστροφής των ιατρικών αποβλήτων είναι η αποτέφρωση, μετά από την χάνουν τις επικίνδυνες ιδιότητές, μειώνεται ο όγκος τους και η απόθεσή τους στις χωματερές θεωρείται ασφαλής. Είναι βέβαια μια μέθοδος που απελευθερώνει δυνητικά επικίνδυνα σωματίδια μέσω του καπνού στο περιβάλλον.
Όταν ο ιός φτάσει στο περιβάλλον, μπορεί να μεταδοθεί μέσω του νερού ή των τρωκτικών και άλλων μικρότερων ζώων, θέτοντας έτσι σε κίνδυνο ολόκληρο το οικοσύστημα. Σύμφωνα με έρευνες, η επιβίωση του ιού στα αστικά απόβλητα και η άφιξή του στο υδάτινο οικοσύστημα εξαρτάται κυρίως από τις εξωτερικές συνθήκες και τις συνθήκες που επικρατούν στα αστικά απόβλητα.
