Αισιοδοξία για την φετινή τουριστική σεζόν μετά και τις περσινές καλές επιδόσεις προκύπτει από την πρόσφατη έκθεση του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας (TτΕ), Γιάννη Στουρνάρα. Σε κάθε περίπτωση βέβαια, οι πληθωριστικές πιέσεις και ο συνεχιζόμενος ρωσο-ουκρανικός πόλεμος, γεννά αστερίσκους για το τελικό αποτέλεσμα, αφού θα μπορούσαν να στρέψουν μέρος των τουριστών σε οικονομικότερους και πλησιέστερους στον τόπο διαμονής των τουριστών προορισμούς.
Η θέση της Ελλάδας έναντι των ανταγωνιστών
Θετικές προοπτικές για την τρέχουσα χρονιά γεννούν οι επιδόσεις του 2022 σε σύγκριση με τον ανταγωνισμό. Όπως επισημαίνεται στην έκθεση το 2022 η Ελλάδα προσέλκυσε το 89% των ταξιδιωτών του 2019, έναντι 79% στην Ευρώπη και 63% παγκοσμίως. Επιπλέον η χώρα μας παρέμεινε στην τέταρτη θέση μετά την Ισπανία, την Ιταλία και την Τουρκία από πλευράς αφίξεων, έχοντας όμως αυξήσει το μερίδιό της στις αφίξεις ταξιδιωτών σε σχέση με τις ανταγωνίστριες Ισπανία και Ιταλία.
Παρόλα αυτά δεν συμπεριλήφθηκε στις χώρες με τις μικρότερες αποκλίσεις σε σχέση με το προπανδημικό 2019. Με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία για το 2022, τις μικρότερες μειώσεις σε σχέση με το 2019, άρα και την ισχυρότερη επιστροφή στα επίπεδα της χρυσής χρονιάς, παρουσίασε η Τουρκία και η Σερβία, με τις επιδόσεις τους να υπολείπονται μόλις -2% και -6% αντίστοιχα, στο ενδεκάμηνο. Στην περίπτωση της Τουρκίας η χώρα κατάφερε να διατηρήσει την δημοφιλία της προσελκύοντας πολυάριθμους τουρίστες. Σε αυτή την Σερβίας δε, καθοριστική αποδείχτηκε η δυνατότητα υποδοχής Ρώσων τουριστών χωρίς υποχρέωση θεώρησης (βίζα). Στη λίστα των χωρών με την ισχυρότερη ανάκαμψη βρέθηκε μετά την Τουρκία και την Σερβία, η Πορτογαλία, με την υστέρηση να περιορίζεται στο -7% στο ενδεκάμηνο και ακολούθησαν η Κροατία και η Ελλάδα με απόκλιση -11%.
Οι εισπράξεις και η τιμολογιακή πολιτική
Φαινομενικά καλή ήταν και η εικόνα από άποψη εισπράξεων. Εικόνα όμως που διαφοροποιείται αν ληφθεί υπόψη η αποτύπωση σε αποπληθωρισμένες τιμές. Σύμφωνα με την ανάλυση της έκθεσης οι ταξιδιωτικές εισπράξεις σε ονομαστικούς όρους αυξήθηκαν κατά 68,3% το 2022 σε σχέση με το 2021, φθάνοντας στο 97,2% του αντίστοιχου επιπέδου εισπράξεων του 2019. Η αύξησή τους όμως σε πραγματικούς όρους, όπως προσεγγίζεται βάσει του σταθμισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή για τον τουρισμό, για το 2022 ανήλθε σε 48,9% έναντι του 2021, με ποσοστό ανάκτησης σε σταθερές τιμές 90,2%.
Σε σχέση με τον ανταγωνισμό, η χώρα μας φάνηκε να βρίσκεται στη μέση από πλευράς τιμών σε σχέση με τους βασικούς ανταγωνιστές της. Για την ακρίβεια, όπως αναφέρεται στην Έκθεση της ΤτΕ, μεταξύ των κυριότερων ανταγωνιστών της Ελλάδας στη Μεσόγειο, η Ιταλία φαίνεται ότι συγκράτησε τις τιμές της το 2022, ενώ σε πλεονεκτική θέση βρέθηκε και η Τουρκία χάρη στην μεγάλη υποτίμηση της τουρκικής λίρας.
Οι προκλήσεις και οι προοπτικές
Η τιμολογιακή πολιτική θα μπορούσε να αποδειχτεί καθοριστική και για την συνέχεια καθώς η διάβρωση του διαθέσιμου εισοδήματος των καταναλωτών γίνεται πλέον μείζον ζήτημα, τόσο για τους Ευρωπαίους όσο και γενικότερα για τους ταξιδιώτες από μακρινές χώρες προέλευσης. Εξίσου καθοριστική σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα θα είναι και η ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της ανταγωνιστικότητας του τουρισμού μέσω καινοτόμων και πιο βιώσιμων πρακτικών προς όφελος της κοινωνίας και του πλανήτη, δεδομένης της ανάγκης προστασίας του περιβάλλοντος αλλά και των κινδύνων που απορρέουν από τον υπερτουρισμό.
Σε κάθε περίπτωση βέβαια ο τομέας του τουρισμού παρουσιάζει και εφέτος θετικές προοπτικές, παρά τη συνεχιζόμενη αβεβαιότητα. Σύμφωνα με την Έκθεση μάλιστα, η διαμόρφωση των ταξιδιωτικών εισπράξεων κατά το τρέχον έτος αναμένεται να κυμανθεί στα ίδια επίπεδα όπως το 2022, χωρίς να αποκλείεται οι επιδόσεις να είναι καλύτερες κι από το αναμενόμενο.
