Στην τελική ευθεία οδεύει η διαδικασία εκκαθάρισης των 75.000 κύριων συντάξεων του ΕΦΚΑ, καθώς με τις fast track διαδικασίες που εισήγαγε ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης εκτιμάται πως έως το τέλος Ιουνίου θα έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες απονομής των ληξιπρόθεσμων αιτημάτων.
Όπως ανέφερε πρόσφατα ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης, οι συντάξεις του 2019 και του 2020 έχουν ήδη εκκαθαριστεί και απομένουν ακόμη οι αιτήσεις του δεύτερου εξάμηνου του 2021.
Αλλωστε το θέμα των εκκρεμών συντάξεων αλλά και γενικότερα των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Κράτους προς τους ιδιώτες είναι ίσως το πιο σημαντικό ορόσημο για τους θεσμούς (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ESM), στο πλαίσιο εξόδου της χώρας από το καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας.
Καθώς λοιπόν τη Δευτέρα αναμένεται να ανακοινωθεί η τελευταία έκθεση των θεσμών για την 14η αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας και η χώρα μας να λάβει και επισήμως το «εισιτήριο» εξόδου, είναι κρίσιμο να επιτευχθεί το ορόσημο απονομής των συντάξεων στο τέλος Ιουνίου, όπως εξηγούν αρμόδιες πηγές.
Το ορόσημο δεν αφορά μόνο τις συντάξεις αλλά και τις υπόλοιπες οφειλές του Κράτους στους ιδιώτες, που περιλαμβάνουν και τις δαπάνες υγείας, καθώς και τις δοσοληψίες της Τοπικής αυτοδιοίκησης και των ΔΕΚΟ.
Συντάξεις εμπιστοσύνης
Εντός του Ιουνίου θα καταβληθούν στους ασφαλισμένους οι πρώτες συντάξεις εμπιστοσύνης, που αφορούν αιτήματα που είχαν υποβληθεί έως τις 31 Μαρτίου 2022.
Σύμφωνα με πληροφορίες πρόκειται για 24.000 ληξιπρόθεσμα αιτήματα του ΙΚΑ ΕΤΑΜ, 20.500 του Δημοσίου, 14.500 του ΟΑΕΕ, 12.500 του ΟΓΑ, 4.500 του ΕΤΑΑ και περίπου 1.000 των ΔΕΚΟ και Τραπεζών.
Οι συντάξεις αυτές θα εκδοθούν με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία που υπάρχουν στο ηλεκτρονικό σύστημα Άτλας και την ΗΔΙΚΑ, ενώ και ο ασφαλισμένος ίσως χρειαστεί να δηλώσει ή να προσκομίσει κάποια έγγραφα που να πιστοποιούν τον επιπλέον χρόνο ασφάλισης. με την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησής του.
Ο έλεγχος των προσκομιζόμενων στοιχείων και δικαιολογητικών θα γίνεται εκ των υστέρων, ενώ οι ασφαλισμένοι είναι υποχρεωμένοι να διατηρήσουν φυσικά παραστατικά που τυχόν δεν έχουν προσκομίσει στον ΕΦΚΑ για 10 χρόνια, προκειμένου να μπορούν να προσκομιστούν κατά τη διάρκεια των ελέγχων.
Ωστόσο χιλιάδες περιπτώσεις ασφαλισμένων με διαδοχική ασφάλιση δυσχεραίνουν το έργο της διεύθυνσης απονομών του ΕΦΚΑ, καθώς από τον μεταγενέστερο έλεγχο είτε θα αλλάζει το ποσό της σύνταξης, είτε θα παρακρατούνται ποσά ως οφειλόμενα.
Δεδομένου ότι η δέσμευση του υπουργείου Εργασίας είναι να απονέμεται η οριστική πράξη μέσα σε διάστημα ενός τριμήνου, τότε από τις αρχές Ιουλίου θα αρχίσουν να εκδίδονται πράξεις απονομής σύνταξης και σε όσους υπέβαλλαν αίτημα στις αρχές Απριλίου.
Η διαδικασία έκδοσης σύνταξης
Τα βασικά χαρακτηριστικά της νέας διαδικασίας είναι τα εξής:
- Δεν απαιτείται οι ασφαλισμένοι να προσκομίσουν δικαιολογητικά (φυσικά παραστατικά), τα οποία ωστόσο πρέπει να φυλάξουν έως 10 έτη προκειμένου να τα προσκομίσουν αν ζητηθούν κατά τη διάρκεια των ελέγχων. Αν δεν προσκομιστούν τα δικαιολογητικά, αναστέλλεται η καταβολή της σύνταξης.
- Οι υπηρεσίες του ΕΦΚΑ εντός τριών μηνών πρέπει να ελέγξουν το ασφαλιστικό ιστορικό του αιτούντος και να αποφασίσουν αν δικαιούται σύνταξη και το ύψος της. Εάν δεν καταφέρουν να ολοκληρώσουν τη διαδικασία μέσα σε τρεις μήνες, τότε η σύνταξη απονέμεται με βάση δύο μόνο δεδομένα: Πρώτον, το ασφαλιστικό ιστορικό όπως είναι καταγεγραμμένο στο ηλεκτρονικό σύστημα «ΑΤΛΑΣ» του ΕΦΚΑ. Και, δεύτερον, τις δηλώσεις και στοιχεία που έχουν υποβάλει οι ασφαλισμένοι με την αίτησή τους για συνταξιοδότηση για να τεκμηριώσουν ότι έχουν περισσότερο χρόνο από αυτόν που «βλέπει» το σύστημα του ΕΦΚΑ. Μετά την πάροδο του τριμήνου δηλαδή, τα στοιχεία που έχουν υποβληθεί δεν επαληθεύονται πριν από την πράξη απονομής σύνταξης, αλλά ελέγχονται εκ των υστέρων. Εν τω μεταξύ όμως ο ασφαλισμένος λαμβάνει τη σύνταξή του χωρίς να περιμένει, όπως περίμενε μέχρι τώρα.
- Τι γίνεται σε περίπτωση λάθους ή απόκλισης με υπαιτιότητα του ασφαλισμένου; Εάν, π.χ., υπάρχει απόκλιση ανάμεσα στη δήλωση και την πραγματική ασφάλιση -μικρότερη των δύο ετών-, ο ασφαλισμένος θα έχει τη δυνατότητα να καλύπτει τη διαφορά, τις εισφορές που λείπουν δηλαδή, και να συνεχίσει να παίρνει τη σύνταξή του κανονικά. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις, που έχει καταβληθεί μεγαλύτερη σύνταξη από όση θα έπρεπε, τα επιπλέον χρήματα θα ανακτηθούν με τις σχετικές διαδικασίες που προβλέπονται παγίως το Δημόσιο. Η ευνοϊκότερη διαδικασία που ισχύει για τις συντάξεις χηρείας προβλέπει παρακράτηση σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις που δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 1/10 του ακαθάριστου ποσού της μηνιαίας σύνταξης για συντάξεις μέχρι το ποσό των χιλίων (1.000,00) ευρώ και το ένα έκτο (1/6) του ακαθάριστου ποσού της μηνιαίας σύνταξης κατά το μέρος της που τυχόν υπερβαίνει το ποσό των χιλίων (1.000,00) ευρώ. Το ποσό της μηνιαίας δόσης δεν μπορεί να υπολείπεται του ποσού των πενήντα (50,00) ευρώ.
- Αν τα στοιχεία που προσκόμισε ο συνταξιούχος είναι πλαστά, θα επιβληθούν οι ποινές που παγίως προβλέπονται για την εξαπάτηση της Δημόσιας Διοίκησης.
- Αυτοματοποιημένος θα είναι ο έλεγχος και στην περίπτωση ύπαρξης οφειλών του ασφαλισμένου προς τον e-ΕΦΚΑ άνω του ορίου που αποκλείει τη συνταξιοδότηση. Ο οφειλέτης «ενεργοποιεί» και πάλι το δικαίωμά του για συνταξιοδότηση εφόσον εξοφλήσει τις οφειλές του εντός δύο μηνών.
- Οι ασφαλισμένοι που βρίσκονται κοντά στη σύνταξη μπορούν να αναγνωρίσουν περισσότερο χρόνο ασφάλισης έως και 6 μήνες προκειμένου να θεμελιώσουν δικαίωμα πλήρους συνταξιοδότησης, υπό την προϋπόθεση ότι δεν έχουν αναγνωρίσει περισσότερα από 5 πλασματικά έτη ασφάλισης. Εναλλακτικά μπορούν να συνεχίσουν προαιρετικά την ασφάλισή τους χωρίς να γίνεται έλεγχος των προϋποθέσεων ικανότητας προς εργασία, και για χρονικό διάστημα μέχρι 3 έτη.
- Ο επιπλέον χρόνος μπορεί να θεμελιώνεται και με βεβαιώσεις πιστοποιημένων επαγγελματιών, δικηγόρων και φοροτεχνικών. Επομένως μπορεί να υπάρχει συνδυασμός του ασφαλιστικού ιστορικού που βρίσκεται στο σύστημα «ΑΤΛΑΣ» (για τον ασφαλιστικό χρόνο που είναι καταγεγραμμένος εκεί) και της βεβαίωσης του πιστοποιημένου επαγγελματία για τον υπόλοιπο χρόνο.
