Η στρατηγική για τη βιομηχανία καθαρών μηδενικών εκπομπών όπως αυτή παρουσιάστηκε πρόσφατα από την Κομισιόν συμπληρώνει τη σειρά μέτρων για την επίτευξη των κλιματικών στόχων μέχρι το 2030 αλλά όπως σημειώνουν διεθνείς αναλυτές, εάν η Ευρώπη καταφύγει σε έναν «πράσινο» προστατευτισμό τότε θα θέσει τελικά σε κίνδυνο την ενεργειακής της ασφάλεια.
Πριν από λίγες ημέρες, η Κομισιόν παρουσίασε την πράξη για τη βιομηχανία καθαρών μηδενικών εκπομπών, η οποία έχει στόχο να αυξήσει την κλίμακα της παραγωγής καθαρών τεχνολογιών στην ΕΕ και να εξοπλίσει κατάλληλα την Ένωση για τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας. Απώτερος στόχος είναι να στηριχθεί περαιτέρω η δημιουργία έργων μηδενικών καθαρών εκπομπών στην Ευρώπη και να γίνουν επενδύσεις για την αύξηση της ικανότητας παραγωγής τεχνολογιών μηδενικών καθαρών εκπομπών προκειμένου να καλυφθεί τουλάχιστον το 40 % των αναγκών της Ένωσης έως το 2030.
Η κίνηση αυτή, σε συνδυασμό με τη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας έχει γίνει δεκτή με σκεπτικισμό από ορισμένους διεθνείς παράγοντες της αγοράς οι οποίοι θεωρούν ότι με αυτές τις τακτικές δεν παρέχονται τελικά εγγυήσεις για την προμήθεια τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με αποτέλεσμα να τείνει να καθυστερήσει η απεξάρτηση από τις ανθρακούχες εκπομπές των οικονομιών των κρατών-μελών της ΕΕ.
Σύμφωνα με το BloombergNEF, το 2021, η Ευρωπαϊκή Ένωση προμηθεύθηκε περίπου το 42% του εισαγόμενου αερίου της από τη Ρωσία, το 64% των εισαγωγών ανεμογεννητριών της προερχόταν από την Κίνα όπως και το 89% των ηλιακών πάνελ της και το 43% των ηλεκτρικών της αυτοκινήτων. Το Πεκίνο είναι ακόμη πιο κυρίαρχο στις πρώτες ύλες για την ενεργειακή μετάβαση, καθώς κατέχει περισσότερο από το 75% της παγκόσμιας παραγωγικής ικανότητας για μπαταρίες ιόντων λιθίου,
Με αυτό τον τρόπο, όπως εκτιμούν διεθνείς αναλυτές, ο νόμος Net Zero Industry Act που ανακοινώθηκε την Πέμπτη μοιάζει με μια απλή προσπάθεια για την εγγύηση της ενεργειακής ασφάλειας σύμφωνα με μέτρα που έχουν ήδη δρομολογηθεί στις ΗΠΑ και την Κίνα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ελπίζει ότι η νομοθεσία θα εξασφαλίσει τοπικό μερίδιο 40% για βασικές πράσινες τεχνολογίες έως το 2030 αλλά ο δρόμος μπορεί να είναι πιο δύσκολος από ότι φαντάζεται.
Η ευρωπαϊκή πολιτική, όπως πιστεύουν κάποιοι παράγοντες της αγοράς, ίσως να βασίζεται σε μια βαθιά παρανόηση του τρόπου με τον οποίο τα εμπορεύματα και τα μηχανήματα χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας. Παραδόξως, μπορεί να αφήσει την ΕΕ πιο ευάλωτη σε περίπτωση σύγκρουσης από ό,τι θα συνέβαινε σε άλλη περίπτωση.
Η Ευρώπη ίσως να μην είναι επαρκώς θωρακισμένη
Ένας τρόπος για να κατηγοριοποιήσουμε τα υλικά που χρησιμοποιούνται στη σύγχρονη κοινωνία είναι να τα χωρίσουμε σε διαρκή αγαθά και αναλώσιμα. Τα διαρκή αγαθά, όπως τα αυτοκίνητα και τα ψυγεία, αγοράζονται μία φορά και χρησιμοποιούνται ξανά και ξανά σε διάστημα μιας δεκαετίας ή περισσότερο. Τα αναλώσιμα, όπως η βενζίνη και το γάλα, αγοράζονται κάθε λίγες εβδομάδες και επειδή αναλώνονται θα πρέπει να αναπληρώνονται συνεχώς.
Στην ίδια λογική, τα τρόφιμα, τα λιπάσματα και τα καύσιμα είναι αναλώσιμα, ενώ τα περισσότερα μέταλλα και μηχανήματα μοιάζουν με διαρκή αγαθά. Αυτό το χάσμα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην εθνική ασφάλεια, σημειώνουν οι διεθνείς αναλυτές. Εάν μια χώρα εξαρτάται από τις εισαγωγές για τον εφοδιασμό της με αναλώσιμα, η ξένη εξάρτηση μπορεί να θέσει την οικονομία της σε αδιέξοδο εμποδίζοντας τους εμπορικούς δρόμους. Κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, οι Σύμμαχοι έφεραν τη Γερμανία στο χείλος του λιμού, διακόπτοντας τις προμήθειες νιτρικών λιπασμάτων, που σε εκείνο το σημείο προέρχονταν σε μεγάλο βαθμό από αποθέσεις περιττωμάτων πτηνών γύρω από τις ακτές του Ειρηνικού Ωκεανού.
Ομοίως, και τώρα, η Ευρώπη εξαρτάται από τεράστιες συνεχείς εισαγωγές φυσικού αερίου και έχει μικρό απόθεμα. Ουσιαστικά, αυτό που συμβαίνει είναι το αντίθετο με τα αυτοκίνητα. Γιατί, εάν, για παράδειγμα, οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα σταματούσαν ξαφνικά να εξάγουν αυτοκίνητα στην ΕΕ, οι περισσότεροι μετά βίας θα το πρόσεχαν. Οι ετήσιες εισαγωγές ανέρχονται σε μόλις 3 εκατομμύρια περίπου σε έναν στόλο επιβατικών αυτοκινήτων που ξεπερνά τα 250 εκατομμύρια.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι περιορισμοί στις εισαγωγές μηχανημάτων ανανεώσιμων πηγών είναι λανθασμένοι. Τα 146,7 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου που έρρεαν από τους ρωσικούς αγωγούς στην Ευρώπη το 2021 δεν θα είναι πλέον διαθέσιμα στο άμεσο μέλλον, πράγμα που σημαίνει ότι η ήπειρος έπρεπε να βρει άμεσες εναλλακτικές λύσεις για την παροχή των περίπου 775 TWh ηλεκτρικής ενέργειας που θα μπορούσατε να παράγετε από αυτήν. Ωστόσο, τα 255 γιγαβάτ ανεμογεννητριών που εγκαταστάθηκαν στα τέλη του 2022 θα παράγουν περίπου 558 TWh ηλεκτρικής ενέργειας κάθε χρόνο, ανεξάρτητα από την κατάσταση της γεωπολιτικής κατάστασης. Η Κίνα δεν μπορεί να κόψει τις προμήθειες αιολικής ενέργειας της Ευρώπης.
Έτσι, όπως σημειώνουν κάποιοι σκεπτικιστές, αυτό που επιτυγχάνουν τα μέτρα είναι να επιβραδύνουν τον ρυθμό της μετάβασης από ανανεώσιμες πηγές, αυξάνοντας το κόστος για τους προγραμματιστές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τους αγοραστές ηλεκτρικών οχημάτων σε μια προσπάθεια να προστατεύσουν τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες παραγωγής πράσινης ενέργειας σε μικρότερη κλίμακα.
