Ένας αλγόριθμος, αντίστοιχος με εκείνον που χρησιμοποιείται για τις αυξήσεις στις συντάξεις, θα καθορίζει το ύψος του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα, από το 2028 κι έπειτα.
Μέχρι το 2027 οι αυξήσεις στον κατώτατο θα γίνονται με το ισχύον σύστημα της διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους και τους επιστημονικούς φορείς, προκειμένου να υλοποιηθεί η δέσμευση του πρωθυπουργού για κατώτατο μισθό στα 950 ευρώ μέχρι τότε. Αυτό σημαίνει μια μέση αύξηση περίπου 5% τον χρόνο στον κατώτατο μισθό για τα επόμενα 3 χρόνια (σήμερα είναι στα 830 ευρώ μεικτά).
Η μετάβαση στο νέο σύστημα υπολογισμού θα γίνει σταδιακά. κατά τις διαβουλεύσεις του 2025 και 2026 θα λαμβάνονται υπόψη και νέα κριτήρια καθορισμού του ύψους του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου, όπως η αγοραστική δύναμη των μισθών, το κόστος διαβίωσης, το γενικό επίπεδο των μισθών κλπ.
Μετά την τριετία η αναπροσαρμογή του ύψους των βασικών αποδοχών θα γίνεται αυτόματα και αφού εξασφαλίζεται ότι οι μισθοί θα συμβαδίζουν με τη γενικότερη πορεία της οικονομίας.
Μάλιστα όπως αναφέρει το πόρισμα της επιστημονικής επιτροπής «επειδή το νέο σύστημα αυτόματης αναπροσαρμογής στηρίζεται σε σειρά στοιχείων και δεδομένων και απαιτείται ικανός χρόνος προσαρμογής, ιδίως της ΕΛΣΤΑΤ, προτείνεται αυτό να εφαρμοσθεί από την 1/1/2028».
Το πόρισμα που συστάθηκε για να επεξεργαστεί την Κοινοτική Οδηγία 2022/2041 για «αξιοπρεπείς» κατώτατους μισθούς προτείνει, μεταξύ άλλων, τη θέσπιση ενός μαθηματικού τύπου, ο οποίος θα καθορίζει το πώς θα αυξάνεται, από το 2028 και μετά, ο κατώτατος μισθός, λαμβάνοντας υπόψη τον πληθωρισμό και την παραγωγικότητα της οικονομίας.
Τι θα ισχύσει στο Δημόσιο
Το πόρισμα προβλέπει επίσης ότι:
- δεν μπορεί να μειώνεται ο νομοθετημένος κατώτατος μισθός
- εάν οι οικονομικές συνθήκες δεν επιτρέπουν την αναπροσαρμογή του αυτή δεν θα γίνεται
- δεν πρέπει να υπάρχουν μισθολογικές διαφορές ως προς το ύψος του εισαγωγικού μισθού στο δημόσιο και του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα.
Από τον επόμενο Απρίλιο λοιπόν αναμένεται και αναμόρφωση των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων, με την εξίσωση του εισαγωγικού μισθού με τον κατώτατο μισθό του ιδιωτικού τομέα.
Για παράδειγμα αν ο κατώτατος μισθός αυξηθεί τον Απρίλιο του 2025 στα 870 ευρώ, τότε και ο εισαγωγικός μισθός (Υ.Ε κατηγορίας) στο Δημόσιο θα αυξηθεί στα 870 ευρώ από τα 850 ευρώ που είναι σήμερα. Η αύξηση αυτή των 20 ευρώ θα δοθεί οριζόντια σε όλα τα μισθολογικά κλιμάκια του Δημοσίου και όχι μόνο στο χαμηλότερο.
Με τον τρόπο αυτό, αναμένεται ότι ο εισαγωγικός μισθός στο Δημόσιο θα φτάσει κι αυτός τα 950 ευρώ έως το 2027.
Αξίζει να σημειωθεί πάντως ότι σύμφωνα με δηλώσεις υψηλόβαθμου στελέχους του υπουργείου Εργασίας, ο κατώτατος μισθός με βάση το νέο τρόπο υπολογισμού δεν θα είχε απόκλιση από τον σημερινό παρά μόνο λίγα ευρώ (προς τα κάτω).
«Θέλουμε αφενός να θωρακίσουμε τους εργαζόμενους και αφετέρου να υπάρχει γενικότερα προβλεψιμότητα στην οικονομία για το προς τα που πάει ο κατώτατος μισθός», δήλωσε στην ΕΡΤ η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως και υπογράμμισε τη σημασία του διαλόγου και της συμμετοχής των κοινωνικών εταίρων στη διαδικασία.
Ήδη το υπουργείο απέστειλε χθες επιστολές προς τους κοινωνικούς εταίρους προκειμένου να συζητηθεί το πόρισμα της Επιτροπής και να κατατεθεί η τελική πρόταση στο Υπουργικό Συμβούλιο όπου και θα ληφθεί η απόφαση για την κατάρτιση
νομοσχεδίου που θα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή.
Η μέθοδος προσδιορισμού του κατώτατου μισθού
Η Επιτροπή προτείνει στο πόρισμά της τη χρήση μαθηματικού τύπου ως έναν πιο αντικειμενικό τρόπο υπολογισμού του κατώτατου μισθού, ακολουθώντας το παράδειγμα του γαλλικού συστήματος αλλά και άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Στο προτεινόμενο σύστημα ο καθορισμός και η αναπροσαρμογή του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου γίνεται αυτόματα, με βάση συντελεστή που προκύπτει από το άθροισμα:
α) του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του δείκτη τιμών καταναλωτή μεταξύ της 1ης Ιουλίου του προηγούμενου έτους και της 30ης Ιουνίου του τρέχοντος για το χαμηλότερο 20% της εισοδηματικής κατανομής των νοικοκυριών και
β) του ημίσεως του ετήσιου ποσοστού μεταβολής της αγοραστικής δύναμης του γενικού δείκτη μισθών κατά την ίδια χρονική περίοδο.
Δηλαδή η Επιτροπή προτείνει η αυτόματη αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού να λαμβάνει υπόψιν και τον πληθωρισμό και την αύξηση της παραγωγικότητας της οικονομίας.
Ο μηχανισμός αυτός θα διατηρεί ακέραια την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών με χαμηλό εισόδημα και θα επιτρέπει στους αμειβόμενους με κατώτατο μισθό να επωφελούνται από την αύξηση της παραγωγικότητας και των πραγματικών μισθών στην οικονομία.
Η εφαρμογή του προτεινόμενου μαθηματικού τύπου μπορεί να εκκινήσει το 2027, μετά την ενσωμάτωση της σχετικής Οδηγίας στο εθνικό δίκαιο και την προετοιμασία από την ΕΛΣΤΑΤ των απαραίτητων δεικτών υπολογισμού.
Επισημαίνεται ότι ο κατώτατος μισθός που θα διαμορφώνεται μέσω αυτού του συστήματος δεν επιτρέπεται να μειωθεί, διασφαλίζοντας έτσι το γενικό επίπεδο προστασίας των εργαζομένων.
Στα πλεονεκτήματά του συμπεριλαμβάνονται:
- η προβλεψιμότητα ως προς την μελλοντική πορεία του κατώτατου μισθού, η οποία βοηθάει στη μείωση της αβεβαιότητας εργαζομένων και εργοδοτών και, κατά συνέπεια, στηρίζει αφενός τον προγραμματισμό των εργαζομένων και αφετέρου την λειτουργία των επιχειρήσεων ενώ ενθαρρύνονται οι επενδύσεις,
- η εισαγωγή των κριτηρίων της Οδηγίας με τρόπο που προστατεύει την διαμόρφωση κατώτατου μισθού από την απόκλιση από τις δυνατότητες της πραγματικής οικονομίας, εξασφαλίζοντας έτσι την μακροχρόνια οικονομική διατηρησιμότητα,
- η προστασία της αγοραστικής δύναμης του χαμηλότερου 20% της εισοδηματικής κατανομής των νοικοκυριών,
- η δικαιότερη κατανομή των μισθών για ολόκληρη την ελληνική κοινωνία,
- η συνολική ενίσχυση της αξιοπιστίας της οικονομικής πολιτικής της χώρας.
