Η Βόρεια Ελλάδα παρουσιάζει διαχρονικά υψηλότερα ποσοστά ανεργίας σε σχέση με τις υπόλοιπες περιοχές. Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, η ανεργία αυξήθηκε από το 9% το 2008, στο 29% το 2013. Άλλες περιοχές, όπως τα νησιά του Αιγαίου και η Κρήτη επηρεάστηκαν λιγότερο και με διαφορετικό τρόπο, καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό των εργαζομένων απασχολείται στον κλάδο του τουρισμού.
Ενώ το ποσοστό ανεργίας κατά το α΄ τρίμηνο του 2023 αποκλιμακώθηκε σε 11,8% (από 13,8% την ίδια περίοδο του 2022), στη Βόρεια Ελλάδα παραμένει επίμονα υψηλό. Μάλιστα στην πρώτη 5άδα των περιφερειών της χώρας με τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας φιγουράρουν η Δυτική Μακεδονία (με 14,5%), η Ανατολική Μακεδονία- Θράκη (με 13,2%) και η Κεντρική Μακεδονία (με 13,1%).
Υψηλά ποσοστά ανεργίας καταγράφονται στη Θεσσαλονίκη, αλλά και στη Δράμα, την Καστοριά, τη Χαλκιδική, τη Βέροια, τις Σέρρες, την Φλώρινα και την Ξάνθη.
Στο πλαίσιο αυτό, εγκρίθηκε και θα τρέξει μέσα στο φθινόπωρο πιλοτικό πρόγραμμα μετακίνησης ανέργων από την Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας που αποτελεί μία από τις περιοχές με υψηλότερη ανεργία στη χώρα, στην περιφερειακή ενότητα Ηρακλείου που έχει αυξημένες ανάγκες για εργάτες γης στη συγκομιδή ελιάς, που πραγματοποιείται από Οκτώβριο μέχρι Ιανουάριο.
Στόχος του προγράμματος είναι η παροχή οικονομικών κινήτρων και συγκεκριμένα επιδόματος μετακίνησης ύψους 250 ευρώ και μετεγκατάστασης ύψους 250 ευρώ τον μήνα, προς τους άνεργους της Δυτικής Μακεδονίας, προκειμένου να μετακινηθούν από την περιοχή της μόνιμης κατοικίας τους, στο Ηράκλειο Κρήτης για να απασχοληθούν στον πρωτογενή τομέα.
Ο προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 625.000 ευρώ και δικαιούχοι του επιδόματος μετακίνησης και μετεγκατάστασης είναι άνεργοι εγγεγραμμένοι στο ψηφιακό μητρώο ΔΥΠΑ των Κέντρων Προώθησης Απασχόλησης (ΚΠΑ2) που εδρεύουν στις περιοχές Κοζάνης, Φλώρινας, Καστοριάς και Γρεβενών. Το επίδομα θα καταβάλλεται από τον Οκτώβριο του 2023 μέχρι τον Ιανουάριο του 2024, που ολοκληρώνεται η περίοδος συγκομιδής της ελιάς.
Έλλειψη εργαζομένων παρά την ανεργία
Παρά τα υψηλά ποσοστά ανεργίας στη Βόρεια Ελλάδα, ο επιχειρηματικός κόσμος δηλώνει πως δυσκολεύεται να βρει εργαζόμενους χαμηλών αλλά και υψηλών ειδικοτήτων. Μάλιστα ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος απέστειλε υπόμνημα στον πρωθυπουργό -εν όψει της 87ης ΔΕΘ- σχετικά με την αδυναμία εξεύρεσης προσωπικού, την οποία χαρακτήρισε «κορυφαίο πρόβλημα για την απρόσκοπτη λειτουργία της βιομηχανίας, το οποίο μάλιστα επιδεινώθηκε μετά την υγειονομική κρίση».
Όπως αναφέρει ο ΣΒΕ, το συγκεκριμένο φαινόμενο είναι ιδιαίτερα έντονο σε όλη τη χώρα και ειδικά στην Περιφέρεια, που αντιμετωπίζει σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα. «Η επίλυση του προβλήματος θα συμβάλλει στην εκπλήρωση του στόχου μείωσης της ανεργίας κάτω από το 10% έως το 2027» τονίζει.
Η μεγάλη πρόκληση για την κάλυψη του ελλείμματος της βιομηχανίας σε εργαζόμενους με τεχνικές δεξιότητες, είναι η ορθή διάρθρωση και η εύρυθμη λειτουργία της αγοράς εργασίας, λαμβάνοντας υπόψη:
• Την αλλαγή των προτύπων απασχόλησης.
• Το υψηλό ποσοστό ανεργίας.
• Τη μόνιμη εργασιακή αβεβαιότητα.
• Τα κοινωνικά προβλήματα που συνδέονται από την ανεργία των νέων και από την ύπαρξη μακροχρόνια ανέργων, και,
• Την πρόκληση της γήρανσης του πληθυσμού
Ο ΣΒΕ προτείνει:
- Αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του «Εθνικού Συστήματος Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης».
- Ορθή διασύνδεση της τεχνικής εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας.
- Θέσπιση της υποχρεωτικότητας και της (τουλάχιστον) εξάμηνης «πρακτικής άσκησης» για τους συμμετέχοντες στην «τεχνική εκπαίδευση».
- Σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων εκπαίδευσης για τους κλάδους «STEM».
- Χρηματοδότηση τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης από φορείς του ιδιωτικού τομέα.
- Ειδικά προγράμματα και θεσμοθέτηση κινήτρων για την ανάσχεση του κύματος αστυφιλίας των τελευταίων ετών.
- Νομοθετικές πρωτοβουλίες και δημιουργία σύγχρονου πλαισίου, ούτως ώστε:
- να δοθεί η δυνατότητα σε πρόσφυγες και μετανάστες να απασχοληθούν στη βιομηχανία, και,
- για την πρόσκληση για απασχόληση αλλοδαπών εργαζομένων στη βιομηχανία.
