Ο προτεινόμενος κανονισμός της ΕΕ για τις συσκευασίες, που έχει σχεδιαστεί για να αντιστρέψει την αυξανόμενη ποσότητα απορριμμάτων που παράγονται στην Ευρώπη, έχει προκαλέσει τριβές εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για μια σειρά από σημαντικά ζητήματα όπως είναι η χρυσή τομή μεταξύ επανάχρησης και ανακύκλωσης, η εφαρμογή ενός ενιαίου πλαισίου, οι υποδομές ανακύκλωσης και τα εθνικά θεσμικά πλαίσια τα οποία σε κάποιες περιπτώσεις θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως δύο ταχυτήτων.
Πέρυσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την αναθεώρηση του νόμου για την αντιμετώπιση της δραστικής αύξησης των απορριμμάτων συσκευασίας και την του κατακερματισμού της αγοράς καθώς οι κυβερνήσεις επεξεργάζονται τις εθνικές τους πολιτικές. Ακόμη και πριν από τη δημοσίευσή της, η μεταρρύθμιση θεωρούταν αμφιλεγόμενη. Και τώρα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και οι χώρες της ΕΕ θα αρχίσουν να κάνουν τροπολογίες, αναδεικνύοντας ζητήματα όπως η ισορροπία μεταξύ ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης ή η σωστή συλλογή απορριμμάτων.
Οι «κόκκινες γραμμές»
Η εγκατάσταση συστημάτων συλλογής απορριμμάτων αποτελεί την προϋπόθεση για την επίτευξη μιας κυκλικής οικονομίας. Ωστόσο, ενώ ορισμένα είδη όπως γυάλινες ή πλαστικές φιάλες υποστηρίζονται από συγκεκριμένα μέτρα συλλογής, όπως προγράμματα επιστροφής, αυτό δεν ισχύει για όλες τις συσκευασίες, κάτι που περιπλέκει τη διαδικασία. Ενδεικτική είναι η δήλωση της Annick Carpentier από τη Συμμαχία για τα χαρτοκιβώτια ποτών και το περιβάλλον (ACE), η οποία χαρακτήρισε την ευρωπαϊκή πρόταση άδικη και ζητά ξεχωριστό στόχο συλλογής για τις συσκευασίες με βάση το χαρτί.
Πράγματι, ορισμένες συσκευασίες ενδέχεται να απαγορευθούν από την αγορά της ΕΕ εάν δεν ανακυκλωθούν σε ευρεία κλίμακα έως το 2035 βάσει της προτεινόμενης μεταρρύθμισης της Επιτροπής. Ωστόσο, η συλλογή – ένα ζωτικό στοιχείο για την αύξηση της ανακύκλωσης – παραμένει στη διακριτική ευχέρεια των χωρών της ΕΕ.
«Όλοι γνωρίζουμε ότι η συλλογή είναι το σημείο συμφόρησης και όλοι γνωρίζουμε ότι παρά το ότι εδώ και χρόνια υπάρχει η διευρυμένη ευθύνη του παραγωγού, σε ορισμένες χώρες, η συλλογή παρουσιάζει πολύ χαμηλά ποσοστά για ορισμένες συσκευασίες», σημείωσε.
Περιβαλλοντικές οργανώσεις, όπως το European Environmental Bureau (EEB) και το Zero Waste Europe, μιλώντας στο EURACTIV αναφέρθηκαν σε ξεχωριστούς στόχους συλλογής.
«Ωστόσο, θα πρέπει φυσικά να συνοδεύεται από ισχυρό σχεδιασμό για απαιτήσεις ανακυκλωσιμότητας που μπορούν να εξασφαλίσουν ότι οι οικονομικοί φορείς θα βελτιώσουν αποτελεσματικά την ανακυκλωσιμότητα των προϊόντων τους», πρόσθεσε η Larissa Copello από το Zero Waste Europe.
Παρ' όλα αυτά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αντιταχθεί στην εισαγωγή χωριστών στόχων συλλογής για διαφορετικούς τύπους συσκευασιών.
Η πρόταση επίσης έχει επαναφέρει επίσης το δίλημμα μεταξύ της ανακύκλωσης και της επαναχρησιμοποίησης με κάποιους να υποστηρίζουν ότι η ανακύκλωση μπορεί μερικές φορές να είναι πιο ωφέλιμη για το περιβάλλον σημειώνοντας ότι η επανάχρηση δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις συσκευασίες και σε όλους τους κλάδους όπως είναι για παράδειγμα η εστίαση.
