Ανεβάζει ρυθμούς η επέκταση των δικτύων οπτικών ινών στη χώρα, με το αρμόδιο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης να δρομολογεί κινήσεις για την χαρτογράφηση των ευρυζωνικών συνδέσεων υπέρ υψηλών ταχυτήτων και τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους να προχωρούν σε επενδύσεις δισεκατομμυρίων με την ελπίδα να αυξηθεί η περιορισμένη μέχρι στιγμής, ζήτηση. Την ίδια στιγμή στο παιχνίδι μπαίνουν και νέοι παίκτες που αναμένεται να αναδιαμορφώσουν έστω μερικώς το υπάρχον τοπίο.
Οι δυο βασικές μεταβλητές της εξίσωσης των δικτύων ακούν στην κάλυψη και στη διείσδυση με την πρώτη να είναι άμεσα συνδεδεμένη με τα επενδυτικά σχέδια των παροχών και την δεύτερη να εξαρτάται από τους καταναλωτές και τις ανάγκες τους. Και οι δύο προαναφερθείσες μεταβλητές βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα, σε σχέση με τις λοιπές χώρες της ΕΕ με την ζήτηση ωστόσο να εντοπίζεται σε ακόμα μειονεκτικοτερη θέση, με αποτέλεσμα να απαιτείται η κινητοποίηση του υπουργείου αλλά και η ένταση του ανταγωνισμού - από την άποψη της μείωσης των τιμών - για να τροφοδοτηθεί εντονότερα.
Η κάλυψη και οι «νέοι» παίκτες
Σε επίπεδο κάλυψης υποδομών υψηλής χωρητικότητας η χώρα έχει πολύ μεγάλη απόσταση από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο παραμένοντας ουραγός στην 27η θέση του σχετικού ψηφιακού δείκτη παρά τις οποίες βελτιώσεις παρατηρήθηκαν μεταξύ 2022-2023.
Συγκεκριμένα στα σταθερά ευρυζωνικά δίκτυα υψηλών ταχυτήτων 100 mbps η χώρα καταλαμβάνει την 27η θέση ίδια με πέρυσι με ποσοστό 20,3% έναντι 8,5% της αμέσως προηγούμενης χρονιάς. Παρότι η βελτίωση είναι μεγάλη εξακολουθεί να υπολείπεται έναντι του μέσου όρου της ΕΕ, ο οποίος φτάνει στο 55,1%. Μεγάλη είναι η απόκλιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και στα δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας με τη χώρα μας να συγκεντρώνεται 27,9% από 19,8% του 2022 έναντι όμως 74,3% της ΕΕ.
Οι εν λόγω δείκτες βέβαια δεν αντιπροσωπεύουν την εικόνα της τρέχουσας χρονιάς, κατά την οποία σύμφωνα με τα στοιχεία των παροχών η κάλυψη των δικτύων οπτικών ινών μέχρι το σπίτι - που προσφέρει ταχύτητες από 200 mbps έως και 1 gbps φτάνει τα 2-2,5 εκατ.
Συγκεκριμένα το δίκτυο FTTH της Cosmote έφτανε στο τέλος του 2023 στα 1,331 εκατομμύρια σπίτια και επιχειρήσεις με την εταιρεία να κατασκευάζει μόνο το 2023 420.000 γραμμές. Η κάλυψη στην περίπτωση της Vodafone φτάνει σήμερα τις 280.000 γραμμές ενώ η Nova έχει προχωρήσει στην ανάπτυξη περίπου 300.000 γραμμών FTTH.
Στο σύνολο της κάλυψης βέβαια θα πρέπει να προστεθούν και οι νέοι παίκτες όπως για παράδειγμα η ΔΕΗ η οποία μέσω της θυγατρικής της Δ.Ε.Η. FiberGrid έχει καλύψει ήδη 140 χιλ. σπίτια, αναπτύσσοντας δίκτυο οπτικών ινών μέχρι το σπίτι στις εναέριες γραμμές ηλεκτρικού ρεύματος. Το δίκτυο της δε, αναμένεται να είναι διαθέσιμο για εμπορική χρήση από το φθινόπωρο.
Αξιοσημείωτο είναι και το αποτύπωμα της Inalan, η οποία δραστηριοποιείται στη χώρα την τελευταία 10 χρόνια έχοντας μέχρι σήμερα ένα δίκτυο οπτικών ινών που καλύπτει 500 χιλ. νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Οι στόχοι των παρόχων
Η προαναφερθείσα κάλυψη ωστόσο αναμένεται να αυξηθεί καθώς προχωράνε οι παροχές επενδύσεις που οι πάροχοι έχουν προαναγγείλει. Να θυμίσουμε ότι η Cosmote επενδύοντας 3 δισ. ευρώ μέσα στην πενταετία σχεδιάζει να φτάσει τα 1,8 εκατομμύρια γραμμές μέχρι το τέλος του 2024 και τα 3 εκατ. νοικοκυριά το 2027. Σε αυτά περιλαμβάνονται και οι περίπου 350.000 γραμμές που θα καλυφθούν μέσω του Ultra Fast Broadband. Πρόκειται για την σύμπραξη Δημοσίου και Ιδιωτικού τομέα που στοχεύει μέσω και της κρατικής επιδότησης να προσφέρει κάλυψη σε περιοχές που δεν παρουσιάζουν εμπορικό ενδιαφέρον, στην οποία ο ΟΤΕ αποτελεί τον ένα εκ των δύο αναδόχων..
Στην περίπτωση της Vodafone o στόχος είναι μέχρι το 2027 η κάλυψη του δικτύου FTTH να έχει φτάσει στις 850.000 γραμμές μέσω και της νέας θυγατρικής που έχει δημιουργήσει Fiber2all.
Από πλευράς της η Nova η οποία προχωρά σε σχετικές επενδύσεις μέσω της αντίστοιχης θυγατρικής United Fiber, έχει ως στόχο να καλυφθούν 1 εκατ. σπίτια μέχρι το α’ τρίμηνο του 2026.
Όσο για την ΔΕΗ FiberGrid σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση, το δίκτυο FTTH αναμένεται να φτάσει τις 500 χιλ. νοικοκυριά και επιχειρήσεις στο τέλος του 2024 και τα 1,7 εκατ. νοικοκυριά κι επιχειρήσεις το 2025. Συνολικά ο στόχος της ΔΕΗ είναι να προσφέρει κάλυψη με οπτική ίνα μέχρι το σπίτι σε 3 εκατομμύρια νοικοκυριά και επιχειρήσεις της χώρας εντός της επόμενης πενταετίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι περιοχές στο δεύτερο κύμα επέκτασης του δικτύου της Δ.Ε.Η. αφορούν γεωγραφικές ζώνες για τις οποίες έχουν ανακοινώσει ανάλογα έργα η Vodafone και η Nova χωρίς ωστόσο αυτά να έχουν προχωρήσει και δεν υπάρχει επικάλυψη με υφιστάμενο δίκτυο της Cosmote. Επιπλέον η ΔΕΗ με τους προαναφερθέντες δεσμευτικούς χρόνους υλοποίησης φαίνεται να προχωράει αρκετά σύντομα για τα δεδομένα των συγκεκριμένων επενδύσεων στην ανάπτυξη των δικτύων. Με στόχο την επίσπευση των εργασιών άλλωστε, το αντικείμενο της ανάπτυξης των δικτύων της «έσπασε» σε 12 εργολαβίες ώστε να μπορεί να προχωρά παράλληλα.
Τέλος και η Inalan σχεδιάζει να φτάσει την κάλυψη στα 1,5- 2 εκατ. νοικοκυριά μέσα στα επόμενα δύο με τρία χρόνια με στόχο να καλύψει κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας προχωρώντας, αν κριθεί απαραίτητο, και σε συνέργειες για την μίσθωση γραμμών χονδρικής από τη ΔΕΗ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι στιγμής πολλά από τα δίκτυα που αναπτύσσονται αλληλοεπικαλύπτονται. Επιπλέον, παρά τα σχέδια για την ανάπτυξη συγκεκριμένων περιοχών από τους παρόχους, κάποια μεγάλα αστικά κέντρα, όπως ο Βόλος και τα Ιωάννινα φαίνεται να μην έχουν καθόλου κάλυψη. Γεγονός που έχει επισημάνει και ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου, ο οποίος για τον λόγο αυτό θα συναντηθεί εντός της επόμενης εβδομάδας με τους επικεφαλής των παροχών για να χαρτογραφηθούν οι επικείμενες επενδύσεις. Το ραντεβού αναμένεται να πραγματοποιηθεί στις 19 Μαρτίου και στόχος είναι να βρεθεί τρόπος να επιταχυνθεί η ανάπτυξη των δικτύων FTTH.
Σε χαμηλά επίπεδα παραμένει η ζήτηση
Σε κάθε περίπτωση βέβαια η επιτάχυνση της ανάπτυξης των δικτύων δείχνει να μην είναι αρκετή, αφού παρά την βελτίωση της κατάστασης σε επίπεδο κάλυψης, η ζήτηση παραμένει χαμηλή στην χώρα.
Να θυμίσουμε ότι σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Cosmote οι συνδέσεις FTTH της τηλεπικοινωνιακής εταιρείας έφταναν στο τέλος του 2023 της 251.000. Από την άλλη πλευρά η Nova έχει περίπου 75.000 πελάτες ενώ άγνωστος παραμένει ο αριθμός των συνδέσεων της Vodafone.
Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς βέβαια ο συνολικός αριθμός των συνδέσεων αυτή την έτσι δεν πρέπει να ξεπερνάει με τις 350.000 γεγονός που υποδεικνύει ότι το ποσοστό διείσδυσης επί του συνολικού αριθμού των γραμμών της χώρας δεν ξεπερνά το 9% με 10%, παραμένοντας εξαιρετικά χαμηλό σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της ευρωπαϊκής ένωσης.
Μία κάποια βελτίωση θα προσφέρει το νέο κουπόνι επιδότησης ευρυζωνικών συνδέσεων υπέρ υψηλών ταχυτήτων για το οποίο πρόσφατα κατατέθηκε σε σχετικό νομοσχέδιο στη Βουλή προς ψήφιση. Αντίστοιχα ενισχυτική είναι και η δράση Smart Readiness η οποία αφορά στην καλωδίωση των κτιρίων ώστε να μπορεί να υποδεχθούν συνδέσεις οπτικών ινών.
Μπρα ντε φερ για τις τιμές χονδρικής
Ακόμα πιο σημαντική κρίνεται, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η μείωση των τιμών των εν λόγω συνδέσεων, κάτι που αυτή την περίοδο βρίσκεται σε ολική επαναδιαπραγμάτευση. Να θυμίσουμε εδώ και καιρό το κόστος χονδρικής διάθεσης των γραμμών που αναβαθμίζονται από το υφιστάμενο δίκτυο χαλκού βρίσκεται σε διαπραγμάτευση με τις σχετικές διαβουλεύσεις να πραγματοποιούνται με την διαμεσολάβηση της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων. Στις εν λόγω διαπραγματεύσεις ο ΟΤΕ έχει προτείνει ένα νέο μοντέλο που προβλέπει αμοιβαίες εκπτώσεις έως και 28% μεταξύ των παροχών στις τιμές χονδρικής, υπό την προϋπόθεση δεσμεύσεων συγκεκριμένου όγκου συνδέσεων. Αν υιοθετηθεί αυτό, σύμφωνα με τον ΟΤΕ θα οδηγήσει σε σημαντικές εκπτώσεις που θα μπορούσαν να φτάσουν και στην τσέπη του καταναλωτή. Από πλευράς της Vodafone φαίνεται να υιοθετείται η συγκεκριμένη πρόταση η Nova ωστόσο έχει διατυπώσει συγκεκριμένες ενστάσεις υποστηρίζοντας την υιοθέτηση ενός νέου κοστολογικού μοντέλου, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει σύμφωνα με την ίδια σε μεγαλύτερες μειώσεις στις τιμές χοντρικής οι οποίες θα μετακυληθούν στον καταναλωτή.
