AI Factory και προγράμματα για την προσέλκυση εταιρειών που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη, έμφαση στο ανθρώπινο δυναμικό και ελληνική τεχνολογική βίζα, κέντρο αριστείας για την AI, πρωτοποριακό ρυθμιστικό πλαίσιο και εκπαιδευτικές πλατφόρμες με την βοήθεια του AI είναι μερικές από τις προτάσεις της που κατέθεσε πρόσφατα η σχετική Συμβουλευτικής Επιτροπής Υψηλού Επιπέδου για την ΤΝ στην κυβέρνηση. Στόχος να χαρτογραφηθούν και να επιλεγούν οι κατάλληλες ευκαιρίες, ώστε η χώρα να επιβιβαστεί έγκαιρα στο τρένο της τεχνολογικής καινοτομίας που φέρνει η ΤΝ αποκομίζοντας τα οφέλη που την συνοδεύουν.
Πέρα από τα έξι εμβληματικά έργα τα οποία έχουν γίνει ήδη γνωστά καθώς σε αυτά αναφέρθηκε πρόσφατα και ο ίδιος ο πρωθυπουργός η μελέτη δίνει έμφαση και σε πολλές ακόμα προτάσεις που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη θέση της Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη της ΤΝ.
Στο επίκεντρο η επιχειρηματικότητα
Ειδικότερα πολλαπλές είναι οι προτάσεις στον τομέα της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας οι οποίες στοχεύουν στην ανάπτυξη ενός εθνικού brand και την δημιουργία μιας ισχυρής ταυτότητας για την Ελλάδα ως κράτος καινοτομίας που αξιοποιεί την δυναμική της τεχνητής νοημοσύνης.
Κομβικό έργο στην συγκεκριμένη κατηγορία είναι η δημιουργία ενός AI Factory, ήτοι η αξιοποίηση ενός υπερυπολογιστή για την προώθηση της τεχνητής νοημοσύνης. Το εν λόγω έργο προχωρά ήδη καθώς η Ελλάδα επιλέχθηκε ως μία από τις 7 χώρες της ΕΕ που θα χρηματοδοτηθούν για τη δημιουργία ενός ΑΙ Factory. Εξίσου σημαντική είναι και η αξιοποίηση του υπερ-υπολογιστή «Δαίδαλος» και άλλων χρηματοδοτούμενων από την ΕΕ εγκαταστάσεων υπολογιστικών συστημάτων υπερ-υψηλής απόδοσης (HPC), για την προσφορά χαμηλότερου κόστους και πιο φιλικών προς το περιβάλλον υπολογιστικών πόρων AI, σε εταιρείες με παρουσία στην τοπική αγορά, αλλά και η ανοικτή πρόσβαση σε δημόσια δεδομένα, ειδικά σε τομείς όπου η χώρα έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Σε αυτό το πλαίσιο εξετάζεται και η δημιουργία data pools, δεξαμενών δεδομένων δηλαδή, που θα εστιάζουν σε συγκεκριμένους κλάδους ώστε να μπορούν να ενισχύσουν την καινοτομία γύρω από καθετοποιημένες εφαρμογές ΤΝ.
Στο ίδιο πλαίσιο προτείνεται και η δημιουργία προγραμμάτων για την προσέλκυση εταιρειών που ηγούνται στην τεχνητή νοημοσύνη σε παγκόσμιο επίπεδο και τεχνολογικών κολοσσών (hyperscalers) ώστε να επιδιώξουν την ανάπτυξη δραστηριοτήτων έρευνας και ανάπτυξης στην Ελλάδα.
Συμπληρωματικά θα πρέπει να σχεδιαστεί και η προσέλκυση, επαναπατρισμός ή και καλλιέργεια εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού που θα επιτρέψει την ανάπτυξη καινοτόμων οικοσυστημάτων τεχνητής νοημοσύνης. Σε αυτό θα μπορούσε να συνδράμει το πρόγραμμα Ελληνικής Τεχνολογικής Βίζας για τη διευκόλυνση της μετανάστευσης εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού από χώρες εκτός ΕΕ αλλά και η απλοποίηση της διαδικασίας σχετικά με τις προϋποθέσεις φορολογικών κινήτρων για την πρόσληψη ομογενών. Για την εξασφάλιση του απαιτούμενου ανθρώπινου δυναμικού σχεδιάζεται και η διεύρυνση των ευκαιριών για ποικίλες μορφές μεταπτυχιακής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, εξειδικευμένης κατάρτισης και επανεκπαίδευσης.
Επιπλέον προτείνεται η παροχή εθνικών και περιφερειακών υπηρεσιών AI με στόχο την υποστήριξη των οργανισμών αλλά και των ΜμΕ στη μετάβασή και εξοικείωση στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Αντίστοιχα εξετάζεται και η πιθανότητα δημιουργίας μιας ενιαίας κυβερνητικής δομής για τις ιδιωτικές εταιρείες. Στόχος η ενημέρωση τους για θέματα που σχετίζονται με το ΑΙ και για θέματα που αφορούν τη συμμόρφωση τους με τον κανονισμό τεχνητής νοημοσύνης της ΕΕ (EU AI Act) αλλά και με το εθνικό πλαίσιο κανονισμών.
Ενισχυτικά θα μπορούσε να λειτουργήσει και η εξερεύνηση κινήτρων για την αύξηση της δραστηριότητας εταιρικών επιχειρηματικών επενδύσεων, η κατάρτιση λίστας πελατών υψηλής αξίας για προϊόντα σχετικά με το ΑΙ καθώς και η υποστήριξη συνεργασιών μεταξύ βιομηχανίας - ακαδημαϊκής κοινότητας αλλά και startups για την δημιουργία, μεταξύ άλλων τεχνοβλαστών.
Έρευνα και εκπαίδευση
Μία σειρά από διαφορετικού τύπου προτάσεις έχει η επιτροπή και στον τομέα της εκπαίδευσης και της έρευνας.
Αυτές προβλέπουν την αναθεώρηση και επικαιροποίηση των προγραμμάτων σπουδών για την ενσωμάτωση του ΑΙ, υιοθετώντας μία προσέγγιση που διακρίνει επίπεδα. Προτείνεται δηλαδή η ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στα παραδοσιακά μαθήματα καθώς η παροχή εκπαιδευτικού υλικού σχετικού με την τεχνητή νοημοσύνη μέσω μιας κεντρικής πλατφόρμας. Η συγκεκριμένη πλατφόρμα θα υποστηρίζει τη διδασκαλία και τη μάθηση, τη διαδικτυακή συνεργασία και τη φιλοξενία διαγωνισμών.
Απαραίτητη κρίνεται και η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών για την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης στη τάξη αλλά και η εισαγωγή νέων μαθημάτων όπως η στατιστική και η επιστήμη των δεδομένων.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια η χρήση των εργαλείων AI στην εκπαιδευτική διαδικασία, θα πρέπει να γίνεται με προσοχή και μεθοδικότητα.
Όσον αφορά στην έρευνα τώρα προτείνεται η ίδρυση ενός Κέντρου Αριστείας ΤΝ, μιας νέας σχολής μεταπτυχιακών σπουδών και ερευνητικού κέντρου στην ΤΝ, στις ανθρωπιστικές και κοινωνικές επιστήμες. Σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να καταρτιστεί και συγκεκριμένη στρατηγική που θα πρέπει να ακολουθήσει η χώρα για την έρευνα στην ΤΝ και να σχεδιαστεί και αντίστοιχο πρόγραμμα χρηματοδότησης.
Τέλος, για τις ανώτερες βαθμίδες εκπαίδευσης προτείνεται η ενοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και μονάδων εντός των υφιστάμενων δομών, η ανάπτυξη μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών για την καλλιέργεια δεξιοτήτων ΑΙ «επόμενης γενιάς» αλλά και η ανάπτυξη προγράμματος με τίτλο: «Λύσεις ΤΝ για την Ενίσχυση της Ελλάδας» που θα υποστηρίζει τις επιχειρήσεις, ώστε να συνεργάζονται με ερευνητικούς φορείς σε πιλοτικά έργα ΑΙ σχετικά με προκλήσεις εθνικής σημασίας. Στόχος είναι η διευκόλυνση της ανταλλαγής γνώσεων και της πρόσβασης σε δεδομένα για έρευνα.
Εθνικής Εποπτικής Αρχής ΤΝ και ρυθμιστικό πλαίσιο
Ένας ακόμα τομέας που περιλαμβάνει προτάσεις από την ειδική επιτροπή είναι και αυτός του ρυθμιστικού πλαισίου.
Οι σχετικές προτάσεις σε αυτό τον τομέα προβλέπουν αρχικά την θέσπιση της Εθνικής Εποπτικής Αρχής ΤΝ (ΕΕΑΤΝ) με αποστολή την επίτευξη ισορροπίας μεταξύ της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της προώθησης της καινοτομίας και της έρευνας, καθώς και μεταξύ της ενίσχυσης της αγοράς και της διασφάλισης του ανταγωνισμού. Η Αρχή θα έχει την ευθύνη να εποπτεύει τα συστήματα ΤΝ και να συμβουλεύει τον νομοθέτη.
Παράλληλα προτείνεται ο μετασχηματισμός της Αρχής Προστασίας Δεδομένων σε Αρχή Προστασίας Δεδομένων και Πρόσβασης στην Πληροφορία για να διασφαλιστεί η ισορροπία μεταξύ της προστασίας των προσωπικών δεδομένων και της πρόσβασης στις πληροφορίες.
Τέλος βάσει της πρότασης, θα πρέπει να εισαχθούν δύο νέες κυβερνητικές δομές. Η μια αφορά τον Επικεφαλής Στρατηγικής ΤΝ (Chief AI Strategy Officer), ο οποίος θα αναλάβει την ευθύνη στρατηγικού σχεδιασμού για την ΤΝ και η άλλη την δημιουργία Υπηρεσίας Δεδομένων και ΤΝ (Data and AI Office), η οποία θα έχει ως αποστολή την επιμέλεια των δεδομένων, την διακυβέρνηση των δεδομένων και την εφαρμογή της ΤΝ.
Επικουρικά θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί και να εξορθολιστεί το ρυθμιστικό πλαίσιο που σχετίζεται με τα δεδομένα και την ΤΝ καθώς και να ρυθμιστεί η χρήση της ΤΝ για την προστασία και ενίσχυση της Δημοκρατίας, ενώ ρυθμίσεις προτείνονται και για την διατήρηση της ακεραιότητας των πληροφοριών.
Τέλος, σημαντική κρίνεται και η ενίσχυση της εργατικής νομοθεσίας για την προστασία της εργασίας από τη νέα πραγματικότητα που εισάγει η ΤΝ ώστε να διασφαλίζεται η έγκαιρη εναρμόνιση της Ελλάδας με τις διατάξεις του κανονισμού ΤΝ της ΕΕ που σχετίζονται με τη χρήση της ΤΝ στον χώρο εργασίας.
ΑΙ και Δημόσιο
Τέλος έμφαση δίνεται και στον δημόσιο τομέα με τις προτάσεις της επιτροπής να περιλαμβάνουν την αναθεώρηση και τον εκ βάθρων σχεδιασμό της Στρατηγικής Διακυβέρνησης Δεδομένων και ΤΝ της Ελλάδας.
Σε αυτό το πλαίσιο υποστηρίζεται η ανάπτυξη στρατηγικής για την υποδομή ΤΝ καθώς και η ανάπτυξη του χώρου δεδομένων (data space) ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού.
Ειδικά για τον τομέα της υγείας προτείνεται η επανεξέταση και ο εκ νέου σχεδιασμός της διαδικασίας ψηφιοποίησης του τομέα δημόσιας υγείας υπό το πρίσμα της προστιθέμενης αξίας και της ετοιμότητας για τεχνητή νοημοσύνη.
Στην περίπτωση της άμυνας οι προτάσεις δίνουν έμφαση στην ενίσχυση της τεχνικής επάρκειας, της συλλογής και διαχείρισης δεδομένων, καθώς και της ανάπτυξης τεχνολογίας διττής χρήσης.
Αρωγός θα μπορούσε να είναι η ΤΝ και στην περίπτωση της πολιτικής προστασίας. Υπό αυτό το πρίσμα προτείνεται η ενίσχυση της συλλογής δεδομένων, της ποιότητας και της προσβασιμότητας και η προτεραιοποίηση λύσεων πολιτικής προστασίας που βασίζονται σε δεδομένα σχετιζόμενα με την πρόβλεψη, την υποστήριξη αποφάσεων σε πραγματικό χρόνο και με τις επιχειρήσεις εκκένωσης.
Σημαντική θα μπορούσε να είναι η συνεισφορά της Παραγωγικής ΤΝ (Generative AI) και στον επαναπροσδιορισμό του τρόπου με τον οποίο βιώνουμε και συμμετέχουμε στον πολιτισμό, καθώς και στη διατήρησή του, σύμφωνα με την ειδική επιτροπή.
Τέλος μέσω της χρήσης της ΑΙ θα μπορούσαν να ενισχυθούν και οι υπηρεσίες εσόδων αλλά και οι πόλεις, χάρη σε σχετικές λύσεις που θα μπορούσαν να αναπτυχθούν.
