Στη μεταρρύθμιση που έγινε για την αναμόρφωση της επαγγελματικής ασφάλισης αναφέρθηκε εκτενώς ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Πάνος Τσακλόγλου, μιλώντας στην εκδήλωση, με θέμα «προκλήσεις και προοπτικές στη συμπληρωματική ασφάλιση με τον ν. 5078/2023», την οποία διοργάνωσαν το ΠΜΣ «Κοινωνική Προστασία» της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και η Ένωση για την Προστασία των Κοινωνικών Δικαιωμάτων (ΕΠΚΟΔΙ).
Όπως είπε ο κ. Τσακλόγλου, έως σήμερα, ο θεσμός της επαγγελματικής ασφάλισης δεν αναπτύχθηκε επαρκώς, ενώ, σύμφωνα με τον ίδιο, «η ιδιωτική συνταξιοδοτική αποταμίευση ήταν χαμηλή, γιατί το σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης ήταν εξαιρετικά γενναιόδωρο. Δηλαδή, οι συντάξεις ήταν υψηλές και δεν υπήρχε ανάγκη για αποταμίευση. Όμως, στα χρόνια των μνημονίων, έγιναν περικοπές στους μισθούς και στις συντάξεις και, τότε, άρχισε να αναδύεται η ανάγκη για συμπληρωματική συνταξιοδοτική αποταμίευση, αλλά, εν τω μεταξύ, τα εισοδήματα ήταν χαμηλότερα».
Παράλληλα, ο υφυπουργός Εργασίας διαπίστωσε ότι η κάλυψη του εργατικού δυναμικού στη χώρα μας από συμπληρωματική συνταξιοδοτική ασφάλιση, ήτοι από προγράμματα του δεύτερου πυλώνα, υπολείπεται σε σύγκριση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες. «Αυτό είναι κάτι το οποίο οφείλει να αλλάξει» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Προς την κατεύθυνση αυτή, ο κ. Τσακλόγλου τόνισε ότι στόχος είναι η ενίσχυση της εθελοντικής συνταξιοδοτικής αποταμίευσης, γεγονός που θα είναι ωφέλιμο τόσο για τους ίδιους τους ασφαλισμένους όσο και για την ελληνική οικονομία.
Ο υφυπουργός Εργασίας υπογράμμισε επίσης ότι, με τον νέο νόμο για την περαιτέρω ανάπτυξη του θεσμού των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ), θεσπίστηκαν η απλοποίηση των διαδικασιών σύστασης των ΤΕΑ και η χρήση πρότυπου καταστατικού, ενώ, ταυτόχρονα, διευκολύνεται και η ίδρυση πολυεργοδοτικών ΤΕΑ από περισσότερες επιχειρήσεις, ακόμα και χωρίς να έχουν κλαδική συνάφεια. Μέχρι πρότινος, στην Ελλάδα, τα ΤΕΑ ήταν δύο ειδών, είτε εταιρικά, είτε κλαδικά.
Επίσης, υιοθετούνται ενιαίοι κανόνες χρηστής διακυβέρνησης. «Στόχος είναι να συστηματοποιήσουμε τις λεγόμενες πρακτικές καλής διακυβέρνησης» σχολίασε ο κ. Τσακλόγλου και προσέθεσε ότι ενισχύεται και η εποπτεία των ΤΕΑ, με τη μεταφορά της στην Τράπεζα της Ελλάδος.
Ακόμα, ο υφυπουργός Εργασίας υπενθύμισε ότι προβλέπεται κλιμακωτή φορολόγηση των παροχών των ΤΕΑ ανάλογα με τα χρόνια ασφάλισης κάθε ασφαλισμένου. Όσο περισσότερος χρόνος έχει διανυθεί σε ΤΕΑ ή ομαδικό ασφαλιστικό συμβόλαιο, τόσο μικρότερος είναι ο συντελεστής φορολόγησης, ώστε να ενισχύεται η μακροπρόθεσμη αποταμίευση. Επιπλέον, παρέχονται επιπρόσθετα φορολογικά κίνητρα για την καταβολή σύνταξης, μέσω της οποίας διασφαλίζεται συμπληρωματικό εισόδημα καθ' όλη τη διάρκεια του συνταξιοδοτικού βίου.
Μεταξύ άλλων, ο κ. Τσακλόγλου αναφέρθηκε και στη μεταρρύθμιση που αφορά το Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (ΤΕΚΑ), επισημαίνοντας ότι, μακροπρόθεσμα, θα γίνει ο μεγαλύτερος θεσμικός επενδυτής της χώρας.
Από την πλευρά του, ο Γενικός Γραμματέας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Νίκος Μηλαπίδης, δήλωσε ότι το υπουργείο Εργασίας, τα τελευταία τέσσερα χρόνια, έχει ως στόχο την ανάπτυξη του πρώτου και του δεύτερου πυλώνα, με την εξασφάλιση αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης για τους τωρινούς και τους μελλοντικούς συνταξιούχους, τον εξορθολογισμό της ασφαλιστικής νομοθεσίας, υπό τη νέα οργανωτική δομή του ΕΦΚΑ και την παροχή ποιοτικών και αξιόπιστων υπηρεσιών στους ασφαλισμένους.
Όπως σημείωσε ο κ. Μηλαπίδης, «στην περίπτωση του νόμου για την αναμόρφωση των ΤΕΑ, ο νομοθέτης διέγνωσε ότι το προηγούμενο καθεστώς έχρηζε μεταρρύθμισης. Στο πλαίσιο αυτό, ξεκίνησε μία μακρόχρονη διαβούλευση με τα υπάρχοντα ΤΕΑ, προκειμένου να διαγνωστούν οι ανάγκες, τα κενά και τα βαρίδια, που επέφερε το προηγούμενο καθεστώς στη λειτουργία τους.
Η γήρανση του πληθυσμού συνεπάγεται ότι όλο και λιγότεροι εργαζόμενοι καλούνται να καταβάλουν εισφορές για όλο και περισσότερους συνταξιούχους. Το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση του δημογραφικού κινδύνου έγινε με την ίδρυση του ΤΕΚΑ. Το δεύτερο βήμα έγινε τον Δεκέμβριο του 2023 με τον νέο νόμο για την αναμόρφωση των Επαγγελματικών Ταμείων, που και αυτά έχουν κεφαλαιοποιητικό χαρακτήρα.
Για πρώτη φορά, έχουμε ένα ενιαίο και σύγχρονο νομοθέτημα, χωρίς διάσπαρτες και παρωχημένες ρυθμίσεις του παρελθόντος. Διαθέτουμε νέα εργαλεία, με τα οποία απλοποιούμε τις διαδικασίες ίδρυσης των ΤΕΑ, τις επιταχύνουμε, προωθούμε την ίδρυση πολυεργοδοτικών ΤΕΑ και αναβαθμίζουμε την εποπτεία, καθώς μεταφέρεται στην Τράπεζα της Ελλάδος.
Οι προκλήσεις είναι πολλές. Το 2024 θα το χαρακτήριζα ως έτος μετάβασης και προσαρμογής τόσο για τη μεταφορά της εποπτείας όσο και για την έκδοση εγκύκλιων οδηγιών και την αποσαφήνιση του πλαισίου του νόμου.
Παράλληλα, βρισκόμαστε σε τροχιά επανεξέτασης άλλων σημείων σύγκλισης ομαδικών ασφαλιστηρίων συμβολαίων και ΤΕΑ, ώστε να προβλεφθούν και για τις ασφαλιστικές επιχειρήσεις οι προστατευτικές διατάξεις που ισχύουν για τα ΤΕΑ».
Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο κ. Μηλαπίδης υπογράμμισε ότι ο νέος νόμος έχει μεταρρυθμιστικά χαρακτηριστικά, φιλοδοξεί να χτίσει έναν θεσμό και όχι να τον γκρεμίσει, ενισχύει τη συμπληρωματικότητα μεταξύ των πυλώνων και διασφαλίζει την οργανωτική και τη λειτουργική επάρκεια των ΤΕΑ, παρέχοντας επαρκή και δίκαια κίνητρα για την ανάπτυξη της επαγγελματικής ασφάλισης.
