Στην συνεδρίαση του τελευταίου υπουργικού συμβουλίου πριν από τη διάλυση της Βουλής στις 3 Μαρτίου ,πρόκειται να ανακοινωθεί από τον ίδιο τον πρωθυπουργό το νέο ύψος του κατώτατου μισθού που θα ισχύσει από 1ης Απριλίου.
Εύλογα η απόφαση θα ληφθεί όχι μόνο με οικονομικούς, αλλά και με πολιτικούς όρους (εντός του Απριλίου θα έχουμε εκλογές) και ενδεχομένως να συνδυαστεί και με άλλες ευεργετικές πρωτοβουλίες όπως η μείωση ασφαλιστικών εισφορών.
Οι τελευταίες πληροφορίες πάντως θέλουν το ύψος της αύξησης να κινείται στην περιοχή του 7,5% με 7,75% (στα 768 ευρώ), όσο είναι τα επίπεδα της αύξησης των συντάξεων.
Μια μικρότερη αύξηση κοντά στο 5% - 6% (751-755 ευρώ) που προτείνουν εργοδότες και η Τράπεζα της Ελλάδος δεν καλύπτει τις ανάγκες των χαμηλόμισθων εργαζομένων, ελέω πληθωρισμού. Αντιστοίχως μια μεγαλύτερη αύξηση όπως αυτή που προτείνει η ΓΣΕΕ (στα 826 ευρώ) δεν θα μπορεί να απορροφηθεί από τις επιχειρήσεις, καθώς με τις βασικές απολαβές αμείβονται πάνω από 650.000 εργαζόμενοι.
Στο μεταξύ οι εργοδοτικοί φορείς πιέζουν την κυβέρνηση, για περαιτέρω μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Τόσο ο ΣΕΒ όσο και ο εμπορικός κόσμος της χώρας (ΕΣΕΕ-ΓΣΕΒΕΕ) ζητούν μείωση του μη μισθολογικού κόστους ως αντιστάθμισμα στην νέα αύξηση του κατώτατου μισθού.
Η κυβέρνηση δείχνει πρόθυμη να υιοθετήσει το αίτημα μείωσης των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης κατά 0,60% εντός του 2023 και εξετάζει το ενδεχόμενο νέας μείωση σε ορίζοντα 4ετίας. Το οικονομικό επιτελείο θεωρεί ότι υπάρχουν τα δημοσιονομικά περιθώρια για μια συνδυαστική κίνηση αύξησης του κατώτατου και μείωσης των εισφορών, ώστε να υπάρξει μεγιστοποίηση της αύξησης για όσους αμείβονται με τον βασικό μισθό, ενώ μικρή εισοδηματική βελτίωση θα δουν και τα υπόλοιπα μισθολογικά κλιμάκια. Επιπλέον θα ελαφρύνει το κόστος των επιχειρήσεων, ευνοώντας νέες προσλήψεις.
Επιδότηση μισθολογικού κόστους και τριετίες
Υπενθυμίζεται πως μια αύξηση του κατώτατου μισθού στα 768 ευρώ μεικτά (που είναι και το επικρατέστερο σενάριο) θα αυξήσει μεν το εργοδοτικό κόστος στα 939,5 ευρώ, όμως αν συνδυαστεί με επιδοτούμενα προγράμματα απασχόλησης (μέσω κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης) θα «απορροφηθεί» ένα μέρος της φετινής αύξησης.
Από το 2024, που η ανεργία αναμένεται να πέσει κάτω από το 10% (σήμερα είναι περίπου στο 11,6%), πρόκειται να ξεπαγώσουν τα επιδόματα προϋπηρεσίας (τριετίες) με αποτέλεσμα οι μισθοί να βελτιωθούν κατά 10% τουλάχιστον για όσους έχουν από τρία χρόνια προϋπηρεσίας και πάνω.
Υπενθυμίζεται ότι με τον νόμο 4093 «πάγωσαν» οι προσαυξήσεις στον κατώτατο μισθό λόγω προϋπηρεσίας, οι λεγόμενες δηλαδή τριετίες, μέχρι η ανεργία να πέσει σε μονοψήφιο νούμερο, με αποτέλεσμα να σταματήσει η εξέλιξή τους τον Φεβρουάριο του 2012.
Αυτό σημαίνει ότι αν ο αμειβόμενος με τον κατώτατο μισθό είχε προλάβει μέχρι τις 14/2/2012 να κατοχυρώσει έστω την πρώτη τριετία, εξακολουθεί να παίρνει την ανάλογη προσαύξηση 10% υπολογιζόμενη επί του εκάστοτε βασικού μισθού. Ωστόσο δεν μπορεί να διεκδικήσει προσαύξηση για προϋπηρεσία που συμπληρώνεται από τον Φεβρουάριο του 2012 και μετά. Και αντίστοιχα, οι εργαζόμενοι που προσελήφθησαν μετά τον Φεβρουάριο του 2012 έχασαν το δικαίωμα της προσαύξησης κατά 10% του μισθού τους λόγω προϋπηρεσίας.
Οι προτάσεις των φορέων
Αξίζει να σημειωθεί πάντως πως οι προτάσεις που υπέβαλαν οι φορείς που εμπλέκονται στη διαβούλευση για το ύψος των βασικών αποδοχών από την 1η Απριλίου, έχουν ως εξής:
- ΣΕΒ: Η πρόταση του ΣΕΒ για τον κατώτατο μισθό «φωτογραφίζει» μια αύξηση στα όρια του προβλεπόμενου πληθωρισμού για το 2023, δηλαδή 5% με 6%. Θέτει δε τις προϋποθέσεις μείωσης του μη μισθολογικού κόστους κατά 0,6 ποσοστιαίες μονάδες άμεσα (με την ανακοίνωση της κυβέρνησης) και κατά επιπλέον 3 μονάδες το διάστημα 2024-2025. Προτείνει μάλιστα εναλλακτικά σενάρια με αύξηση κατώτατου και μείωση εισφορών, τα οποία μπορούν να αποδώσουν έως και 10% αύξηση στις καθαρές αποδοχές των χαμηλόμισθων.
- ΚΕΠΕ: Σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, οποιαδήποτε αύξηση του κατώτατου μισθού πάνω από 3 με 4% θα αυξήσει το μοναδιαίο κόστος εργασίας. Εντούτοις, επειδή και οι υπόλοιπες χώρες με τις οποίες ανταγωνιζόμαστε αναμένεται να αυξήσουν αξιόλογα τις κατώτατες αμοιβές τους, μια μάλλον όχι υπέρμετρα υψηλή αύξηση δεν θα δημιουργήσει αξιόλογο έλλειμα ανταγωνιστικότητας.
- ΤτΕ: Στην ανάλυσή της προς τον ΟΜΕΔ, η Τράπεζα της Ελλάδος επισημαίνει πως υπάρχει περιθώριο για αύξηση των κατώτατων μισθών και ημερομισθίων σε ένα εύρος μεταξύ 3% και 5%, με στόχο τη διαφύλαξη της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας και της σταθερότητας των τιμών και δεδομένης της σημαντικής επιβράδυνσης του πληθωρισμού που προβλέπεται για το 2023.
- ΙΟΒΕ: Στο πόρισμά του το Ινστιτούτο θεωρεί πως υπάρχει περιθώριο για αύξηση του κατώτατου μισθού σε ονομαστικό επίπεδο, προς την περιοχή του εκτιμώμενου πληθωρισμού για το 2023. «Μια αύξηση ταχύτερη από αυτήν της παραγωγικότητας εγκυμονεί κινδύνους για τις προοπτικές μακροχρόνιας και βιώσιμης ανάπτυξης της χώρας».
- ΙΝΕΜΥ - ΕΣΕΕ: Το ΙΝΕΜΥ της ΕΣΕΕ προτείνει αύξηση χαμηλότερη του 5% σε συνδυασμό με στοχευμένα μέτρα ανακούφισης κατά της ακρίβειας. Στην έκθεση που υπέβαλε στην επιτροπή διαβούλευσης αναφέρει πως εντός ενός πρωτόγνωρα ρευστού και αβέβαιου οικονομικού και επιχειρηματικού περιβάλλοντος, μια ενδεχόμενη νέα αύξηση του κατώτατου μισθού θα πρέπει αφενός να είναι λελογισμένη (χαμηλότερη του ρυθμού πληθωρισμού) και αφετέρου να συνδεθεί με επιδότηση των ασφαλιστικών εργοδοτικών εισφορών και την κατάργηση επιβαρύνσεων, όπως εκείνων του τέλους επιτηδεύματος και της προκαταβολής φόρων.
- ΙΜΕ- ΓΣΕΒΕΕ: Το ΙΜΕ της ΓΣΕΒΕΕ αναφέρει στην έκθεσή του πως ο κατώτατος μισθός πρέπει να αυξηθεί κατά 8% με 10%. Δεδομένου ότι θα επηρεαστούν, κυρίως, οι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις για τις οποίες, παρά τη βελτίωση που καταγράφεται στις έρευνες οικονομικού κλίματος, συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας και υπερχρέωσης, κρίνεται αναγκαίο από τη ΓΣΕΒΕΕ να ληφθούν μέτρα, προκειμένου να αντιμετωπίσουν το επιπρόσθετο κόστος, όπως η πλήρης κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος.
- ΙΝΣΕΤΕ: Το πόρισμα του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων αναφέρει πως αν η νέα αύξηση του κατώτατου μισθού ανέλθει σε 5,5%, όπως προτείνει, τότε ο κατώτατος μισθός θα διαμορφωθεί στα € 752,22 σε 14μηνη βάση και στα € 877,58 σε 12μηνο βάση από την 1η Απριλίου 2023. Όπως επισημαίνει, αν η αύξηση κυμανθεί για παράδειγμα στο 7,5% τότε «προκύπτει σημαντική επιδείνωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας της Ελλάδος κατά 2,4%».
- ΓΣΕΕ: Αύξηση του κατώτατου μισθού στα 826 ευρώ (από 713 ευρώ σήμερα) ζητά το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ, στην έκθεση που κατέθεσε στον ΟΜΕΔ στο πλαίσιο της διαβούλευσης. Επίσης ζητά την επαναφορά του καθορισμού του κατώτατου μισθού στον θεσμό της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.
