Εντός του καλοκαιριού θα ξεκινήσει η διαδικασία εμπλοκής των πιστοποιημένων λογιστών και δικηγόρων στη διαδικασία απονομής των συντάξεων, ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες έκδοσής τους, ενώ η συμμετοχή τους θα παραμείνει ενεργή και αφότου απομειωθεί το στοκ των εκκρεμών συντάξεων.
Χθες κατατέθηκε η σχετική διάταξη στη Βουλή στο σχέδιο νόμου «Κώδικας Δικαστικών Υπαλλήλων», ενώ ειδικοί της κοινωνικής ασφάλισης κάνουν λόγο για «γρίζες» ζώνες στο όλο εγχείρημα που ενδέχεται να περιπλέξουν κι άλλο την διαδικασία.
Πάντως αρκετές είναι και οι ενστάσεις που εγείρονται από πολλές πλευρές για την αποτελεσματικότητα των μέτρων, κυρίως λόγω της έλλειψης προσωπικού στον ΕΦΚΑ, αλλά και τις δυσκολίες που ενδεχομένως προκύψουν κατά τη συνεργασία των υπαλλήλων με τους ιδιώτες συνεργάτες.
Από την πλευρά των εργαζόμενων στον ΕΦΚΑ υπήρξαν οι πρώτες έντονες αντιδράσεις, καθώς η ΠΟΣΕ -ΙΚΑ προειδοποίησε πως το νομοθετικό «ανοσιούργημα» του υπουργού Εργασίας είναι σίγουρο ότι θα καταπέσει από τη δικαιοσύνη, δημιουργώντας έτσι μία έκρυθμη κατάσταση.
Η πιστοποίηση των ιδιωτών, ο χρόνος που θα χρειαστεί γι' αυτή και το κόστος των σεμιναρίων αποτελούν κάποια πρώτα σημεία «τριβής» μεταξύ των ιδιωτών και του υπουργείου, που περιμένουν πλέον τις υπουργικές αποφάσεις που θα ακολουθήσουν για να εξειδικεύσουν τις λεπτομέρειες.
«Η κυβέρνηση αντί να σκύψει πάνω στο πρόβλημα και να δώσει ουσιαστική λύση με μελλοντική προοπτική ενισχύοντας τον e-ΕΦΚΑ με πρόσληψη μόνιμου προσωπικού, σε κάθε περίπτωση επιχειρεί να παραδώσει στους ιδιώτες την Δημόσια Κοινωνική Ασφάλιση» αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Ενιαίο Δίκτυο Συνταξιούχων και τονίζει πως δημιουργούνται σοβαρά προβλήματα σχετικά με την δυνατότητα που δίνεται στους ιδιώτες , να έχουν πρόσβαση και να επεξεργάζονται απόρρητα προσωπικά δεδομένα των πολιτών.
Η ευθύνη της τελικής υπογραφής
Η τελική υπογραφή για την σύνταξη συνιστά εξίσου ένα «θολό» σημείο, καθώς οι μεν υπάλληλοι του ΕΦΚΑ τονίζουν πως εφόσον θα έχουν την ευθύνη της υπογραφής θα πρέπει να διπλοτσεκάρουν τον φάκελο που θα τους παραδίδει ο ιδιώτης, γεγονός που σημαίνει επιπλέον χρόνο και έξτρα καθυστερήσεις.
«Κατά την άποψή μου δεν είναι δυνατόν η υπογραφή μιας συνταξιοδοτικής απόφασης να αποσυνδέεται από την ευθύνη του υπογράφοντος. Εν τοιαύτης περιπτώσει, η υπογραφή δεν έχει καμία έννοια. Η ρύθμιση ορίζει ότι οι υπάλληλοι δεν έχουν ευθύνη για εγγραφές και ενδείξεις που οφείλονται σε σφάλματα των βεβαιώσεων. Όπως είναι διατυπωμένη η σχετική ρύθμιση, φαίνεται ότι η κρίση θεμελίωσης δικαιώματος σύνταξης μάλλον βαρύνει τον υπάλληλο, αλλά είναι ασαφές» επισημαίνει στο taxheaven ο δικηγόρος Δημήτρη Μπούρλος.
Μάλιστα δίνεται προθεσμία 30 ημερών στις υπηρεσίες του e-ΕΦΚΑ για να επικυρώσουν το σχέδιο προσωρινής ή οριστικής σύνταξης που υποβάλλουν οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες, διαφορετικά το σχέδιο θεωρείται ότι έχει εγκριθεί και η σύνταξη απονέμεται σύμφωνα με αυτό (χωρίς να ελεγχθεί).
Το επιπλέον κόστος για τον ασφαλισμένο
Το κόστος που θα κληθούν να πληρώσουν οι ασφαλισμένοι αποτελεί μια επιπλέον «γκρίζα» ζώνη, καθώς η διάταξη ορίζει ότι ο ΕΦΚΑ θα καταβάλλει κατ’ αποκοπήν αποζημιώσεις στους πιστοποιημένους επαγγελματίες για κάθε επιμέρους πράξη, όμως δεν ορίζεται ρητά ότι ο ασφαλισμένος δεν θα πληρώνει.
Η ρύθμιση δεν απαγορεύει, ωστόσο, στον ιδιώτη δικηγόρο – λογιστή να αξιώνει από τον ασφαλισμένο μεγαλύτερη αμοιβή από την κατ' αποκοπή αποζημίωση που θα του καλύπτει ο ΕΦΚΑ, σε περίπτωση που ο ίδιος κοστολογεί διαφορετικά την δουλειά του.
Τα ποσά της αποζημίωσης του ΕΦΚΑ θα καθοριστούν με υπουργική απόφαση, όπως και οι προϋποθέσεις και ο τρόπος καταβολής της, όμως όπως όλα δείχνουν ο ασφαλισμένος θα κληθεί εν τέλει να βάλει το «χέρι στην τσέπη», ειδικά στις «δύσκολες» υποθέσεις, π.χ. ασφάλιση σε παραπάνω από ένα ταμεία, ή χαμένα ένσημα, ή ύπαρξη οφειλών κ.ά.
Οι υπάλληλοι του ΕΦΚΑ φοβούνται πως οι εργασίες που θα αναλάβουν τελικά οι πιστοποιημένοι επαγγελματίες θα αφορούν κυρίως την προεργασία της έκδοσης της συνταξιοδοτικής απόφασης αλλά και το σχέδιο αυτής, ενώ τον υπολογισμό της σύνταξης θα τον κάνει εξ ολοκλήρου ο ΕΦΚΑ.
Σε ότι αφορά το ποσό της κρατικής συμμετοχής, θα έχει διαβάθμιση ανάλογα με την εργασία που θα επιτελείται. Θα είναι δηλαδή μικρότερο αν η εργασία που ανατίθεται στον ιδιώτη αφορά μόνο υπολογισμό χρόνου ασφάλισης και μεγαλύτερο αν αφορά σύνταξη από πολλούς φορείς, ή από απασχόληση στο εξωτερικό.
Στο μεταξύ προβλέπεται δειγματοληπτικός έλεγχος από τον ΕΦΚΑ στο 5% των περιπτώσεων απονομών και αν διαπιστωθούν ελλείψεις και λάθη ακυρώνεται η συνεργασία με τον πιστοποιημένο ιδιώτη. Μάλιστα αν διαπιστωθεί βαριά αμέλεια που ζημιώνει τον ΕΦΚΑ, επιβάλλεται πρόστιμο στον πιστοποιημένο συνεργάτη.
Εάν από μεταγενέστερο έλεγχο προκύψει ότι η σύνταξη χορηγήθηκε εσφαλμένα, η απόφαση απονομής σύνταξης ανακαλείται ή μεταρρυθμίζεται λόγω πλάνης το αργότερο εντός δεκαετίας, χρονικό διάστημα που θεωρούν μεγάλο οι ειδικοί στην ασφάλιση.
Ωστόσο ο δειγματοληπτικός έλεγχος του 5% στα σχέδια αποφάσεων των ιδιωτών είναι μικρό ποσοστό και ο εκ των υστέρων έλεγχος που μπορεί να διαρκέσει έως και 10 χρόνια θεωρείται μεγάλο διάστημα. «Αν έχει γίνει λάθος, δεν μπορείς να ζητήσεις να επιστρέψει ο συνταξιούχος αχρεωσθήτως καταβληθέντα 10 ετών», επισημαίνουν χαρακτηριστικά οι ειδικοί στην ασφάλιση.
Αναφερόμενος στην διάταξη για την εμπλοκή ιδιωτών στις απονομές, ο πρώην Διοικητής του ΙΚΑ και νυν βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Διονύσης Καλαματιανός τονίζει πως «προκύπτουν σοβαρά ζητήματα νομιμότητας, καθώς η ρύθμιση αυτή είναι αμφίβολης συνταγματικότητας. Επιπλέον, δημιουργούνται σημαντικά ζητήματα διαφάνειας και αποτελεσματικότητας. Προκύπτει άμεσα ζήτημα προστασίας των προσωπικών δεδομένων των πολιτών, δεδομένου ότι τα πληροφοριακά συστήματα του e-ΕΦΚΑ έχουν πρόσβαση σε ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα. Γίνεται εύκολα αντιληπτό τι μπορεί να συμβεί αν αποκτήσουν ενδεχόμενη πρόσβαση σε αυτά ιδιώτες.
Επιπλέον είναι αδιανόητο να καλούνται οι ασφαλισμένοι να ξαναπληρώσουν για υπηρεσίες που ήδη δικαιούνται και έχουν καλύψει. Συμπερασματικά, η ρύθμιση δεν θα επιλύσει το πρόβλημα των συντάξεων. Αντιθέτως, θα προκαλέσει νέα προβλήματα και νέα κόστη, δημιουργώντας ένα ασαφές και θολό πλαίσιο, εντείνοντας παράλληλα την αγωνία και τον προβληματισμό των υποψηφίων συνταξιούχων» υποστηρίζει.
