Ανησυχία προκαλεί η ανακοίνωση του ΕΟΔΥ για τον εντοπισμό στη χώρα μας τριών περιστατικών παιδιών, τα οποία πληρούν τα κριτήρια του «πιθανού κρούσματος» οξείας ηπατίτιδας, σύμφωνα με τον ορισμό του Παγκόσμιου οργανισμού Υγείας.
Τα αυξημένα περιστατικά ηπατίτιδας αγνώστου αιτιολογίας που εμφανίστηκαν στις αρχές Απριλίου στο Ηνωμένο Βασίλειο και πλέον εντοπίζονται τουλάχιστον σε είκοσι χώρες, έχουν σημάνει παγκόσμιο συναγερμό, με τις υγειονομικές αρχές να βρίσκονται σε εγρήγορση για τον εντοπισμό πιθανών κρουσμάτων. Καθησυχαστικό είναι, ωστόσο, το γεγονός ότι, αν και προστίθενται χώρες με ύποπτα κρούσματα, δεν φαίνεται να αυξάνεται ο αριθμός των περιστατικών ανά χώρα, γεγονός που υποδηλώνει ότι η διασπορά είναι περιορισμένη.
Όπως είναι πλέον γνωστό, το κλινικό σύνδρομο εμφανίζεται σε παιδιά ηλικίας έως 16 ετών, με τις περισσότερες περιπτώσεις να είναι ηλικίας 2 έως 5 ετών, και περιλαμβάνει σοβαρή οξεία ηπατίτιδα με αξιοσημείωτα αυξημένες τρανσαμινάσες, συχνά με ίκτερο και συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα (εμέτους ως προεξάρχον σύμπτωμα), που προηγούνται του ικτέρου.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), το σύνδρομο έχει οδηγήσει 11 παιδιά σε μεταμόσχευση ήπατος στο Ηνωμένο Βασίλειο και έχει στοιχίσει τη ζωή 11 παιδιών παγκοσμίως (Ινδονησία, Παλαιστίνη και ΗΠΑ), σε 450 συνολικά κρούσματα.
Στην Ελλάδα και τα τρία περιστατικά εντοπίστηκαν στην Αττική. Τα δύο εξ αυτών, ηλικίας 14 μηνών και 10 ετών, παρουσίασαν συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα (κοιλιακό άλγος και εμέτους) και πυρετό και από τον εργαστηριακό έλεγχο διαπιστώθηκε αύξηση των ηπατικών ενζύμων. Το άλλο παιδί ηλικίας 18 μηνών ήταν ασυμπτωματικό και οι τρανσαμινάσες του βρέθηκαν αυξημένες σε προληπτικό εργαστηριακό έλεγχο. Ο έλεγχος για ιογενείς ηπατίτιδες Α-Ε ήταν αρνητικός σε όλα τα παιδιά. Από τον υπόλοιπο εργαστηριακό έλεγχο σε κανένα παιδί δεν ανιχνεύτηκε ιός Epstein-Barr (EBV), κυτταρομεγαλοϊός (CMV), αδενοϊός ή SARS-CoV-2. Το ένα δεν νοσηλεύτηκε και τα δύο χρειάστηκαν ολιγοήμερη νοσηλεία. Τα παιδιά δεν παρουσίασαν καμία επιπλοκή, δεν έλαβαν ειδική αγωγή και είναι σε άριστη γενική κατάσταση. Οι ειδικοί κάνουν λόγο για «ήπια περιστατικά», τα οποία δεν έχει επιβεβαιωθεί ότι συνδέονται με τις περιπτώσεις που έχουν εντοπιστεί στο εξωτερικό.
Τι γνωρίζουμε και τι όχι σύμφωνα με τα CDC
Τα αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου & Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) αναφέρουν τι είναι γνωστό και τι όχι, σχετικά με την «ιδιάζουσα» μορφή ηπατίτιδας.
Τι Γνωρίζουμε
Στα περιστατικά που διερευνήθηκαν οι εργαστηριακές εξετάσεις εντόπισαν ότι ορισμένα από τα παιδιά είχαν αδενοϊό τύπου 41, ο οποίος είναι πιο πιθανό να προκαλέσει σοβαρά γαστρετνερικά συμπτώματα στα παιδιά. Αν και έχουν υπάρξει προηγούμενες αναφορές ηπατίτιδας σε παιδιά με κατασταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα που είχαν μολυνθεί με αδενοϊό, ο αδενοϊός τύπου 41 δεν είναι συχνή αιτία ηπατίτιδας σε κατά τα άλλα υγιή παιδιά.
Άλλες κοινές αιτίες ιογενούς ηπατίτιδας, όπως λοίμωξη από ιούς ηπατίτιδας A, B, C, D και E εξετάστηκαν, αλλά δεν βρέθηκαν στοιχεία για αυτές τις λοιμώξεις σε κανέναν από τους ασθενείς. Ορισμένες άλλες αιτίες έχουν αποκλειστεί για 5 περιστατικά που εντοπίστηκαν στην Αλαμπάμα, όπως:
• Ο ιός που προκαλεί COVID-19
• Βακτήρια
• Λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος
• Αυτοάνοση ηπατίτιδα
• Νόσος Wilson
Τι Δεν Γνωρίζουμε
Αιτία
Προς το παρόν, η αιτία της αναφερόμενης νόσου σε αυτά τα παιδιά είναι άγνωστη. Ενώ έχει ανιχνευθεί αδενοϊός σε ορισμένες περιπτώσεις, δεν είναι γνωστό αν είναι η αιτία της ασθένειας.
Επίσης δεν είναι γνωστός και διερευνάται ο ρόλος άλλων παραγόντων σε αυτή την ασθένεια, όπως η έκθεση σε τοξίνες ή άλλες λοιμώξεις που μπορεί να έχουν τα παιδιά.
Επιπολασμός (αριθμός περιπτώσεων)
Τα CDC επισημαίνουν ότι «δεν είναι ακόμη σαφές εάν όντως έχει σημειωθεί αύξηση στον αριθμό των κρουσμάτων ηπατίτιδας στα παιδιά ή απλά έχει βελτιωθεί ο εντοπισμός περιπτώσεων», όπως επίσης και ότι «δεν είναι ασυνήθιστο η αιτία ορισμένων περιπτώσεων ηπατίτιδας στα παιδιά να παραμένει άγνωστη».
«Αυτή τη στιγμή, πιστεύουμε ότι ο αδενοϊός θα μπορούσε να είναι η αιτία ορισμένων από αυτές τις αναφερόμενες ασθένειες, αλλά οι ερευνητές εξακολουθούν να μαθαίνουν περισσότερα - συμπεριλαμβανομένου του αποκλεισμού άλλων πιθανών αιτιών και του εντοπισμού άλλων πιθανών παραγόντων», τονίζουν τα CDC .
Ο ΕΟΔΥ διαβεβαιώνει ότι παρακολουθεί στενά την εξέλιξη της κατάστασης, βρίσκεται σε συστηματική επικοινωνία με τους ευρωπαϊκούς φορείς Δημόσιας Υγείας, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) και έχει ήδη ενημερώσει σχετικά, όλες τις Υγειονομικές Περιφέρειες της χώρας, τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο, καθώς και τις Επιστημονικές Εταιρείες, τα μέλη των οποίων ενδέχεται να αντιμετωπίσουν παρόμοια περιστατικά. Επίσης, έχουν σταλεί οδηγίες για τη συλλογή και αποστολή δειγμάτων στο Κεντρικό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας, ώστε να γίνεται άμεσα ο απαιτούμενος έλεγχος για τον εντοπισμό της αιτίας της επιδημικής έξαρσης.
Οδηγίες προς τους γονείς
Ο ΕΟΔΥ συστήνει σε γονείς και οι φροντιστές των μικρών παιδιών να παρακολουθούν την υγεία τους, να είναι σε εγρήγορση για τυχόν εμφάνιση των συμπτωμάτων ηπατίτιδας και σε περίπτωση υποψίας/ανησυχίας να επικοινωνούν με τον παιδίατρο.
Τα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν:
• Ίκτερο (κιτρινωπή χροιά δέρματος, επιπεφυκότων)
• Υπέρχρωση ούρων ή/και αποχρωματισμό των κοπράνων
• Κνησμό
• Αρθραλγία/μυαλγία
• Πυρετό
• Ναυτία, έμετο ή κοιλιακό άλγος
• Λήθαργο και/ ή απώλεια όρεξης
Επίσης, συστήνεται η συστηματική εφαρμογή των γενικών μέτρων πρόληψης-υγιεινής :
• τακτικό και σχολαστικό πλύσιμο χεριών με σαπούνι και νερό ή με αλκοολούχο διάλυμα (και ιδιαίτερα μετά τη χρήση τουαλέτας ή πριν την κατανάλωση/προετοιμασία φαγητού)
• αποφυγή επαφής των χεριών με το πρόσωπο (μάτια, μύτη, στόμα)
• κάλυψη της μύτης και του στόματος με χαρτομάντηλο κατά το βήχα ή το φτέρνισμα (αν δεν είναι διαθέσιμο, κάλυψη με το εσωτερικό του αγκώνα).
• αποφυγή κοινής χρήσης επιτραπέζιων σκευών (όπως ποτήρια, μαχαιροπίρουνα κλπ.)
• αποφυγή στενής επαφής με άτομα που εμφανίζουν συμπτώματα λοίμωξης του αναπνευστικού ή του γαστρεντερικού
• επαρκής αερισμός χώρων, καθαρισμός επιφανειών
Τέλος, συστήνεται τα παιδιά να έχουν κάνει όλα τα απαραίτητα για την ηλικία τους εμβόλια, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Παιδιών/Εφήβων.
Φωτογραφία: Eurokinissi
