Ο Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Πάνος Τσακλόγλου μίλησε στο ERTnews και τον Θάνο Σιαφάκα για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού μας συστήματος.
Όπως τόνισε ο κος Τσακλόγλου κάθε δυο χρόνια επιτροπή του Ageing Working Group της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξετάζει αναλογιστικές μελέτες για τα ασφαλιστικά συστήματα των κρατών-μελών. Η τελευταία μελέτη για το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα δείχνει ότι αυτό είναι βιώσιμο αν τηρηθούν οι υφιστάμενοι κανόνες.
Αν και η συνταξιοδοτική δαπάνη σαν ποσοστό του ΑΕΠ στην Ελλάδα είναι υψηλότερη του ευρωπαϊκού μέσου όρου, οι αναλογιστικές μελέτες δείχνουν ότι αυτή σταδιακά θα συγκλίνει προς τον μέσο όρο της ΕΕ. Ταυτόχρονα, αναμένεται και σταδιακή μείωση των μεταβιβάσεων του προϋπολογισμού για την κάλυψη των ελλειμμάτων της κοινωνικής ασφάλισης, παρότι οι μεταβιβάσεις αυτές θα παραμείνουν υψηλότερες του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Θα αλλάξουν τα όρια συνταξιοδότησης;
Υπάρχουν κανόνες στη χώρα μας, οι οποίοι συνδέουν το όριο συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο της επιβίωσης στα 65. Για την επόμενη τριετία δεν θα υπάρξει καμία αλλαγή λόγω του ότι τα κέρδη των προηγουμένων ετών στο προσδόκιμο της επιβίωσης των ηλικιωμένων ουσιαστικά ανασχέθηκαν στα χρόνια της πανδημίας.
Υπάρχει κίνδυνος να μειωθούν οι συντάξεις;
Οι διαθέσιμες εκτιμήσεις δείχνουν ότι με βάση τους υφιστάμενους κανόνες οι συντάξεις θα αυξάνονται διαχρονικά. Το ύψος της αύξησης εξαρτάται από το ρυθμό της μεταβολής της παραγωγικότητας της εργασίας αλλά και, σε βάθος χρόνου, από τις αποδόσεις των συνταξιοδοτικών αποταμιεύσεων της κεφαλαιοποιητικής επικουρικής ασφάλισης (ΤΕΚΑ). Πάντως, πρέπει να επισημανθούν και δύο επιμέρους σημεία.
Πρώτον, ειδικά για τους ελεύθερους επαγγελματίες, σημαντικό ρόλο για τη μελλοντική τους σύνταξη παίζει η επιλογή της ασφαλιστικής κλάσης. Η συντριπτική πλειονότητα των ελευθέρων επαγγελματιών επιλέγει την κατώτατη ασφαλιστική κλάση, καταβάλλοντας εισφορές χαμηλότερες από αυτές του αμειβόμενου με τον κατώτατο μισθό. Αυτό όμως, μελλοντικά οδηγεί σε χαμηλή σύνταξη και χαμηλό βιοτικό επίπεδο κατά τη διάρκεια του συνταξιοδοτικού βίου.
Δεύτερον, η συμπληρωματική συνταξιοδοτική αποταμίευση στη χώρα μας είναι πολύ χαμηλή σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Πρόσφατα, ψηφίστηκε νόμος που εκσυγχρονίζει τη νομοθεσία της επαγγελματικής ασφάλισης, με σκοπό την ανάπτυξη του τομέα. Αν ο στόχος αυτός επιτευχθεί, αυξάνεται η μακροχρόνια συνταξιοδοτική αποταμίευση και, συνακόλουθα, οι συντάξεις και το βιοτικό επίπεδο των νυν εργαζομένων και μελλοντικών συνταξιούχων.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να λυθεί το δημογραφικό και να αυξηθεί η συμμετοχή στην αγορά εργασίας;
Το δημογραφικό είναι ίσως το σημαντικότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η χώρα μας. Είναι αυτονόητο ότι θα κάνουμε ότι είναι δυνατόν ώστε διευκολύνουμε τα νέα ζευγάρια να αποκτούν τον αριθμό των παιδιών που επιθυμούν. Όμως, αν κρίνουμε από τις πρόσφατες εμπειρίες των άλλων χωρών, δεν υπάρχει καμία χώρα στην οποία να έπεσε το ποσοστό γονιμότητας αρκετά κάτω από το 2,1 που είναι το απαραίτητο για τη σταθερότητα του γηγενούς πληθυσμού, και η χώρα να ανέκαμψε δημογραφικά αργότερα.
Παρά τη σημαντική πτώση του κατά την τελευταία πενταετία, το ποσοστό ανεργίας είναι υψηλό, αλλά ήδη παρατηρούμε σημαντικές στενότητες σε τμήματα της αγοράς εργασίας. Γι’ αυτό το λόγο, έχουμε λάβει μέτρα για να ωθήσουμε περισσότερους ανθρώπους προς την αγορά εργασίας. Τόσο γυναίκες όσο και νέους και άτομα με αναπηρία, αλλά και άτομα μεγάλης ηλικίας, ενδεχομένως συνταξιούχους. Σε όλες αυτές τις κατηγορίες τα ποσοστά συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό στη χώρα μας είναι πολύ χαμηλότερα από ότι στην ΕΕ.
