Aύξηση των αιτήσεων για κύρια σύνταξη άρα και της συνταξιοδοτικής δαπάνης για το 2024 (κατά 400 εκατ. ευρώ + 470 εκατ. ευρώ που προβλέπονταν ήδη από τον προυπολογισμό), μαρτυρούν τα επικαιροποιημένα στοιχεία που έχουν στα χέρια τους τα υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Εργασίας.
Οι τάσεις φυγής των ασφαλισμένων που έχουν την δυνατότητα αποχώρησης ενισχύονται από τις δραματικές προβλέψεις για το δημογραφικό και τα σενάρια περί αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2027 κι έπειτα.
Ήδη το πρώτο δίμηνο του 2024 οι αιτήσεις συνταξιοδότησης ξεπέρασαν τις 35.000 που συνιστά ρεκόρ όλων των εποχών για τον ΕΦΚΑ. Βάσει των στοιχείων του, οι αιτήσεις κατά το διάστημα Ιανουαρίου - Απριλίου 2024 φτάνουν τις 65.000 και προβλέπεται να ξεπεράσουν τις 220.00 έως το τέλος του έτους, καθώς παραδοσιακά οι μήνες που συγκεντρώνουν τον μεγαλύτερο αριθμό αιτήσεων είναι ο Αύγουστος και ο Δεκέμβριος.
Υπενθυμίζεται πως το 2020 είχαν υποβληθεί 175.705 αιτήσεις συνταξιοδότησης, το 2021 περί τις 212.151 αιτήσεις, το 2022 υποβλήθηκαν 211.133 αιτήσεις και το 2023 περίπου 190.368 αιτήσεις συνταξιοδότησης. Αντιλαμβάνεται κανείς πως την τελευταία 4ετία τερμάτισαν τον εργασιακό τους βίο πάνω από 789.000 ασφαλισμένοι του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Το κύμα φυγής προς τη σύνταξη προβλέπεται να σπάσει τα κοντέρ φέτος, λόγω:
- του ευνοϊκού καθεστώτος για την εργασία μετά την συνταξιοδότηση (άρθρο 114 ν.5078/2023) που επιτρέπει σε συνταξιούχους να απασχολούνται χωρίς περικοπή της σύνταξής τους.
- της αλλαγής του τρόπου υπολογισμού των συντάξεων από το 2025 (με βάση τον δείκτη μεταβολής μισθών της ΕΛΣΤΑΤ), η οποία κανείς δεν ξέρει αν θα είναι προς όφελος των συνταξιούχων ή όχι.
- των σεναρίων για μελλοντική αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2027, εξαιτίας της αύξησης του προσδόκιμου ζωής.
- της συνταξιοδότησης της γενιάς των λεγόμενων baby boomers, που γεννήθηκαν μεταξύ 1946 και 1964.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών του οικονομικού επιτελείου, φέτος θα έχουμε περίπου 30.000 περισσότερες συνταξιοδοτήσεις από όσες αναμένονταν, ανεβάζοντας το συνολικό κονδύλι για τις νέες συντάξεις στο 1 δισ. ευρώ, με αποτέλεσμα η συνολική συνταξιοδοτική δαπάνη για το 2024 να υπερβαίνει πλέον τα 33 δισ. ευρώ (από 32,96 δισ. ευρώ που είχαν αρχικά προϋπολογιστεί).
Φυγή προς τη σύνταξη
Αύξηση της τάξης του 20% καταγράφουν φέτος οι αιτήσεις συνταξιοδότησης του πρώτου τετραμήνου, εξέλιξη που οδηγεί σε ρεκόρ συνταξιοδοτήσεων ακόμη μεγαλύτερο από εκείνο του 2021, όταν άνοιξαν την πόρτα της εξόδου 212.151 ασφαλισμένοι.
Σύμφωνα με ειδικούς έως το 2030, κάθε χρόνο θα συνταξιοδοτούνται περίπου 165.000- 200.000 ετησίως. Μέχρι τότε οι απασχολούμενοι αναμένεται να μειωθούν στα 4,09 εκατ. άτομα το 2030 (από περίπου 4,196 εκατ.) και οι συνταξιούχοι να αυξηθούν κατά περίπου 130.000 άτομα.
Ωστόσο αρκετοί ασφαλισμένοι σπεύδουν να προλάβουν τις αλλαγές στα όρια ηλικίας, που πάντως δεν θα έρθουν πριν από το 2027.
Σήμερα όσοι ασφαλισμένοι δεν θεμελίωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα πριν από τις 31/12/2021 συνταξιοδοτούνται είτε στο 67ο έτος ηλικίας (με 15 έτη ασφάλισης) ή στο 62ο έτος (με 40 έτη ασφάλισης).
Είναι χαρακτηριστικό ότι οι περισσότερες νέες αιτήσεις καθιστούν ακόμα δυσκολότερη την κάλυψη μεγάλου μέρους από τις εκκρεμότητες που υπάρχουν στον ΕΦΚΑ.
Σύμφωνα με στοιχεία του φορέα, οι ληξιπρόθεσμες αιτήσεις σε αναμονή ανέρχονται σε 8.366 στο ΙΚΑ-ΕΤΑΜ (ιδιωτικός τομέας), στις 5.138 στον ΟΑΕΕ (ελεύθεροι επαγγελματίες), στις 2.724 στον ΟΓΑ (αγρότες), στις 2.805 στο ΕΤΑΑ (αυτοαπασχολούμενοι), στις 513 στο ΝΑΤ (ναυτικοί), στις 70 στο ΕΤΑΠ-ΜΜΕ (εργαζόμενοι στα ΜΜΕ) και στις 2.678 στο ΓΛΚ (δημόσιος τομέας).
