Ανεβασμένες είναι οι πληρότητες φέτος το καλοκαίρι, με παράγοντες της αγοράς να επισημαίνουν ότι το 2023 θα επιτύχει να ανακτήσει τα μεγέθη του 2019 ή ακόμα και να τα ξεπεράσει ελαφρά. Την ίδια στιγμή βέβαια, επιχειρηματίες και παράγοντες του τουρισμού επισημαίνουν ότι παρά τις καλές αποδόσεις, η φετινή χρονιά αποδεικνύεται ένας «αγώνας αντοχής, λόγω των πληθωριστικών πιέσεων που αυξάνουν το κόστος και μειώνουν το διαθέσιμο εισόδημα και τις ημέρες παραμονής των τουριστών. Σε αυτό το σκηνικό και με τον ανταγωνισμό να έχει επανέλθει πλήρως, οι τιμές μπαίνουν στο επίκεντρο του ελληνικού τουρισμού, καθορίζοντας τόσο τις πληρότητες όσο και την βιωσιμότητα των τουριστικών επιχειρήσεων.
Να θωρακίσουμε το «value for money» στο ελληνικό τουριστικό προϊόν
Ενδεικτική της κατάστασης είναι η πρόσφατη δήλωση του προέδρου του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, κ. Αλέξανδρου Βασιλικού για ανάγκη θωράκισης του value for money τουριστικού προϊόντος. «Είναι γεγονός πως έχουμε μια ολική επαναφορά του ανταγωνισμού» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Βασιλικός σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ ΜΠΕ, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη να «θωρακίσουμε το “value for money” του τουριστικού προϊόντος μας, ακόμα και στην τρέχουσα συγκυρία του υψηλού πληθωρισμού, των ανατιμήσεων, των αυξήσεων στο μισθολογικό κόστος και των αυξημένων επιτοκίων που εκ των πραγμάτων ωθούν τις τιμές προς τα πάνω». Ο ίδιος μάλιστα επεσήμανε ότι «όπου σε μια λογική αύξηση προστέθηκαν υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις, τα αποτελέσματα δεν ήταν τα αναμενόμενα στις πληρότητες».
Δημοκρατική και πολυσυλλεκτική βιομηχανία ο τουρισμός
Αιχμές για τις τιμές άφησε και ο νέος πρόεδρος του ΣΕΤΕ, κ. Γιάννης Παράσχης, κατά την πρώτη επίσημη τοποθέτησή του μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. Ο ίδιος χαρακτήρισε μάλιστα τον τουρισμός ως «μια δημοκρατική και πολυσυλλεκτική βιομηχανία η οποία απευθύνεται σε όλους ανεξαιρέτως, και δεν μπορεί κανείς να μείνει σε ένα αφήγημα που αφορά τους λίγους και πλούσιους. Τόνισε μάλιστα ότι υπό αυτό το πρίσμα ο ΣΕΤΕ, προάγει συνεχώς «τον υγιή ανταγωνισμό που δεν αφήνει κανέναν πίσω».
Αποδοτικές οι λογικές αυξήσεις
Την ανάγκη για λογικές αυξήσεις επεσήμανε και ο πρόεδρος της ΠΟΞ, κ. Γρηγόρης Τάσιος σε πρόσφατη συνέντευξή του. Ερωτηθείς πώς έχουν διαμορφωθεί οι τιμές μέχρι σήμερα κι αν υπάρχουν πιέσεις για εκπτώσεις από tour operators» ο πρόεδρος της ΠΟΞ επεσήμανε ότι όσοι επέλεξαν να κινηθούν σε ένα λογικό πλαίσιο ανατιμήσεων είδαν καλά αποτελέσματα. «Είμαστε μέσα σε μια πληθωριστική καταιγίδα. Η υπέρογκη αύξηση του ενεργειακού κόστους, οι συνεχείς ανατιμήσεις στα προϊόντα, η αύξηση των επιτοκίων και του κόστους του χρήματος, η αύξηση του μισθολογικού κόστους προκειμένου μια επιχείρηση να προσελκύσει τους κατάλληλους τόσο ως προς τον αριθμό όσο και ως προς την εξειδίκευση, είναι πολύ λογικό να ωθούν και στην αύξηση των τιμών». Σύμφωνα με τον ίδιο σε κάποιες περιπτώσεις ίσως υπήρξαν και υπερβολές. Πάντως όπου ακολουθήθηκε η σύσταση της ΠΟΞ για λογικές αυξήσεις 10-12% για το 2023, οι πληρότητες είναι καλές» ανέφερε χαρακτηριστικά. Όσο για την επόμενη χρονιά, τόνισε ότι «οι tour operators έχουν ζητήσει αυτοσυγκράτηση για τα συμβόλαια του 2024 και ασφαλώς για επέκταση των προσφορών ώστε τα πακέτα να είναι ανταγωνιστικά».
Δύσκολη εξίσωση
Να θυμίσουμε ότι οι αυξήσεις στις τιμές φαίνεται να επιβαρύνουν ήδη την τουριστική βιομηχανία, αφενός αλλάζοντας τις συνήθειες των τουριστών κι αφετέρου περιορίζοντας τα περιθώρια κέρδους των τουριστικών επιχειρήσεων, οι οποίες έρχονται αντιμέτωπες με αυξημένα κόστη μετά από δύο χρονιές που η πανδημία τους στέρησε το μεγαλύτερο μέρος του τζίρου της.
Αρκεί να αναφέρουμε ότι ήδη οι ευρωπαίοι τουρίστες φαίνεται να γυρίζουν την πλάτη στις διακοπές εν μέσω υψηλής σεζόν λόγω τιμής. Ειδικότερα σύμφωνα με μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ταξιδιών (ETC - European Travel Commission) το κόστος των διακοπών αποτελεί φέτος τη βασική παράμετρο που καθορίζει τις αποφάσεις των δυνάμει ταξιδιωτών. Σε αυτό το κλίμα το 17% των Ευρωπαίων στοχεύει να ταξιδέψει εκτός της περιόδου υψηλής ζήτησης για να κάνει πιο οικονομικές διακοπές ενώ ένα 14% σχεδιάζει να κάνει διακοπές σε προορισμούς που θεωρεί πιο προσιτούς οικονομικά. Την ίδια στιγμή το 13% των Ευρωπαίων κάνει κράτηση αεροπορικών εισιτηρίων νωρίτερα από το συνηθισμένο για να πετύχει την καλύτερη προσφορά ενώ το 12% στρέφεται σε low cost αεροπορικές.
Η προαναφερθείσα συμπεριφορά έχει ήδη αποτυπωθεί στις κρατήσεις του φετινού καλοκαιριού με παράγοντες του τουρισμού να επισημαίνουν μιλώντας στο insider.gr ότι οι πληρότητες για το θερμό δίμηνο του καλοκαιριού (Ιούλιο - Αύγουστο) κινούνται σε χαμηλότερα επίπεδα από τον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο. Ακόμα και όσοι επιλέγουν μάλιστα την υψηλή σεζόν, φαίνεται να το κάνουν για μικρότερο χρονικό διάστημα, σε μια προσπάθεια να ισορροπήσουν το κόστος. «Αν για παράδειγμα πέρυσι είχαμε 100 αφίξεις και 8 διανυκτερεύσεις άρα σύνολο 800 διανυκτερεύσεις, φέτος έχουμε μεν 120 αφίξεις αλλά πέντε διανυκτερεύσεις που σημαίνει στο σύνολο 600» επεσήμανε πρόσφατα επιχειρηματίας του κλάδου.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα παρά τις αρχικές αυξήσεις που παρατηρήθηκαν στον κλάδο αλλά και τις εκτιμήσεις για έλλειψη προσφορών λόγω υψηλής ζήτησης, τα εκπτωτικά πακέτα να συνεχίζονται μέχρι και σήμερα ενώ σε δημοφιλείς προορισμούς, όπως η Μυκονος και η Σαντορίνη που κινήθηκαν εξαιρετικά την προηγούμενη χρονιά, να καταγράφεται μια μικρή κάμψη των αφίξεων, η οποία συνοδεύεται και από μια αποκλιμάκωση των τιμών στις πολυτελείς επιλογές διαμονής για τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι στην περίπτωση των βιλών οι μειώσεις των τιμών για την υψηλή σεζόν μπορεί να φτάνουν και το 20% σε σχέση με πέρυσι.
Το τι θα επακολουθήσει παραμένει άγνωστο, σε κάθε περίπτωση όμως, η ανάκαμψη των ανταγωνιστών δεν αφήνει περιθώρια για μεγάλες ανατιμήσεις. Ήδη η γειτονική Τουρκία και η Αίγυπτος προσφέρουν σε ευρωπαίους τουρίστες οικονομικότερα πακέτα, κερδίζοντας μερίδιο από την τουριστική πίτα. Κι αυτό, παρότι οι μέχρι τώρα αυξήσεις, πλην κάποιων εξαιρέσεων, κινούνται σε λογικά - όχι όμως απαραίτητα κι αποδεκτά λόγω της γενικότερης ακρίβειας - επίπεδα.
Οι αυξήσεις
Να θυμίσουμε ότι σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία οι τιμές αυξήθηκαν τόσο στα ξενοδοχεία όσο και στις βραχυχρόνιες μισθώσεις κατά 10-20% ενώ πολύ μεγαλύτερες αυξήσεις παρατηρούνται σε αεροπορικά και ακτοπλοϊκά εισιτήρια, γεγονός που στην περίπτωση των ακτοπλοϊκών προκάλεσε πρόσφατα και την παρέμβαση της κυβέρνησης.
Ειδικά στην περίπτωση των καταλυμάτων τύπου Airbnb τον Απρίλιο, σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας αναλύσεων Airdna, η προσφορά των διαθέσιμων προς βραχυχρόνια μίσθωση καταλυμάτων ήταν αυξημένη κατά 13,2%, η πληρότητα παρουσίασε αύξηση της τάξης του 9,2% σε σχέση με πέρυσι, ενώ η μέση τιμή παρουσίασε αύξηση της τάξης του 16,6% φτάνοντας μεσοσταθμικά τα 186,45 ευρώ στην περίπτωση της Αθήνας.
Στην περίπτωση των ξενοδοχείων της Αθήνας, η μέση πληρότητα το πρώτο πεντάμηνο του έτους μέχρι τον Μάιο, για τον οποίο και υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, αυξήθηκε κατά 31,3% έναντι της αντίστοιχης περιόδου 2022 ενώ παρέμεινε μειωμένη κατά -4,0% έναντι του α’ 5μηνου 2019. Αντίστοιχα, η μέση τιμή δωματίου το πεντάμηνο του 2023, έφτασε τα 117.36 ευρώ (από 98.21 ευρώ της αντίστοιχης περιόδου του 2022 και από 96.70 ευρώ του α’ 5μηνου 2019), παραμένοντας όμως χαμηλότερη από τους ευρωπαίους ανταγωνιστές, αλλά υψηλότερη από τη γειτονική Τουρκία.
