Η οικονομική δραστηριότητα και η ανεξέλεγκτη άντληση πόρων αποτελούν δύο από τις βασικές αιτίες της κλιματικής κρίσης αλλά η καλπάζουσα μορφή που έχει πλέον λάβει η κλιματική αλλαγή έχει αντιστρέψει τους όρους ή καλύτερα έχει δημιουργήσει μια αμφίδρομη κατάσταση όπου στο τέλος απομένουν μόνο απώλειες.
Το διεθνές εμπόριο, άμεσα συνυφασμένο με την οικονομική ανάπτυξη πλήττεται από την κλιματική κρίση με τον κίνδυνο της παγκόσμιας ύφεσης να συμπορεύεται με τις αρνητικές συνέπειες που επιφέρει η κλιματική αλλαγή.
Τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας δείχνουν ότι η παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη τα τελευταία 30 χρόνια έχει αυξηθεί κατά μέσο όρο από 1 έως 1,5% και από το 1990 έως το 2022, το διεθνές εμπόριο οδήγησε σε μέση αύξηση του εισοδήματος κατά 24% παγκοσμίως ενώ πέτυχε να βγάλει περισσότερους από 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους από τη φτώχεια.
Ωστόσο, το διεθνές εμπόριο, όπως πολλοί άλλοι κλάδοι απειλείται επίσης κλιματική κρίση. Σύμφωνα με επιστήμονες του Ινστιτούτου Διαστημικών Μελετών Goddard της NASA (GISS), το καλοκαίρι του 2023 σημειώθηκε η πιο υψηλή θερμοκρασία στη Γη από το 1880. Αυτό το ρεκόρ είχε τρομερές συνέπειες σε όλο τον κόσμο, όπως καύσωνες, δασικές πυρκαγιές, πλημμύρες και ακραίες συνθήκες εμποδίζοντας ακόμη και την κυκλοφορία του διεθνούς εμπορίου.
Δυστυχώς, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός του ΟΗΕ εκτιμά ότι αυτή η κατάσταση θα συνεχιστεί μέχρι τον Απρίλιο του 2024. Αυτή η πρόβλεψη αποτελεί ασφαλώς μεγάλη απειλή για το διεθνές εμπόριο. Τα ολοένα και ακραία καιρικά φαινόμενα θα μπορούσαν να διαταράξουν τις αλυσίδες εφοδιασμού και να βλάψουν κρίσιμες υποδομές μεταφορών, κάτι το οποίο με την σειρά του μπορεί να εμποδίσει τις εμπορικές διαδρομές και να αυξήσει τους χρόνους αναμονής. Αυτό θα προκαλέσει διακοπή σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού και δυσχέρεια διακίνησης σημαντικών αγαθών θέτοντας σε κίνδυνο ακόμη και την επισιτιστική ασφάλεια.
Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αποτελεί η ξηρασία που έπληξε πρόσφατα στην Διώρυγα του και εμπόδισε την διέλευση αέρα στο κανάλι. Στην πραγματικότητα, για περισσότερο από έναν αιώνα, η Διώρυγα του Παναμά ήταν μια στρατηγική διαδρομή φορτίων από τον Ειρηνικό Ωκεανό στον Ατλαντικό και αντίστροφα, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου.
Περίπου 13.000 με 14.000 πλοία περνούν από τη Διώρυγα του Παναμά κάθε χρόνο. Το 2022 μεταφέρθηκαν 518 εκατομμύρια τόνοι εμπορευμάτων μέσω του καναλιού συνεισφέροντας 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια στην οικονομία του Παναμά. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγαλύτερος χρήστης αυτού του καναλιού, με το 40 % όλων των εμπορευματοκιβωτίων τους να διέρχονται από αυτό το κανάλι κάθε χρόνο.
Η κλιματική κρίση έχει καταστεί μια σημαντική απειλή για τους διεθνείς εμπορικούς δρόμους. Εάν η ξηρασία συνεχίσει να πλήττει τον κόσμο, η έλλειψη νερού θα διευρυνθεί και σε άλλες σημαντικές διαδρομές, και τότε θα μπορούσε να εκτροχιαστεί το διεθνές εμπόριο.
Για να αποφευχθεί αυτό, διεθνείς επιστήμονες προτείνουν συγκεκριμένες δράσεις εστιάζοντας κυρίως στην προώθηση μιας πράσινης οικονομίας και υποστηρίζουν και την έννοια του «πράσινου εμπορίου», η οποία αναφέρεται σε ενέργειες για τον περιορισμό των εισαγωγών για την προστασία των φυσικών πόρων, του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας στις δραστηριότητες του διεθνούς εμπορίου.
