Τεκτονικές αλλαγές δρομολογούνται εντός του έτους για το σύνολο σχεδόν των επιδομάτων του ΕΦΚΑ, της ΔΥΠΑ και του ΟΠΕΚΑ, από τις ηγεσίες των υπουργείων Εργασίας και Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.
Χθες ανακοινώθηκε η πρώτη παρέμβαση της κυβέρνησης στο σκέλος ενίσχυσης των οικογενειών, με την αύξηση του επιδόματος γέννησης. Θα ακολουθήσουν νέες πρωτοβουλίες που αφορούν στην οικονομική στήριξη των νέων γονιών, αλλά και στην καθιέρωση ενιαίων παροχών σε ασφαλισμένους και συνταξιούχους ανεξαρτήτως από το ταμείο από το οποίο προέρχονται.
Ήδη έχουν συγκροτηθεί ομάδες εργασίας που εξετάζουν όλες τις αλλαγές:
- στον εξορθολογισμό των παροχών του ΕΦΚΑ (επιδόματα αναπηρίας, ασθένειας, έξοδα κηδείας),
- στην φιλοσοφία χορήγησης και στο ύψος του επιδόματος ανεργίας της ΔΥΠΑ και
- στην αναμόρφωση του καθεστώτος χορήγησης του επιδόματος παιδιού του ΟΠΕΚΑ.
Ενιαίοι κανόνες στα επιδόματα του ΕΦΚΑ
Υπό κατάρτιση είναι ο νέος ενιαίος κανονισμός παροχών σε χρήμα του e – ΕΦΚΑ, με στόχο την καθιέρωση ενιαίων κακόνων για ασφαλισμένους και συνταξιούχους όλων των πρ.Ταμείων.
Στο «μικροσκόπιο» μπαίνουν παροχές ασθενείας, μητρότητας, εργατικού ατυχήματος, αλλά και αναπηρίας, όπως και στα έξοδα κηδείας.
Ειδική ομάδα εργασίας θα πρέπει έως τις αρχές του καλοκαιριού να καταγράψει τα κριτήρια χορήγησης των επιδομάτων και να προτείνει αλλαγές στο σχετικό πόρισμα που θα παραδώσει στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, ώστε να προχωρήσει η νομοθετική ρύθμιση.
Ως βάση του νέου κανονισμοί αναμένεται να ληφθούν οι παροχές του ΙΚΑ, γεγονός που συνεπάγεται πως χιλιάδες συνταξιούχοι και ασφαλισμένοι άλλων πρώην Ταμείων ("ευγενών", τραπεζών) να χάσουν μεγάλος μέρος των προνομίων τους. Αντιστοίχως κάποια άλλα ταμεία που έχουν σήμερα χαμηλότερες παροχές αναμένεται να έχουν – τελικώς – όφελος.
Για παράδειγμα, τα έξοδα κηδείας ποικίλλουν ανάλογα με το κάθε Ταμείο και μπορεί να ξεκινούν από τα επίπεδα των 750 ευρώ (πρώην ΙΚΑ) και να φτάνουν έως και τα 2.900 ευρώ (Ταμείο Εθνικής Τράπεζας), ανά περίπτωση.
Ξεχωριστή σημασία έχουν οι συνταξιοδοτικές και επιδοματικές παροχές που θα αναμορφωθούν και αφορούν τα ΑμεΑ. Σε πρώτη φάση ο στόχος της αρμόδιας ομάδας εργασίας είναι να εντοπίσει το εύρος της κάλυψης των αναγκών των δικαιούχων μέσω αυτών των παροχών και η απλούστευση των κανώνων χορήγησής τους, μέσω της μείωσης μιας σειράς από γραφειοκρατικές αγκυλώσεις.
Επίδομα παιδιού και προπληρωμένη κάρτα
Τoν Μάιο θα ανακοινωθούν οι αποφάσεις για την αναμόρφωση του επιδόματος παιδιού, εφόσον προηγηθεί η υποβολή του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για το Δημογραφικό στον πρωθυπουργό, από την αρμόδια υπουργό, Σοφία Ζαχαράκη.
Ήδη μεικτή ομάδα εργασίας μελετά τις βασικές παραμέτρους του επιδόματος, ώστε να είναι δικαιότερο για τους γονείς με χαμηλότερα εισοδήματα και περισσότερα τέκνα.
Χωρίς να αποκλείεται η αύξηση του ποσού του επιδόματος, η ομάδα εργασίας μελετά ακόμα και την συνάρτησή του με άλλα επιδόματα που λαμβάνει ο εκάστοτε δικαιούχος (ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, επίδομα στέγασης).
Στο μεταξύ από τις 30 Σεπτεμβρίου 2024 όλα σχεδόν τα επιδόματα του ΟΠΕΚΑ θα καταβάλλονται μέσω προπληρωμένης κάρτας, κατά 50% (ενώ το υπόλοιπο 50% ο χρήστης της κάρτας θα μπορεί να το λαμβάνει σε μετρητά από τον λογαριασμό του).
- Αλλαγές στα επιδόματα ανεργίας και προσλήψεις ανέργων στο Σχέδιο Δράσης του υπ. Εργασίας για το 2024
Αύξηση από 400 έως 1.500 ευρώ για το επίδομα γέννησης
Ήδη ανακοινώθηκε η αύξηση του επιδόματος γέννησης από 2.000 σε 2.400 ευρώ για το πρώτο παιδί, στα 2.700 για το δεύτερο παιδί, στα 3.000 για το τρίτο παιδί και στα 3.500 ευρώ για το τέταρτο παιδί και πάνω.
Η μόνιμα και αναδρομική αύξηση για τις γεννήσεις που έγιναν από 1/1/2023, κυμαίνεται από 400 έως 1.500 ευρώ, αναλόγως του αριθμού των τέκνων. Η καταβολή του αυξημένου επιδόματος θα γίνει σε δύο ισόποσες δόσεις, η πρώτη τον Απρίλιο και η δεύτερη πέντε μήνες μετά την γέννηση.
Δικαιούχος είναι η μητέρα που διαμένει μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα και έχει ετήσιο ισοδύναμο οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ.
Πλέον, το επίδομα γέννησης αυξάνεται για κάθε παιδί που γεννιέται αναλόγως του αριθμού των εξαρτώμενων τέκνων της οικογένειας (όπως αυτός διαμορφώνονται μετά τη γέννηση του παιδιού) ως ακολούθως:
- 1 τέκνο: 2400 (αύξηση 400 ευρώ)
- 2 τέκνα: 2700 (αύξηση 700 ευρώ)
- 3 τέκνα: 3000 (αύξηση 1000 ευρώ)
- 4 ή περισσότερα τέκνα: 3500 (αύξηση 1500 ευρώ).
Το σημερινό κόστος του επιδόματος γέννησης ανέρχεται σε 150 εκατ. ευρώ και αφορά σε περίπου 75.000 νέες γεννήσεις ετησίως. Το κόστος της εν λόγω αύξησης εκτιμάται σε 45 εκατ. ευρώ ετησίως και 90 εκατ. ευρώ για το 2024 (λόγω της καταβολής των αναδρομικών ποσών του 2023) και ενισχύει περίπου 35.000 οικογένειες με ένα παιδί, 32.000 οικογένειες με 2 παιδιά, 6.600 τρίτεκνες και 1.400 πολύτεκνες οικογένειες ετησίως.
Οι αυξήσεις θα δοθούν αναδρομικά και στους γονείς που απέκτησαν παιδιά το 2023. Συγκεκριμένα:
- όσοι το 2023 απέκτησαν ένα παιδί θα λάβουν 400 ευρώ
- όσοι το 2023 απέκτησαν δεύτερο παιδί θα λάβουν 700 ευρώ
- όσοι το 2023 απέκτησαν τρίτο παιδί θα λάβουν 1.000 ευρώ
- όσοι το 2023 απέκτησαν τέταρτο παιδί θα λάβουν 1.500 ευρώ.
Υπενθυμίζεται πως αν μία οικογένεια απέκτησε το πρώτο παιδί το 2023 και το δεύτερο το 2024, θα λάβει αναδρομικά ποσά για το πρώτο παιδί 400 ευρώ και θα λάβει για το δεύτερο παιδί που γεννήθηκε το 2024 το ποσό των 2.700 ευρώ. Δηλαδή συνολικά θα λάβει από τον Απρίλιο και μετά 3.100 ευρώ, τα οποία θα χορηγηθούν σε δύο ισόποσες δόσεις.
Επίδομα ανεργίας ώρα μηδέν
Παράλληλα, εντός του α' τριμήνου 2024 θα εκδοθεί η ΚΥΑ για την αναπροσαρμογή των επιδομάτων ανεργίας, που έχει ως στόχο των εξορθολογισμό των παροχών για την ασφάλιση κατά της ανεργίας και άλλων παροχών, την αναπροσαρμογή των επιδομάτων ανεργίας και την ενίσχυση του επιδόματος μακροχρονίως ανέργων σε υφιστάμενους και νέους δικαιούχους της παροχής.
Η αλλαγή στο ύψος του επιδόματος ανεργίας θα εφαρμοστεί στην αρχή πιλοτικά και θα συνδέεται με τον τελευταίο μισθό που λάμβανε ο άνεργος. Ταυτόχρονα, το επίδομα θα εξαρτάται από την ένταξη του ανέργου σε προγράμματα κατάρτισης και ανάλογα με τα έτη του εργασιακού του βίου, το επίδομα θα καταβάλλεται και πέραν των 12 μηνών (ενσωμάτωση του επιδόματος μακροχρόνια ανέργων).
Όσα περισσότερα χρόνια έχει διανύσει ο άνεργος στην αγορά εργασίας, τόσο υψηλότερο θα είναι το επίδομα που θα λαμβάνει, χωρίς ποτέ να υποχωρεί κάτω από τα επίπεδα που διαμορφώνεται σήμερα.
Τέλος στην εκπνοή του 2023, καταργήθηκαν τρία επιδόματα της ΔΥΠΑ με «χαμηλό» αντίκτυπο στην αγορά εργασίας, τα οποία θα αντικατασταθούν με ένα νέο ειδικό βοήθημα της ΔΥΠΑ, ύψους 718 ευρώ, ώστε να μην μείνουν ακάλυπτοι για το διάστημα που παραμένουν εκτός αγοράς εργασίας οι δικαιούχοι τους.
Πρόκειται για το ειδικό επίδομα που χορηγείται μετά τη λήξη της τακτικής επιδότησης ανεργίας, το ειδικό βοήθημα μετά την τρίμηνη παραμονή στο μητρώο ανέργων και το ειδικό επίδομα επίσχεσης που αφορά στην διακοπή της λειτουργίας μιας επιχείρησης.
