Τον περιορισμό των βραχυχρόνιων μισθώσεων αλλά και των φαινομένων υπερκορεσμού των δημοφιλών τουριστικών προορισμών της χώρας, θέτει σε προτεραιότητα η κυβέρνηση για να διασφαλίσει μια βιώσιμη τουριστική συνέχεια, όπως φάνηκε από τις χθεσινοβραδινές εξαγγελίες του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ. Σε αυτό το πλαίσιο υιοθετεί περιορισμούς στις μισθώσεις τύπου Airbnb - κάτι που αποτελούσε πάγιο αίτημα τόσο των ξενοδόχων της χώρας όσο και των πολιτών που αντιμετωπίζουν προβλήματα στέγασης - ενώ εξασφαλίζει πόρους και για τους υπερκορεσμένους προορισμούς μέσω του τέλους της κρουαζιέρας, το οποίο έχει ανταποδοτικό χαρακτήρα.
Κόφτης στα Airbnb του Κέντρου και αυξημένο τέλος
Συγκεκριμένα, όπως ανακοίνωσε χθες ο πρωθυπουργός , Κυριάκος Μητσοτάκης, από το βήμα της ΔΕΘ, η πρόθεση της πολιτείας «δεν είναι να δαιμονοποιήσει τη δραστηριότητα των βραχυχρόνιων μισθώσεων η οποία προσφέρει τόσο στους ιδιοκτήτες όσο και στο δημόσιο σημαντικά έσοδα, αλλά να υπάρξει ένα καθαρό πλαίσιο γύρω από αυτή» ώστε «το δικαίωμα στο κέρδος του ενός να εμποδίζει το δικαίωμα στη στέγη του άλλου».
Υπό αυτό το πρίσμα αποφασίστηκε στις συμβάσεις μέσω πλατφορμών να ισχύσει ένα νέο αυξημένο Τέλος, αλλά και να απαγορευτεί κάθε νέα τέτοια μίσθωση στα τρία κεντρικά διαμερίσματα της Αθήνας για τουλάχιστον έναν χρόνο. To μέτρο αφορά τις περιοχές του Κέντρου και επεκτείνεται από το Θησείο, στα Πετράλωνα, στο Παγκράτι, μέχρι και τον Νέο Κόσμο. Αποσαφηνίστηκε δε ότι το αρμόδιο Υπουργείο θα παρακολουθεί το ισοζύγιο μισθώσεων σε κάθε περιοχή όπου μπορεί να υπάρχει ανάλογο πρόβλημα, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο ο κόφτης να εφαρμοστεί και σε άλλες συνοικίες όπου παρατηρείται κορεσμός.
Να θυμίσουμε ότι η βραχυχρόνια μίσθωση σημειώνει εκρηκτική άνοδο την τελευταία πενταετία, καταγράφοντας αύξηση της τάξης του 28% ετησίως. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Grand Thornton που διενεργήθηκε για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου, οι κλίνες που διατίθενται μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων την τελευταία πενταετία έχουν διπλασιαστεί, φτάνοντας την προηγούμενη χρονιά τις 857,8 χιλ. έναντι 427,9 χιλ. που ήταν το 2019, όταν οι κλίνες των ξενοδοχείων το προηγούμενο έτος έφτασαν τις 886,15 χιλ. από 856,35 χιλ. που ήταν το 2019. Ανά περιοχές μάλιστα, τα διαθέσιμα Airbnb, φαίνεται να ξεπερνούν σε αριθμό τα δωμάτια των ξενοδοχείων. Παράδειγμα αποτελεί η περιφέρεια Αττικής όπου οι διαθέσιμες κλίνες μέσω Airbnb έφτασαν το 2023 τις 113,99 χιλ. όταν οι κλίνες των ξενοδοχείων αριθμούσαν τις 67,80 χιλ. Αντίστοιχα στη περιοχή των Αθηνών, για την οποία θα ισχύσει η απαγόρευση δημιουργίας νέων βραχυχρόνιων μισθώσεων, ο αριθμός των κλινών Airbnb είναι σχεδόν διπλάσιος από αυτόν των κλινών των ξενοδοχείων, φτάνοντας τις 63,22 χιλ. το 2023 έναντι 34,95 χιλ. ξενοδοχειακές κλίνες.
Το συγκεκριμένο μέτρο έχει κατά κύριο λόγο κοινωνικό πρόσημο, αφού στοχεύει στην αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης μέσω του περιορισμού της βραχυχρόνιας μίσθωσης ώστε να ενισχυθεί ο αριθμός των σπιτιών που νοικιάζονται μακροχρόνια. Η υιοθέτησή του δε ήταν επιτακτική δεδομένων και των μέτρων που προωθούνται ώστε να ανοίξουν τα κλειστά σπίτια. Να θυμίσουμε ότι για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης η κυβέρνηση, ανταποκρινόμενη και στα πάγια αιτήματα των ενώσεων ιδιοκτητών, σχεδιάζει να απαλλάσσει από τον φόρο ενοικίου για τρία χρόνια όποιους ιδιοκτήτες νοικιάζουν ένα διαμέρισμα το οποίο σήμερα φαίνεται κλειστό. Στόχος είναι λοιπόν τα σπίτια που θα ανοίξουν να μην μετατραπούν σε Airbnb αλλά να διατεθούν μακροχρόνια για να καλύψουν τις ανάγκες στέγασης που εντοπίζονται.
Σε αυτό το πλαίσιο δε, ανακοινώθηκε πως η απαλλαγή από τον φόρο ενοικίου θα ισχύσει και για τους ιδιοκτήτες που θα μετατρέψουν μια βραχυχρόνια μίσθωση σε μακροχρόνια. Σημειωτέον ότι ο φόρος ενοικίου φτάνει το 10% για τα πρώτα 12.000 ευρώ του ετησίου εισοδήματος από ενοίκια και μπορεί να σκαρφαλώσει ακόμα και στο 45% για το τμήμα του εισοδήματος άνω των 60.000 ευρώ.
Παρά τα μέτρα της κυβέρνησης μένει να φανεί κατά πόσο θα πειστούν οι ιδιοκτήτες ακινήτων να εγκαταλείψουν τις βραχυχρόνιες μισθώσεις και να στραφούν στις μακροχρόνιες δεδομένου ότι η εκμετάλλευση ενός ακινήτου μέσω Airbnb είναι μακράν πιο προσοδοφόρα. Βάσει της πρόσφατης έρευνας της Grand Thornton η μέση τιμή βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι από 200% έως 900% υψηλότερη σε σχέση με τις μακροχρόνιες μισθώσεις.
Έρχεται Τέλος κρουαζιέρας - Αυξάνεται το Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση
Πέρα βέβαια από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις η κυβέρνηση λαμβάνει μέτρα και για την εκρηκτική τουριστική ανάπτυξη που παρατηρείται ειδικά σε συγκεκριμένες περιοχές, δυσχεραίνοντας την καθημερινότητα των κατοίκων της και αλλοιώνοντας τον χαρακτήρα τους. Εκεί στοχεύουν τα δύο ακόμα μέτρα που ανακοινώθηκαν σχετικά με την κρουαζιέρα και το τέλος Ανθεκτικότητας.
Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα επιβάλλει τέλος κρουαζιέρας ανά επιβάτη που θα αποβιβάζεται σε ελληνικό λιμάνι. Το τέλος θα είναι αναλογικό με τον προορισμό, με τον πρωθυπουργό να ξεκαθαρίζει κατά την ομιλία του - μετά και τον σάλο που προκλήθηκε το καλοκαίρι από την παραίνεση του αντιδημάρχου Σαντορίνης στους κατοίκους να μην κυκλοφορούν γιατί αποβιβάζονται οι τουρίστες των κρουαζιερόπλοιων - ότι θα είναι υψηλότερο σε Σαντορίνη και Μύκονο και χαμηλότερο στα υπόλοιπα λιμάνια. Επιπλέον, με στόχο την άμβλυνση της εποχικότητας ανακοινώθηκε πως το τέλος θα κλιμακώνεται ανά περίοδο.
Παράλληλα αυξάνεται από Απρίλιο έως Οκτώβριο και το Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση. Σημειωτέον ότι το τέλος καταβάλλεται από τους πελάτες τουριστικών καταλυμάτων, αποδίδεται στην Εφορία από τους ιδιοκτήτες των μονάδων και ήρθε να διαδεχθεί τον φόρο διαμονής. Σήμερα για το διάστημα από αρχές Μαρτίου έως τέλος Οκτωβρίου ξεκινά από 1,5 ευρώ ανά δωμάτιο και διανυκτέρευση για τα ξενοδοχεία ενός ή δύο αστέρων και αυξάνεται κλιμακωτά φτάνοντας στα 5άστερα έως και τα 10 ευρώ. Στα ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα η επιβάρυνση είναι 1,5 ευρώ/ διανυκτέρευση ενώ στα 10 ευρώ/διανυκτέρευση ανέρχεται για τις επιπλωμένες βίλες. Τέλος Ανθεκτικότητας 1,5 ευρώ επιβάλλεται και στα ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης φτάνοντας στα 10 ευρώ /διανυκτέρευση για μονοκατοικίες άνω των 80 τετραγωνικών.
Η αύξηση που προαναγγέλθηκε θα εφαρμοστεί οριζόντια τόσο σε ξενοδοχεία και καταλύματα όσο και σε ενοικιαζόμενα ακίνητα μέσω πλατφορμών, ενώ θα είναι και πάλι αναλογική. Τα έσοδα που θα συγκεντρωθούν δε, σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη, θα επιστρέφουν στις τοπικές κοινωνίες για να οργανώσουν καλύτερα τις υποδομές τους απέναντι στο βάρος που δέχονται κάθε καλοκαίρι.
