Από ανάκριση «τρίτου βαθμού» περνούν οι ασφαλισμένοι που θέλουν να υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης, καθώς οι νέες αιτήσεις προς το νεοσύστατο Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) περιλαμβάνουν 100 έως 115 ερωτήσεις, στις οποίες υποχρεούνται να απαντήσουν όλοι όσοι επιθυμούν να λάβουν σύνταξή εξ ιδίου δικαιώματος (γήρατος), αναπηρίας ή λόγω θανάτου.
Ενδεικτικό παράδειγμα του κυκεώνα των 115 ερωτήσεων που περιπλέκουν και βασανίζουν τους ασφαλισμένους, είναι το εξής: ερωτάται ασφαλισμένος των ΝΠΔΔ για σύνταξη αναπηρίας αν επιθυμεί να συνταξιοδοτηθεί με τις διατάξεις του Ν 3163/1955, του ΝΔ 4277/1962, ή του Α.Ν 1846/1951;
Είναι σαφές ότι ακόμη και δικηγόρος αδυνατεί να απαντήσει στο ερώτημα αυτό, χωρίς προηγουμένως να αναζητήσει και να μελετήσει τις αναφερόμενες αυτές νομοθετικές ρυθμίσεις. Επομένως, τι απάντηση μπορεί να δώσει στην ερώτηση αυτή ο οποιοσδήποτε ασφαλισμένος;
Η σωστή συμπεριφορά του Φορέα Ασφάλισης θα ήταν να εξηγήσει στον αιτούνται ποια νομοθετική επιλογή είναι η πλέον συμφέρουσα στην περίπτωσή του και να εφαρμόσει ακολούθως στην περίπτωσή του τη λύση αυτή.
Στο ίδιο μήκος κύματος, ερωτάται ασφαλισμένος στον πρώην ΟΓΑ που θέλει να βγει στη σύνταξη, αν απουσίασε από τον τόπο των επαγγελματικών του ασχολιών, από πότε μέχρι πότε και για ποιο λόγο; Ουδείς γνωρίζει για ποιο λόγο ενδιαφέρεται ο ασφαλιστικός φορέας να παραστήσει τον «απουσιολόγο», τσεκάροντας τις απουσίες του ασφαλισμένου. Αυτό που θα έπρεπε να μετράει είναι αν ο υποψήφιος έχει συμπληρώσει τα απαραίτητα έτη ασφάλισης και το ηλικιακό όριο για να ανοίξει την πόρτα της εξόδου.
Αντίστοιχα, ερωτάται ασφαλισμένος που υποβάλλει αίτηση για σύνταξη αναπηρίας, τι επίπεδο εκπαίδευσης έχει (ΠΕ, ΤΕ, ΔΕ ή ΥΕ), και τι επαγγελματικές γνώσεις έχει (του ζητείται να γράψει την ειδικότητά του). Για ποιο λόγο ένας φορέας απονομής συντάξεων ενδιαφέρεται για το εκπαιδευτικό επίπεδο του υποψήφιου συνταξιούχου, είναι απορίας άξιον. Η σχέση που μπορεί να έχουν οι γραμματικές γνώσεις και η ειδίκευση στην διαδικασία πρόσληψης είναι γνωστή και απολύτως κατανοητή. Όμως για την απονομή σύνταξης, τι χρειάζεται;
Η ερώτηση σε χήρα/χήρο αν ο θάνατος του ασφαλισμένου οφείλεται σε ατύχημα, βίαιο συμβάν, ή τρομοκρατική ενέργεια επίσης προκαλεί απορίες και ερωτηματικά, καθώς για ως γνωστόν η σύνταξη χηρείας δεν είναι συνάρτηση του τρόπου θανάτου του ασφαλισμένου...
Αντιμέτωποι με ποινές φυλάκισης
Πέραν του γραφειοκρατικού αλαλούμ που επικρατεί στη συμπλήρωση της αίτησης συνταξιοδότησης και της συνεπαγόμενης ταλαιπωρίας των ασφαλισμένων, όλοι ανεξαιρέτως οι ενδιαφερόμενοι υποχρεούνται να υποβάλλουν μαζί με την αίτηση και Υπεύθυνη Δήλωση του άρθρου 8 παρ. 4 του Ν. 1599/1986.
Υπενθυμίζεται ότι σε περίπτωση που η Υπεύθυνη Δήλωση εμπεριέχει ανακριβή στοιχεία, ο δηλών αντιμετωπίζει ποινικές ευθύνες και τιμωρείται με ποινές κυμαινόμενες από φυλάκιση 3 μηνών, μέχρι κάθειρξη 10 ετών(!).
Στο κείμενο, λοιπόν, αυτό της Υπεύθυνης Δήλωσης που συνυποβάλλεται υποχρεωτικά με την αίτηση συνταξιοδότησης, ο ασφαλισμένος βεβαιώνει με ατομική του ευθύνη και γνωρίζοντας τις κυρώσεις του νόμου, ότι, μεταξύ και άλλων στοιχείων, «γνωρίζει και πληροί τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησής του σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία».
Δηλαδή αν κάποιος κάνει αίτηση για τη χορήγηση σύνταξης και νομίζει ότι συγκεντρώνει τις απαραίτητες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, αλλά στη συνέχεια ο ΕΦΚΑ διαπιστώσει ότι δεν τις πληροί, κινδυνεύει να τιμωρηθεί με ποινή φυλάκισης, ή ενδεχομένως και κάθειρξης.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, την υποχρέωση ελέγχου των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης την έχει ο ασφαλιστικός φορέας, δηλαδή ο ΕΦΚΑ και όχι ο εκάστοτε υποψήφιος συνταξιούχος.
Αντιθέτως, οι ασφαλισμένοι έχουν το δικαίωμα να υποβάλλουν την αίτηση συνταξιοδότησης και σε περίπτωση απόρριψής της μπορούν να διεκδικήσουν τη δικαίωσή τους με την τήρηση συγκεκριμένης προβλεπόμενης από το νόμο διαδικασίας.
