Τα οφέλη της ερευνητικής δημοσιογραφίας, η συμβολή της καινοτομίας στη μάχη κατά της παραπληροφόρησης και οι νέες προοπτικές που ανοίγονται στα ΜΜΕ με την αρωγή των ψηφιακών τεχνολογιών, συζητήθηκαν την Τρίτη 11 Ιουνίου 2024, σε ημερίδα του Τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης στην οποία συμμετείχε και η Liquid Media.
Στο αίθουσα «Κωστής Παλαμάς» του Πανεπιστημίου Αθηνών οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν ομιλίες, παρουσιάσεις και συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης για την σπουδαιότητα της ερευνητικής δημοσιογραφίας, για τις καινοτόμες προσεγγίσεις που ενισχύουν τον ψηφιακό μετασχηματισμό στον χώρο των μέσων ενημέρωσης, καθώς και για τα εργαλεία και τις δημοσιοραφικές πρακτικές που χρησιμοποιούνται σήμερα την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης.
Οι νέες προοπτικές των ΜΜΕ
Κατά την έναρξη της ημερίδας «Ερευνητική Δημοσιογραφία, Καινοτομία και Παραπληροφόρηση: Νέες Προοπτικές στα ΜΜΕ», παρουσιάστηκε το ευρωπαϊκό έργο IQ Media από τον Κωνσταντίνο Μουρλά, συντονιστή του έργου και Καθηγητή στο Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ (ΕΚΠΑ) και από την Κατερίνα Σωτηράκου, Διευθύντρια του IQ Media Hub (ΕΚΠΑ). Το συγκεκριμένο πρόγραμμα στοχεύει στην υποστήριξη του ψηφιακού μετασχηματισμού των ειδησεογραφικών οργανισμών, την αναβάθμιση των ψηφιακών ικανοτήτων των επαγγελματιών στα μέσα ενημέρωσης και την προώθηση διασυνοριακών συνεργασιών.
Στην συνέχεια, οι παριστάμενοι φοιτητές είχαν την ευκαιρία να παρουκολουθήσουν τον Jeff Kelly Lowenstein, ερευνητή δημοσιογράφο, καθηγητή του πανεπιστημίου Grand Valley State University αλλά και ιδρυτή του Center for Collaborative Investigative Journalism (CCIJ) ο οποίος παρουσίασε τις δράσεις του CCIJ, καθώς και πληροφορίες για το πρόγραμμα Fulbright. Μέσα από βιωματικές εμπειρίες και παραδείγματα διασυνοριακών ερευνών που άφησαν το αποτύπωμά τους στην ενημέρωση του κοινού, ο κ. Lowenstein αποσαφήνισε τις πολυπλοκότητες της ερευνητικής δημοσιογραφίας αλλά και την συνεισφορά της τέταρτης εξουσίας στον εκδημοκρατισμό ενός κράτους.
Με έμφαση τις τεχνολογίες αιχμής ο Θοδωρής Γιαούζης, Head of Customer Relationship Management στην Καθημερινή, παρουσίασε τα χαρακτηριστικά της συνδρομητικής υπηρεσίας της kathimerini.gr. Ο ίδιος εξήγησε τη διαδικασία ανάπτυξης της πλατφόρμας και διευκρίνισε πώς οι αναγνώστες μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αποκλειστικό περιεχόμενο, εξασφαλίζοντας μια τεχνολογικά προηγμένη εμπειρία περιήγησης.
Στην συνέχεια στο πάνελ συζήτησης με θέμα «Ερευνητική Δημοσιογραφία και Καινοτομία» ο Θάνος Σαρρής, Editorial Director του Gazzetta.gr της Liquid Media μαζί με τους Jeff Kelly Lowenstein (CCIJ), Μυρτώ Μπούτση, δημοσιογράφο στο Reporters United και Γιάννη Παπαδόπουλο, Δημοσιογράφος στην Καθημερινή, ανέλυσαν τις απόψεις τους υπό τον συντονισμό του Σωτήρη Σιδέρη, Data editor στο Reporters United και στο CCIJ. Η συζήτηση επικεντρώθηκε στον ρόλο της έρευνας σε όλους τους τύπους δημοσιογραφίας, τονίζοντας την ουσιαστική σημασία της για την ανάδειξη πολύπλοκων θεμάτων. Οι ομιλητές υπογράμμισαν την χρονοβόρα διαδικασία συλλογής και επαλήθευσης πληροφοριών όπως και την ανάγκη διασταύρωσης των τελικών αποτελεσμάτων.
Η μάχη κατά της παραπληροφόρησης
Η δεύτερη θεματική ενότητα της ημερίδας επικεντρώθηκε στις επιπτώσεις της παραπληροφόρησης και στην ανάγκη εκπαίδευσης των δημοσιογράφων σε πρακτικές fact-checking προκειμένου να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τη διάδοση ψευδών πληροφοριών.
Ο συντονιστής του ευρωπαϊκού έργου ANALYSIS, Κωνσταντίνος Μουρλάς παρουσίασε τους στόχους του προγράμματος. Πρόκειται για μια συνεργατική κοινοπραξία, που προσφέρει εκπαίδευση σε προηγμένες τεχνολογίες στους επαγγελματίες των μέσων ενημέρωσης με στόχο την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Αυστρία.
Ο Αιμίλιος Περδικάρης, Πρόεδρος και Γενικός Διευθυντής του Αθηναϊκού - Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων (ΑΠΕ - ΜΠΕ) και επίσης εταίρος του έργου ANALYSIS, αναφέρθηκε στο παγκόσμιο ζήτημα της εξάπλωσης των ψευδών ειδήσεων. Ο ίδιος τόνισε την επείγουσα ανάγκη για την επανεκπαίδευση των δημοσιογράφων με τα απαραίτητα τεχνολογικά εργαλεία για την αποτελεσματική καταπολέμηση της παραπληροφόρησης.
Στη συνέχεια, ο Νίκος Σαρρής, συνεργαζόμενος ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) και στην Athens Technology Center, παρουσίασε τις δράσεις του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Ψηφιακών Μέσων (EDMO) και του παραρτήματος, του Μεσογειακού Παρατηρητηρίου Ψηφιακών Μέσων (MedDMO), το οποίο καλύπτει την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Μάλτα. Ο ίδιος εξήγησε τις fact-checking υπηρεσίες και τα τεχνολογικά εργαλεία που είναι διαθέσιμα για την επαλήθευση των ειδήσεων.
Στην συνέχεια ακολούθησε πάνελ συζήτησης με θέμα «Fact-Checking and the New Faces of Disinformation», υπό τον συντονισμό του Χρήστου Γαβαλά, Fact Checking Manager (ATC) με ομιλητές τον Νίκο Σαρρή (ΕΚΕΤΑ, ATC), τον Αιμίλιο Περδικάρη, τη Νίκη Παπάζογλου, δημοσιογράφο του Insider.gr και τον Ηλία Αναστασιάδη, Διευθυντής Περιεχομένου στο Reader.gr. Οι συμμετέχοντες αναφέρθηκαν στις προκλήσεις καταπολέμησης των ψευδών ειδήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στην έλλειψη επαγγελματιών fact-checkers και στη διάδοση των παραποιημένων πληροφοριών, η οποία συχνά είναι ακούσια και οφείλεται σε ανθρώπινο λάθος.
Η ημερίδα ολοκληρώθηκε με την παρουσίαση με τίτλο «New York Times κατά OpenAI & Microsoft: μάχη μεταξύ copyright και καινοτομίας;». Οι δικηγόροι Νίκος Γρηγοριάδης και Γιώργος Πανταζής από το δικηγορικό γραφείο «NGLaw», ανέλυσαν τη διαμάχη που αφορά στη χρήση υλικού των New York Times, το οποίο προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα, από εταιρείες τεχνολογίας με σκοπό την εκπαίδευση μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης. Οι δύο δικηγόροι παρείχαν επίσης διευκρινίσεις σχετικά με τη νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων, υπογραμμίζοντας τις ευρύτερες επιπτώσεις της και την ανάγκη προσαρμογής της νομοθεσίας στις ιδιαιτερότητες των νέων τεχνολογιών.
Η παραπάνω δημοσίευση συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του προγράμματος "IQ Media: a collaborative framework towards business transformation, Innovation, Quality journalism, and advanced digital skills in the Media environment covering Greece, Cyprus, France, and Portugal." -''IQMedia'' με ΑΡΙΘΜΟ ΣΥΜΒΑΣΗΣ 101112285
Αποποίηση Ευθυνών: Η υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παραγωγή της παρούσας έκδοσης δεν συνιστά αποδοχή του περιεχομένου, το οποίο αντανακλά τις απόψεις μόνον των δημιουργών, και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν φέρει ουδεμία ευθύνη για οποιαδήποτε χρήση των πληροφοριών που εμπεριέχονται σε αυτό.
