Στη δημοσιότητα δόθηκε χθες το εργασιακό νομοσχέδιο, ενώ μέσα στις επόμενες ημέρες θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση πριν πάρει τον δρόμο του για τη Βουλή.
Στα 124 άρθρα του ξεδιπλώνονται μια σειρά από εμβληματικές διατάξεις που αλλάζουν άρδην το τοπίο στην αγορά εργασίας, στο ωράριο των μισθωτών, στις υπερωρίες, στις απεργίες, στις απολύσεις, στην τηλεργασία, στη συμφιλίωση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής.
Η διευθέτηση του χρόνου εργασίας, το λεγόμενο ελαστικό 8ωρο, αποτελεί την διάταξη που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον καθώς προβλέπει απασχόληση έως και 10 ώρες την ημέρα κατά μέγιστο, χωρίς πρόσθετη αμοιβή, ανάλογα με τις ανάγκες των επιχειρήσεων.
Οι επιπλέον ώρες θα επιστρέφονται στον εργαζόμενο εντός έξι μηνών, με τη μορφή μειωμένου ωραρίου, ή ρεπό, ή ημερών άδειας.
Με τη διευθέτηση «ξεκλειδώνει» η δυνατότητα 4ήμερης εργασίας χωρίς μείωση αποδοχών για τον εργαζόμενο που το επιθυμεί, όταν για παράδειγμα ο τελευταίος ζητήσει να δουλεύει 10 ώρες από Δευτέρα έως Πέμπτη, προκειμένου την Παρασκευή να την παίρνει ως ρεπό.
Το ελαστικό 8ωρο θα εφαρμόζεται μόνο κατόπιν αιτήματος του ίδιου του εργαζόμενου έπειτα από έγγραφη συμφωνία και συμπληρωματικά προς την ισχύουσα νομοθεσία, σε περίπτωση που δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση ή δεν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ συνδικάτου και εργοδότη.
«Εάν δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση ή δεν επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ της συνδικαλιστικής οργάνωσης και του εργοδότη, μπορεί, κατόπιν αιτήματος του εργαζομένου, να εφαρμοσθεί το σύστημα διευθέτησης του χρόνου εργασίας, μετά από έγγραφη συμφωνία. Σε κάθε περίπτωση, απαγορεύεται η καταγγελία της σύμβασης εργασίας για τον λόγο ότι ο εργαζόμενος αρνήθηκε πρόταση του εργοδότη για συμφωνία διευθέτησης», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Όπως τόνισε ο υπουργός Εργασίας κατά την παρουσίαση του νομοσχεδίου, η διευθέτηση συμβαδίζει με την Οδηγία 2019/1158, προβλέπεται από την κοινοτική νομοθεσία, ενώ τα προηγούμενα χρόνια εφαρμοζόταν στην Ελλάδα με συλλογικές συμβάσεις, π.χ. σε ξενοδοχοϋπαλλήλους, σε ΟTΕ, στον Παπαστράτο, σε HBH-Pepsico.
Το σχέδιο νόμου προβλέπει ρητά την κατοχύρωση του 8ώρου, 5νθήμερου και 40ώρου, ενώ με την ψηφιακή κάρτα εργασίας θα διασφαλίζεται η αποφυγή οποιασδήποτε εργοδοτικής αυθαιρεσίας και αθέμιτου ανταγωνισμού.
Εργασία τις Κυριακές
Με τη βούλα του νόμου θα λειτουργούν πλέον τις Κυριακές επτά κλάδοι της οικονομίας, εκτός αυτών όπου ήδη επιτρέπεται η εργασία (π.χ. εστίαση). Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, αυξάνεται η λίστα των εξαιρέσεων που υπάρχουν στο σχετικό βασιλικό διάταγμα του 1966 και πλέον δυνατότητα λειτουργίας και τις Κυριακές έχουν οι εξής κλάδοι:
- Μεταφοράς προσώπων ή πραγμάτων παντός είδους, ως και των μετ’ αυτών συνδεομένων εργασιών αποστολής, πρακτορεύσεως, φορτώσεως και εκφορτώσεως, καθώς και ταχυδρομικών υπηρεσιών (υπηρεσίες courier).
- Κέντρων διανομής εμπορευμάτων προς καταστήματα λιανικής πωλήσεως. Για την εκτέλεση παράδοσης αγαθών στους καταναλωτές που έχουν παραγγελθεί εξ αποστάσεως, τηλεφωνικά ή από ηλεκτρονικό κατάστημα υπεραγορών (super market) και κάθε άλλου εμπορικού καταστήματος, ως κέντρο διανομής και παράδοσης θεωρούνται και το φυσικό κατάστημα λιανικής πώλησης και οι αποθήκες του.
- Παραγωγής, αποθήκευσης, μεταφοράς και διανομής φαρμάκων και παραϊατρικού υλικού.
- Εφοδιαστικής αλυσίδας (“logistics”), ιδίως παραλαβής, αποθήκευσης, συλλογής και διανομής εμπορευμάτων, όπως και επισκευής και συντήρησης περονοφόρων και ανυψωτικών μηχανημάτων.
- Κέντρων κοινών υπηρεσιών (“shared services centers”) ομίλων επιχειρήσεων, ιδίως στους τομείς της λογιστικής, του ανθρώπινου δυναμικού, της μισθοδοσίας, των Η/Υ (ΙΤ), της κανονιστικής συμμόρφωσης, των προμηθειών και άλλων.
- Κέντρων δεδομένων (“data centers”) και εν γένει μηχανογραφικών κέντρων ομίλων επιχειρήσεων,
- Ψηφιοποίησης έγχαρτου αρχείου.
- Παροχής υπηρεσιών τηλεφωνικού κέντρου εξυπηρέτησης και τεχνικής υποστήριξης πελατών.
- Παραγωγής έτοιμου σκυροδέματος και λατομείων, εξόρυξης ορυκτών και μεταλλευτικών δραστηριοτήτων.
Το σύστημα αμοιβών δεν αλλάζει και η κυριακάτικη εργασία αμείβεται με προσαύξηση 75%, ενώ παρέχεται δικαίωμα να δοθεί αναπληρωματική ημέρα ανάπαυσης την αμέσως επόμενη εβδομάδα.
Τι αλλάζει σε υπερωρίες- σπαστό ωράριο
Παράλληλα, όπως αναφέρεται στο άρθρο 56, το οποίο ρυθμίζει την πρόσθετη εργασία στη μερική απασχόληση «η πρόσθετη εργασία μπορεί να παρασχεθεί, εφόσον συμφωνεί ο εργαζόμενος, και κατά ωράριο που δεν είναι συνεχόμενο σε σχέση με το συμφωνημένο ωράριο της ίδιας ημέρας, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων περί ημερήσιας ανάπαυσης».
Οι προϋποθέσεις που θα πρέπει να τηρούνται είναι να μην παραβιάζονται οι διατάξεις περί ημερήσιας ανάπαυσης και να συμφωνεί ο εργαζόμενος.
Ο μερικώς απασχολούμενος μπορεί να αρνηθεί την παροχή εργασίας πέραν της συμφωνημένης, όταν η πρόσθετη εργασία λαμβάνει χώρα κατά συνήθη τρόπο. Να σημειωθεί πως στην περίπτωση της μερικής απασχόλησης δεν υφίσταται η έννοια της υπερωρίας.
Σε επιχειρήσεις στις οποίες εφαρμόζεται συμβατικό ωράριο εργασίας έως 40) ώρες την εβδομάδα, ο εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται 5 επιπλέον ώρες την εβδομάδα κατά την κρίση του εργοδότη (υπερεργασία). Οι ώρες αυτές υπερεργασίας (41η, 42η, 43η, 44η, 45η ώρα) αμείβονται με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά είκοσι τοις εκατό (20%) και δεν συνυπολογίζονται στα επιτρεπόμενα, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, όρια υπερωριακής απασχόλησης.
Για όσους εργαζομένους ισχύει σύστημα εργασίας έξι εργάσιμων ημερών την εβδομάδα η σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο υπερεργασία ανέρχεται σε οκτώ (8) ώρες την εβδομάδα (από 41η έως 48η ώρα).
Η πέραν των 45 ωρών την εβδομάδα απασχόληση του μισθωτού θεωρείται υπερωριακή απασχόληση ως προς όλες τις νόμιμες συνέπειες, διατυπώσεις και διαδικασίες έγκρισης. Για όσους εργαζομένους ισχύει σύστημα εργασίας 6 εργάσιμων ημερών την εβδομάδα, υπερωριακή απασχόληση θεωρείται η εργασία πέραν των 48 ωρών την εβδομάδα.
Σε κάθε περίπτωση διατηρούνται σε ισχύ οι ρυθμίσεις για το νόμιμο ημερήσιο ωράριο εργασίας.
Μισθωτοί απασχολούμενοι υπερωριακώς δικαιούνται για κάθε ώρα νόμιμης υπερωρίας, και έως 3 ώρες ημερησίως, και μέχρι τη συμπλήρωση 150 ωρών ετησίως, αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά σαράντα τοις εκατό (40%).
Κάθε ώρα υπερωρίας, για την πραγματοποίηση της οποίας δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες από το νόμο διατυπώσεις και διαδικασίες έγκρισης, χαρακτηρίζεται εφεξής παράνομη υπερωρία.
Για κάθε ώρα παράνομης υπερωρίας ο μισθωτός δικαιούται αποζημίωση ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120%.
Με αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων δύναται να χορηγείται κατά περίπτωση άδεια υπερωριακής απασχόλησης των μισθωτών όλων των επιχειρήσεων και εργασιών εν γένει, επιπλέον των επιτρεπόμενων ανωτάτων ορίων υπερωριακής απασχόλησης ετησίως, σε περιπτώσεις επείγουσας φύσης εργασίας, η εκτέλεση της οποίας κρίνεται απολύτως επιβεβλημένη και δεν επιδέχεται αναβολή.
Για τη συγκεκριμένη υπερωριακή απασχόληση, οι μισθωτοί δικαιούνται αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά εξήντα τοις εκατό (60%).
